Thông tin tư liệu > Chân dung văn hóa

Nghệ sĩ Nhiếp ảnh (NSNA) Huỳnh Hà được sinh ra và lớn lên tại Quảng Nam, nơi có danh thắng nổi tiếng với biệt danh “thành phố của những danh hiệu” - Hội An. Vẻ đẹp của vùng đất đó không chỉ làm đắm say du khách mà còn trở thành tình yêu sâu đậm đối với nghệ sĩ. Tình yêu đó đã được anh truyền tải vào những “đứa con” của mình, nhiều tác phẩm của Huỳnh Hà đã để lại dấu ấn trong lòng người xem và giành giải thưởng cao trong nước và quốc tế. Tác phẩm “Cái nhìn” - Huy chương Vàng VAPA được trao trong Cuộc thi ảnh nghệ thuật quốc tế lần thứ 11 tại Việt Nam năm 2021 do Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam (VAPA) tổ chức vừa qua là một trong số đó.

Hà Nội xưa và nay mang những dấu ấn văn hóa tiêu biểu, nơi "lắng hồn núi sông" nghìn năm văn hiến, vẫn vẹn nguyên vẻ đẹp sâu đằm, lãng mạn và hào hoa. Bởi vậy, không lạ khi Hà Nội đã trở thành đề tài cho nhiều tác phẩm nghệ thuật trong đó có hội họa…

Từ những chiếc lá đề mỏng manh được nhập về từ một số nước trên thế giới, qua bàn tay tài hoa của nghệ nhân Nguyễn Đức Bằng đã khéo léo mạ vàng 24k và thổi hồn thành những tác phẩm nghệ thuật phong thủy trường tồn với thời gian. Với những cống hiến đó Nghệ nhân quốc gia Nguyễn Đức Bằng đã được Viện Nghiên cứu Văn hóa Phương Đông trao Bảng vàng lưu danh “Nghệ nhân Văn hóa tiêu biểu Đông Nam Á - Việt Nam” năm 2021.

Người Gia rai ở Tây Nguyên luôn tôn thờ gươm thần và các vị Pơtao Apui (vua lửa) - những người đã giúp họ mang đến mưa thuận gió hòa trong những ngày nắng nóng, khô hạn. Tính đến nay, dân tộc Gia rai đã có 14 đời Pơtao Apui, trong đó, có 3 người được cộng đồng nhắc đến nhiều nhất là Siu Nhong, Siu Ắt và Siu Tũ bởi những công lao mà họ đã mang lại cho buôn làng. Tên tuổi và những câu chuyện huyền thoại về họ luôn được cộng đồng Gia rai lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác với lòng thành kính, tự hào và biết ơn sâu sắc.

Lê Quý Đôn (1726-1784) - nhà bác học lớn đồng thời cũng là một nhà tư tưởng lớn của dân tộc Việt Nam vào TK XVIII. Ông có rất nhiều tư tưởng trên các lĩnh vực, nhưng đáng chú ý nhất đó là tư tưởng giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Với trí tuệ, lòng yêu nước, tự tôn dân tộc và hơn hết muốn khẳng định Việt Nam có một nền văn hóa riêng, ông là người đã sưu tập, biên soạn, chỉnh lý một cách có hệ thống những văn bản của các nhà tư tưởng trước ông. Việt Nam hiện nay, với sự giao lưu, hợp tác trong nhiều lĩnh vực tất yếu dẫn đến sự giao lưu văn hóa, nên việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc là một vấn đề cần được đặt ra. Chính vì vậy, việc nghiên cứu những tư tưởng về bản sắc văn hóa dân tộc của Lê Quý Đôn có những giá trị tham khảo về mặt lý luận và thực tiễn nhất định.

Với đôi mắt tinh anh, đôi chân dẻo dai và một tinh thần bền bỉ, ông đã đi khắp chân trời góc bể, ở khắp nơi trên đất nước Việt Nam, dường như không có nơi nào khiến ông ngại đặt chân đến, dù phải đi bộ hằng ngày đường và phải ăn uống kham khổ cùng với lũ học trò mà thân mật gọi là “cửu vạn”. Đồng nghiệp gọi ông bằng cái tên trìu mến: Giáo sư bụi, học trò gọi ông bằng Cụ và các học giả nước ngoài gọi ông bằng cái tên tôn kính: Giáo sư Trần. Người tôi muốn nói đến ở đây là Giáo sư Trần Quốc Vượng.

Nguyễn Thiện Thuật (1844-1926) là lãnh tụ cuộc Khởi nghĩa Bãi Sậy - một trong các cuộc khởi nghĩa của phong trào Cần Vương chống pháp cuối TK XIX. Tương truyền, tại xã Xuân Dục, Mỹ Hào, Hưng Yên, nghĩa quân Bãi Sậy đã tế cờ khởi nghĩa, dấu tích vẫn còn lại cây bồ đề - vọng gác tiền tiêu khi đó. Năm 1888, pháp cho quân đàn áp, Nguyễn Thiện Thuật trao quyền chỉ huy nghĩa quân cho em trai là Nguyễn Thiện Kế rồi sang Trung Quốc gặp Tôn Thất Thuyết bàn cách tăng viện, nhưng việc không thành. Năm 1926, ông mất vì bạo bệnh và được an táng trên quả đồi ngoại vi thành phố Nam Ninh, Quảng Tây, Trung Quốc. Việc đưa mộ ông về Việt Nam đã được thực hiện từ năm 2004. Đầu năm 2005, sau khi làm các thủ tục pháp lý, hài cốt của ông đã được đưa về an táng tại quê hương Xuân Dục, Mỹ Hào, Hưng Yên và được công nhận là di tích. Hiện nay, Huyện ủy, UBND huyện Mỹ Hào đã quy hoạch một quỹ đất cho việc quy hoạch, xây dựng khang trang khu tưởng niệm và mộ chí của tướng công Nguyễn Thiện Thuật.

Là một trong những hiệu trưởng đầu tiên, thày Chu Văn An đã có nhiều đóng góp cho việc gây dựng, mở mang và phát triển Trường Quốc Tử Giám, đồng thời còn trực tiếp đào tạo, giảng dạy cho hai vị vua tương lai là Thái tử Trần Vượng (vua Trần Hiến Tông) và Thái tử Trần Hạo (vua Trần Dụ Tông). Trải qua gần 30 năm làm Tư nghiệp Quốc Tử Giám, thày Chu Văn An luôn nêu cao gương sáng mẫu mực, nghiêm túc, chỉn chu từ việc dạy dỗ các thái tử đến biên soạn Tứ thư thuyết ước (sách giáo khoa dạy ở Quốc Tử Giám), đề xuất các tiêu chí chọn người vào học, lập chương trình giảng dạy, thi cử để đào tạo và tuyển chọn nhân tài cho đất nước.

Trong bài viết nhỏ này, tác giả chỉ muốn kể câu chuyện về một nhóm họa sĩ nữ đương đại, trẻ, cùng độ tuổi, có những tác phẩm đáng xem, góp một phần nhỏ bé vào dòng chảy nghệ thuật đương đại Việt Nam. Họ là bạn của nhau nhưng mỗi người đều luôn cố gắng kiến tạo một hành trình rõ ràng và độc lập giữa thế giới nghệ thuật mênh mông.