Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa, NSND Hàn Văn Hải là một trong 78 gương điển hình tiên tiến vinh dự được Bộ VHTTDL tôn vinh năm nay. Bên cạnh sự năng động, sáng tạo trong công tác quản lý, NSND Hàn Văn Hải còn là một nghệ sĩ tâm huyết, tích cực gìn giữ và phát huy nghệ thuật truyền thống, trong đó nghệ thuật chèo xứ Thanh với những nét đặc trưng riêng luôn được ghi nhận và đánh giá cao tại các hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc.

Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa, NSND Hàn Văn Hải

Nhìn lại hơn hai năm gần đây, như tất cả các nhà hát trên toàn quốc, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa cũng bị ngưng trệ do ảnh hướng của dịch bệnh COVID-19. Cùng với đội ngũ lãnh đạo và tập thể cán bộ Nhà hát, NSND Hàn Văn Hải đã từng bước nỗ lực, chèo lái nhằm đưa con thuyền nghệ thuật trở lại hoạt động. Không lùi bước trước những khó khăn, trên cương vị là người đứng đầu Nhà hát, NSND Hàn Văn Hải luôn bám sát công việc, phối hợp với ban lãnh đạo, đôn đốc đội ngũ cán bộ, viên chức các phòng ban không ngừng nâng cao nghiệp vụ. Đặc biệt, đối với lĩnh vực chuyên môn của nhà hát, NSND Hàn Văn Hải luôn luôn tìm tòi sáng tạo xây dựng được nhiều tác phẩm nghệ thuật mang hơi thở thời đại, gắn với việc bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống tiêu biểu của dân tộc. Các tác phẩm ra đời và công diễn, không chỉ đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ của nhân dân, điều quan trọng cốt lõi là sự bảo tồn các loại hình nghệ thuật truyền thống: Tuồng, Chèo, Cải Lương theo vốn cổ truyền, đồng thời xây dựng Nhà hát ngày một phát triển.

Để đưa “con thuyền” Nhà hát vững lái trên con đường nghệ thuật, với NSND Hàn Văn Hải, đó là cần bám sát đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Chính phủ và những chỉ đạo của ngành. Chính vì thế, trong giai đoạn cả nước bị ảnh hưởng bởi bệnh dịch COVID-19, hưởng ứng chỉ đạo của Bộ VHTTDL, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa đã tích cực xây dựng kịch bản với các tiểu phẩm: Bầu cử nơi cách ly và Tổ chức bầu cử tại khu cách ly y tế tập trung, nơi cách ly xã hội hoặc nơi bị phong tỏa, góp phần quan trọng vào việc tuyên truyền đến người dân cách xử lý các tình huống có thể xảy ra do dịch COVID-19 trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Với các tiểu phẩm này, Nhà hát đã nhận được giấy khen của Giám đốc Sở VHTTDL Thanh Hóa. Đặc biệt, cũng trong thời gian này, với hoạt cảnh Vững tin nơi tuyến đầu chống dịch – là những lời gửi gắm niềm tin, tri ân đối với đội ngũ tuyến đầu như bác sĩ, y tá, đội ngũ lực lượng vũ trang… đang ngày đêm đối mặt bệnh dịch COVID-19, nhằm mang bình yên, sức khỏe đến cho mọi người. Với hoạt cảnh này Nhà hát vinh dự được trao Giải A trong cuộc thi các tác phẩm nghệ thuật về chủ đề phòng, chống dịch bệnh COVID-19, do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức.

Chia sẻ về quãng thời gian khó khăn đó, NSND Hàn Văn Hải cho biết: "trải qua thời kỳ giãn cách, chúng tôi đã thực hiện đúng theo chủ trương của Đảng, Nhà nước, đó là hoàn thành “nhiệm vụ kép”, song song vừa phòng chống dịch, vừa hoàn thành nhiệm vụ của ngành. Vì thế, chúng tôi đã tích cực cho ra đời các tiểu phẩm, hoạt cảnh, góp phần tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, đồng thời đội ngũ cán bộ, nghệ sĩ được hoạt động trở lại hoạt động nghệ thuật sau một thời gian dài bị đình trệ”.

Tiết mục chèo của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa

Đến với năm 2022, các hoạt động nghệ thuật đã được phục hồi, cũng như nhiều đơn vị nghệ thuật trên cả nước, dưới sự chỉ đạo của NSND Hàn Văn Hải, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa cùng với các nghệ sĩ đã trở lại hoạt động, nhiều sự kiện của tỉnh và đất nước có sự góp mặt của Nhà hát. Trong đó, NSND Hàn Văn Hải đã chỉ đạo, xây dựng kịch bản và tổ chức thành công Lễ dâng hương và Chương trình nghệ thuật kỷ niệm ngày Sân khấu Việt Nam (12-8 âm lịch) gắn với Ngày hội truyền thống Văn công chuyên nghiệp Xứ Thanh năm 2022; Xây dựng kịch bản tổng thể, Tổng đạo diễn, chỉ đạo tập luyện và biểu diễn thành công chương trình sân khấu hóa phục vụ Lễ hội Lam Kinh năm 2022, kỷ niệm 10 năm di tích lịch sử Lam Kinh được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt, 604 năm Khởi nghĩa Lam Sơn, 594 năm Vua Lê đăng quang, 589 năm ngày mất Anh hùng dân tộc Lê Lợi, góp phần phục hồi phát triển du lịch; Xây dựng kịch bản tổng thể, Tổng đạo diễn, chỉ đạo tập luyện và biểu diễn chường trình Sân khấu hóa Lễ kỷ niệm 450 năm, năm sinh Danh nhân Văn hóa, quân sự Hoằng Quốc Công Đào Duy Từ tại thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa…

Đặc biệt, dưới sự chỉ đạo nghệ thuật trực tiếp của NSND Hàn Văn Hải, ba vở diễn thể loại Tuồng, Chèo, Cải lương đã đoạt giải cao tại liên hoan toàn quốc năm 2022 như: 1 Giải xuất sắc cho vở Chèo Đất liền và biển cả; 1 Huy chương Vàng cho vở Cải lương Điều còn lại; 1 Huy chương Bạc cho vở Tuồng Hoàng đế Lê Đại Hành…

Với những thành tích đó, NSND Hàn Văn Hải không chỉ được những người làm nghề đánh giá cao, mà còn được UBND tỉnh ghi nhận và trao tặng: Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh cho vở Tuồng đạt Huy chương Bạc tại Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc năm 2022; Bằng khen của chủ tịch UBND tỉnh cho vở Cải Lương đạt Huy chương Vàng liên hoan Cải Lương toàn quốc; được Giám đốc Sở VHTTDL Thanh Hóa tặng Giấy khen các sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch cấp tỉnh năm 2022; có 1 sáng kiến kinh nghiệm được áp dụng tại Nhà hát về “Giữ gìn và phát triển Nghệ thuật Chèo truyền thống”. Đồng thời, NSND Hàn Văn Hải đã được Đảng ủy Sở VHTTDL tặng Giấy khen hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; Bộ  VHTTDL tặng bằng khen về chuyên ngành nghệ thuật biểu diễn.

Nói về những thành quả đạt được, NSND Hàn Văn Hải chia sẻ: “Việc nhà hát khai thác chủ đề có tư tưởng nội dung tốt, mang hơi thở của thời đại, đạt thành tích cao tại các cuộc thi, đã động viên đội ngũ cán bộ, nhân viên Nhà hát rất nhiều, nhất là đối với các nghệ sĩ. Những phần thưởng đó đã khích lệ những người làm nghề, tiếp tục nỗ lực, cố gắng bám nghề, đồng thời góp phần vào công cuộc bảo vệ, phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc”.

Các nghệ sĩ Tuồng của Nhà hát đến với Cuộc thi diễn viên Tài năng năm 2023

Năm 2023, bên cạnh công tác chuyên môn của Nhà hát, NSND Hàn Văn Hải cùng với đội ngũ cán bộ, nghệ sĩ Nhà hát tích cực thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước trong phát triển nghệ thuật biểu diễn gắn với du lịch. Vì thế, đã có nhiều chương trình nghệ thuật do NSND Hàn Văn Hải chỉ đạo, xây dựng kịch bản và tổng đạo diễn đã đến với du khách trong tỉnh và cả nước như chương trình nghệ thuật: Lễ hội đền Bà Triệu, Lễ hội Phủ Trịnh, Lễ hội đền thờ Lê Hoàn… Trong tháng 5-2023, dưới sự trực tiếp chỉ đạo nghệ thuật của NSND Hàn Văn Hải, các tiết mục, chương trình của Nhà hát Nghệ thuật Truyền thống Thanh Hóa đã gặt hái thành công tại Cuộc thi tài năng diễn viên Chèo, Tuồng và Dân ca kịch, như: Cuộc thi tài năng diễn viên Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc đạt 1 giải Nhất 1 giải Nhì, 2 giải diễn viên triển vọng, 1 giọng hát triển vọng; Cuộc thi Diễn viên Chèo toàn quốc đạt: 3 giải Nhất và 2 bằng khen của Hội sân khấu Việt Nam. Tại cuộc thi Độc tấu nhạc cụ Dân tộc toàn quốc năm 2023, Nhà hát đạt 1 giải Nhất; 2 giải Nhì và 1 bằng khen của Hội NSSK Việt Nam.

Đặc biệt, cá nhân NSND Hàn Văn Hải đã đạt giải xuất sắc dành cho người dàn dựng trích đoạn có sáng tạo, đạt hiệu quả cao tại cuộc thi tài năng diễn viên Chèo toàn quốc năm 2023; 1 bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh vì đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện nghị quyết số 23 về tiếp tục xây dựng và phát triển Văn hóa, nghệ thuật trong thời kỳ mới; được Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tặng Giấy khen có thành tích xuất sắc trong việc sơ kết 3 năm thực hiện kết luận số 01-KL/TW của Bộ chính trị về tiếp tục thực hiện chỉ thị số 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Chia sẻ về các hoạt động biểu diễn nghệ thuật gắn với du lịch, NSND Hàn Văn Hải cho biết: “Bên cạnh việc dựng vở diễn tại Nhà hát, chúng tôi đã dựng nhiều chương trình nghệ thuật ở các lễ hội, qua đó, nhiều nhân vật lịch sử của đất nước được dựng lại, góp phần giáo dục đối với thế hệ trẻ, đồng thời, giúp du khách trong nước và quốc tế hiểu rõ và thêm yêu truyền thống hào hùng của dân tộc Việt Nam. Thông qua các hoạt động này, không chỉ góp phần quảng bá du lịch, mà còn tạo thêm công việc cũng như nâng cao thu nhập cho đội ngũ những người làm nghề”.

Mặc dù, cùng với Nhà hát gặt hái được nhiều thành tích, nhưng bản thân NSND Hàn Văn Hải vẫn đau đáu về sự ngày càng bị thu hẹp của nghệ thuật truyền thống. Một phần do xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu của người dân thưởng thức có sự thay đổi, một phần quan trọng nữa là đội ngũ những người yêu thích nghệ thuật truyền thống ngày một ít. Chính vì thế, trong vai trò là người đứng đầu một đơn vị nghệ thuật, NSND Hàn Văn Hải mong muốn Đảng, Nhà nước, và các ban, ngành cần có sự quan tâm, đầu tư thỏa đáng đối với thế hệ trẻ kế cận – những người giữ vai trò bảo tồn, phát huy giá trị truyền thống trong tương lai.

NGỌC BÍCH - Ảnh: TUẤN MINH