Năm 2022 là một năm khó khăn của điện ảnh Việt Nam khi phải gắng sức hồi sinh sau đại dịch. Điện ảnh Việt không có bộ phim nào thiết lập kỷ lục doanh thu mới, màn ảnh nhỏ cũng không có nhiều những bộ phim tạo được “cơn sốt” như những năm trước. Tuy vậy cũng vẫn có những gương mặt ấn tượng của năm, trong những bộ phim đã tạo nên dấu ấn trong năm 2022. Dưới đây là bốn trong số những gương mặt diễn xuất ấn tượng của năm qua.

NSƯT Thanh Quý - người mẹ tảo tần gần gũi

NSƯT Thanh Quý

Hơn 40 năm làm nghề, cho đến nay đã ở tuổi ngoại lục tuần, NSƯT Thanh Quý vẫn luôn duy trì phong độ diễn xuất và năm 2022, bà vừa “gây sốt” màn ảnh với vai bà Nga béo trong phim truyền hình Thương ngày nắng về. Đã khá lâu rồi trên phim truyền hình Việt Nam mới xuất hiện nhân vật người mẹ trong một câu chuyện dài hơi, một người mẹ thật như cuộc đời, không phóng đại cũng không tô hồng. Bà Nga béo bán bún riêu nuôi lớn ba cô con gái và cậu em dại, vừa tảo tần kiếm sống, bà vừa lo gả chồng cho con gái cả, nuôi con gái thứ hai ăn học, bao bọc cho đứa con út vẫn tuổi ăn tuổi học và còn che chở cho cậu em trai. Không những “con dại cái mang”, bà Nga còn chấp nhận tình cảnh “cháu bà nội tội bà ngoại”, chăm bẵm luôn cả hai đứa cháu ngoại.

Bà Nga không phải là một người mẹ hoàn hảo. Bà tần tảo nhưng cũng lắm điều, bà hy sinh nhưng cũng hay kể lể, bà không câu nệ nhưng cũng sĩ diện, bà lo toan nhưng cũng áp đặt… Điều đó khiến cho gia đình bà không phải lúc nào cũng yên ấm, thậm chí có lúc những đứa con và cả chính bà, uất ức muốn bước ra khỏi ngôi nhà của mình. Nhưng thứ làm bà Nga khác biệt, làm nên một bà Nga “béo” vừa gần gũi lại vừa “độc nhất vô nhị” chính là sự mạnh mẽ, kiên cường vượt qua mọi nghịch cảnh mà những câu nói trứ danh của bà không chỉ nâng đỡ những đứa con mà còn khiến cho khán giả nức lòng. Mỗi khi những đứa con gặp khó khăn trên đường đời, bà Nga lại ôm vào lòng và an ủi: “Cứ yên tâm, có mẹ đây rồi!”.

Với vai bà Nga béo, NSƯT Thanh Quý được nhiều khán giả yêu quý gọi là “bà mẹ quốc dân” bởi sự gần gũi, thân thuộc. Dù Thương ngày nắng về được Việt hóa từ kịch bản Hàn Quốc nhưng NSƯT Thanh Quý đã xây dựng được hình ảnh một người mẹ Việt Nam điển hình.

Diễn viên Nhã Uyên - người phụ nữ mạnh mẽ

Là một bộ phim độc lập được làm thầm lặng trong vòng 4 năm, Đêm tối rực rỡ khởi chiếu từ ngày 8/4/2022 và lập tức “hâm nóng” phòng vé với doanh số 20 tỷ đồng. Câu chuyện được khai thác mới mẻ và sâu sắc, diễn xuất ấn tượng của các diễn viên chính là yếu tố khiến bộ phim thu hút sự chú ý của khán giả. Diễn xuất xuất thần của Nhã Uyên trong vai Xuân Thanh chính là một điểm nhấn “rực rỡ” của bộ phim.

Vừa viết kịch bản, vừa thủ vai nữ chính, chị cũng là nguồn cảm hứng và là bạn đồng hành cùng chồng mình làm bộ phim này với rất nhiều vốn sống, kinh nghiệm về văn hoá, xã hội Việt Nam và đặc biệt là vấn đề bạo hành gia đình. Nhân vật Xuân Thanh trong phim đòi hỏi một sự cân bằng tuyệt đối giữa kỹ năng diễn xuất và mức độ thấu hiểu đối với nhân vật lẫn tâm lý của nạn nhân bạo hành. Bị cha mình bạo hành từ nhỏ về thể xác lẫn tinh thần, đến khi đã lấy chồng và rời khỏi gia đình, Xuân Thanh vẫn tiếp tục bị sang chấn tâm lý. Vì vậy, đây là một nhân vật cực kì phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật diễn xuất và sự nghiên cứu kĩ lưỡng, am hiểu tâm lý nhân vật để những phân đoạn bùng nổ quan trọng phải cực kỳ thuyết phục. Nhã Uyên đã làm được điều đó. Sự thể hiện của chị trong tư cách diễn viên và cả việc tạo nên câu chuyện trong tư cách biên kịch đều tròn trịa và có điểm rơi đúng lúc.

Vai diễn Xuân Thanh đã mang đến cho chị giải thưởng Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại LHP Santa Fe 2022 - một liên hoan phim lâu đời tại Mỹ dành cho phim độc lập. Tại giải thưởng Cánh diều 2022, Nhã Uyên cũng thắng giải Nữ diễn viên chính xuất sắc trong phim điện ảnh và giải Biên kịch điện ảnh.

Bảo Ngọc Doling - một viên ngọc quý

Hậu trong phim Tro tàn rực rỡ là vai chính đầu tay của Juliet Bảo Ngọc Doling - diễn viên lai mang hai dòng máu Việt - Anh. Năm nay vừa tròn hai mươi, Bảo Ngọc đã lọt mắt xanh của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên từ khi mới 13 tuổi và được anh lựa chọn tham gia Tro tàn rực rỡ sau một vài phim ngắn mà cô bé tham gia diễn xuất. Có lẽ bởi vậy mà Ngọc không chỉ hợp vai mà còn hiểu vai diễn của mình và diễn xuất nhập vai như đang sống cuộc đời chính mình.

Vai Hậu của Ngọc thực sự là linh hồn của bộ phim với câu chuyện được dẫn dắt qua giọng kể thủ thỉ của “em”. Trong cái tam giác tình yêu giữa Tam - Nhàn - Dương và Hậu thì chỉ có Hậu là bộc bạch lòng mình nhiều nhất.

Có lẽ bởi Tam và Nhàn còn có lúc bên nhau hạnh phúc và bận rộn với cuộc sống mưu sinh, còn Hậu chưa bao giờ được chồng yêu. Cưới xong, Dương cứ ở miết ngoài khơi, không buồn quan tâm đến người vợ trẻ, để mình Hậu với những cảm xúc lạnh lẽo, tự thích nghi với mọi thứ. Cô chỉ còn biết chờ chồng về, để thủ thỉ kể những câu chuyện xóm làng, mà chủ yếu là chuyện của Nhàn và Tam, chẳng cần biết chồng có nghe hay không. “Em không khóc được nên phải kể, vậy thôi. Em cũng đau đớn lắm, chứ có sung sướng gì đâu. Có điều thấy “người ta” tàn đời và anh thì đau khổ, em cũng được an ủi, hả hê. Em là vậy đó, đàn bà mà, thù dai một chút có sao đâu!”. Với diễn xuất mộc mạc bản năng, Bảo Ngọc đã thể hiện được nỗi lòng ngổn ngang giữa yêu và hận, ghen tuông và cô đơn, buồn tủi trong lòng một người phụ nữ trẻ qua ánh mắt mỗi khi nhìn chồng, qua cái liếc xéo Nhàn lúc rồ ga phóng xuồng máy trên sông, lúc bần thần nhìn ngọn lửa thiêu rụi mọi thử mà vẫn bình tĩnh cảm nhận được mùi của lửa, bởi “Lửa đẹp lắm. Lửa làm em mê mẩn…”. Rốt cục thì cuộc sống buồn tẻ, u ám của người đàn bà chưa từng được yêu ở xóm Thơm Rơm heo hút ấy chỉ bùng cháy rực rỡ mỗi khi Tam bật lửa đốt nhà. Để rồi sau đó, tất cả có thể chỉ như đống tàn tro, bay theo cát bụi.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên nhận xét: “Ngọc là một cô gái trẻ với cái chất thật “gấu”, thật “lì lợm” cho vai nữ chính Hậu”. Còn đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn thì cho rằng “Ngọc thực sự là một “viên ngọc quý” mà điện ảnh Việt Nam đang rất cần”.

Phương Anh Đào - "Người đàn bà thèm khát được chồng nhìn thấy"

Chỉ bằng một vài cảnh diễn Phương Anh Đào đã khiến khán giả tin vào tình yêu mà Nhàn dành cho Tam

Tro tàn rực rỡ như một điểm sáng của điện ảnh Việt năm qua, đặc biệt, các diễn viên nữ đều diễn rất tròn vai với đất diễn được chia đều nhau, mỗi người đem tới một ấn tượng riêng. Nếu Bảo Ngọc Dolling là chất thô mộc vừa được phát lộ của tố chất diễn xuất tiềm năng thì Phương Anh Đào thực sự đã tỏa sáng với vai Nhàn.

Tuy sắc đẹp lần này lại trở thành điểm yếu của cô bởi nó quá rực rỡ so với nhân vật nhưng diễn xuất nội tâm của Phương Anh Đào đã khiến nhân vật Nhàn có một sức sống rất riêng. Nhàn không chỉ đẹp người mà còn khéo léo khiến Hậu luôn cảm thấy chút đố kỵ. Có lẽ vì vậy mà Nhàn có được tình yêu của cả hai người đàn ông trong phim. Nhưng bi kịch của cô cũng như những người đàn bà trong xóm là có một người chồng vô tâm: “trong mắt Tam chỉ có đám cháy rực rỡ. Không có Nhàn. Như mọi đàn ông ở cái xó quê này, họ thường không còn nhìn thấy vợ mình chỉ sau đám cưới vài ba tháng, nhiều lắm là vài ba năm”. Tam còn ghen vì người vợ có hai mặt con với anh đã từng yêu người khác. Và, người khác đó chính là chồng của Hậu. Cái bí mật đớn đau cả xóm không ai hiểu chỉ có mình Hậu là hiểu, vì sao Tam đốt nhà coi chơi và đứng nhìn một cách say sưa, còn Nhàn thì tỉnh queo, không khóc: “Em thấy mình chính là Nhàn kia, một con đàn bà thèm khát được chồng nhìn thấy”.

Cái bi kịch của những người đàn bà “thèm khát được chồng nhìn thấy” đã được Phương Anh Đào thể hiện ấn tượng trong hình ảnh một người đàn bà tuy lam lũ mà vẫn đẹp não nùng. Nhất là trong cảnh Nhàn thất thần nhìn đám cháy trong lần đầu Tam phóng hỏa, giọt nước mắt chầm chậm ứa ra nơi khóe mắt như đang cố kìm nén những dày vò trong lòng. Tình yêu với chồng của Nhàn cũng được Phương Anh Đào thể hiện xuất thần chỉ qua một cảnh quay véo chồng rồi nhảy lên xe để chồng chở về. Đặc biệt, cảnh Nhàn đứng chống tay khi xe chở cô dâu Hậu và chú rể Dương đi qua rất duyên dáng, tự nhiên khiến người xem thích thú.

Chỉ có một lý do duy nhất khiến Nhàn lựa chọn tiếp tục gắn bó cuộc đời mình với Tam, đó là tình yêu của người vợ khát khao được chồng nhìn thấy. Và chỉ bằng một vài cảnh diễn, Phương Anh Đào đã khiến khán giả tin vào tình yêu ấy, để rồi thành lý do thật thuyết phục cho cảnh kết phim, khi Nhàn nhảy vào đám cháy chỉ bởi vì “Ở trong đám cháy Tam mới nhìn thấy chị”. Với vai Nhàn, Phương Anh Đào thực sự có được sự đột phá so với tất cả những vai diễn trước đây.

DIÊN VỸ

Nguồn: Tạp chí VHNT số 523, tháng 1-2023