Những ai ở thành thị có thể ngỡ ngàng về món ốc bươu đen kho sả nhưng với người dân nông thôn thì chẳng có gì lạ. Món ăn này dân dã, mộc mạc, gắn bó cùng tuổi thơ của biết bao thế hệ.

Món ốc bươu đen kho sả chế biến rất đơn giản nhưng phải. Trước tiên là khâu lựa ốc. Nếu không rành về ốc có thể nhầm lẫn với ốc bươu vàng. Người ở quê chắc hẳn dễ phân biệt nhưng người thành thị có một chút khó khăn. Ốc bươu vàng vỏ màu đen vàng, có sọc ngang, dày, miệng tròn, đít bằng. Trong khi ốc bươu đen có màu đen bóng, vỏ mỏng, đít nhọn, miệng méo. Ngoài ra, còn có loại ốc lác cũng màu vàng phèn, đít nhọn nhưng miệng tròn, ăn ngọt không kém gì ốc bươu đen nhưng kém về độ giòn. Thực ra, ốc bươu vàng ăn cũng được có điều không ngon và cần phải bỏ ruột vì trong dạ dày màu đỏ của nó có chứa nhiều vi khuẩn, ký sinh trùng gây ngộ độc. Cho nên loài ốc này rất rẻ, bà con thu mua để cho vịt chạy đồng ăn hoặc tận diệt vì nó phá hoại mùa màng.

Hiện nay, ốc bươu đen cũng đã được nuôi đại trà nên nếu mua ngoài chợ thì 80% là ốc nuôi. Ốc nuôi cũng ngon nhưng chất lượng thì thua xa so với ốc tự nhiên. Thường ở quê, bà con nông dân mang thau, rổ ra đồng đi bắt một lát là có ngay một ký ốc bươu đen kho sả. Ốc bươu đen sau khi mua hoặc bắt phải ngâm với nước vo gạo, thả thêm vài trái ớt vào cho ốc nhả sạch nhớt và chất dơ. Nếu có thời gian thì ngâm lâu hơn. Sau đó, đem luộc sơ (không để nước), áng chừng 2-3 phút thì tắt bếp cho ốc hé mày dễ lể. Cũng có thể chịu khó cạy mày ốc sống để ốc được ngọt và giòn hơn. Khi lể xong, cho thịt ốc vào chảo cùng với gia vị, màu ướp (hoặc bột nghệ, nước màu dừa), nước mắm và sả băm nhuyễn sao cho hợp khẩu vị. Trộn đều cho thấm chừng 5 phút rồi để lên bếp kho liu riu. Trong quá trình kho nên đảo đũa liên tục cho ốc và sả hòa quyện nhau, lên màu đẹp và thơm. Cho thêm chút nước lọc để tránh món ăn bị khét. Nêm nếm lại lần nữa, 5 phút sau tắt bếp. Lúc này mùi sả thơm ngây ngất, đậm đà.

Mang chảo ốc ra mâm cơm cho cả nhà cùng dùng. Ốc bươu đen kho sả có thể ăn kèm với bất kỳ loại rau sống nào. Thịt ốc bươu đen giòn sần sật, ngọt, mềm thơm trộn lẫn vị hương sả tinh tế, đậm đà. Ốc bươu đen chẳng những là món ăn ngon mà còn giàu giá trị dinh dưỡng, bài thuốc quý: dưỡng huyết, bổ âm, ích vị, thông khí, chữa suy nhược cơ thể, khớp gối...

TRẦN THÁI HỌC

Nguồn: Tạp chí VHNT số 474, tháng 9-2021