Đặc sắc làng nghề bánh chưng Bờ Đậu

Thái Nguyên - “Thủ đô gió ngàn” có nhiều làng nghề với những sản vật ngon nổi tiếng, trong đó không thể không nhắc đến làng nghề làm bánh chưng Bờ Đậu thuộc xã Cổ Lũng, huyện Phú Lương, cách trung tâm thành phố 8 km. Điểm làm bánh tấp nập nhất là ngã ba Bờ Đậu - điểm tiếp nối giữa quốc lộ 3 và 37 với Tuyên Quang, Lào Cai, Điện Biên, Bắc Cạn, Yên Bái. Đến với Bờ Đậu vào tháng 11 cuối năm nay, có thể thấy không khí làm bánh vẫn sôi nổi dù không thể đông vui như năm ngoái khi đợt dịch thứ 4 COVID-19 chưa bùng phát ở nước ta.

So với những nơi khác, bánh chưng Bờ Đậu không sử dụng khuôn gói bánh mà hoàn toàn làm bằng tay. Nguyên liệu để làm ra sản phẩm là gạo nếp Định Hóa, hạt tròn mẩy trắng tinh, đãi 3 lần nước rồi để ráo; đỗ làm nhân là đậu xanh tươi nguyên vỏ, loại vàng tươi dẻo thơm, đỗ đãi sạch và đồ chín, sau đó chia ra từng phần để làm nhân. Trong nhân có thịt lợn là loại thịt ngon ba chỉ tươi, ướp với hạt tiêu, và gói bằng lá dong xanh mướt nhập từ huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn.

Sau khi bánh gói xong, phải ngâm 30 phút trong nước, trước thời điểm cho vào nồi cỡ lớn luộc khoảng từ 8 đến 10 tiếng tùy kích cỡ, khối lượng. Lúc nước cạn, phải thêm nước cho bánh chín đều từ trong ra ngoài, đặc biệt nước luộc bánh được lấy từ suối nguồn trên núi đá sau làng nên lúc luộc, bánh vẫn giữ nguyên được màu xanh lá dong.

Làng nghề làm bánh bánh chưng Bờ Đậu có gần 100 hộ dân, đã trải qua hơn nửa thế kỷ hình thành và phát triển, quanh năm bán cho du khách. Vào dịp Tết, mỗi ngày một hộ làm từ 1 ngàn đến 2 ngàn chiếc bánh, nay do dịch bệnh nên sản xuất bị chững lại. Ban quản lý làng nghề đã yêu cầu các hộ sản xuất phải đảm bảo an toàn thực phẩm, dán tem truy xuất, có mã QR và đang tiến hành từng bước đăng ký đề án OCOP (One commune, one product - Mỗi xã, phường một sản phẩm) để mở rộng thị trường, thu hút du khách. Ngoài ra, làng nghề sẽ tổ chức các cuộc thi, ngày hội làm bánh, kết nối với các công ty, doanh nghiệp du lịch để quảng bá và thêm đầu ra cho những sản phẩm chất lượng.