Cá trèn bầu nhiều chuyện trớt môi

 

Cá trèn là giống cá da trơn bắt nguồn từ châu Á, loài cá này xuất hiện ở nhiều nơi như Ấn Độ, Bangladesh, Pakistan, Việt Nam, Campuchia… Loài cá này có ba loại khác nhau gồm: cá trèn bầu, cá trèn răng, cá trèn kết. Trong đó cá trèn bầu được tìm thấy rất nhiều ở Biển Hồ (Campuchia) và Đồng bằng sông Cửu Long.

Hình dáng cá trèn này rất dễ nhận biết, với thân khá dài, dẹp, đầu ngắn, màu hồng xanh. Cá trèn bầu có hai đôi râu mọc ở hai hàm trên và hàm dưới, vây đuôi của chúng chẻ sâu giống với hình chữ V, bụng phệ (nên gọi trèn bầu). Dù có kích thước khá khiêm tốn nhưng khả năng sinh sản của cá trèn là vô tận. Trung bình một con cá trèn cái có thể đẻ khoảng 271.422.746 trứng. Đây là loài có tập tính di cư sinh sản, thời gian giao phối của cá trèn thường rơi vào mùa mưa, từ đầu tháng 6 đến cuối tháng 8.

Cá trèn bầu được xem là nhánh cá có thịt ngon nhất trong 3 loại cá trèn. “Đại bản doanh” của cá trèn bầu ở tận Biển Hồ (Campuchia). Hằng năm, cứ theo mùa nước lũ trên dòng Mê Kông hào sảng, đám cá trèn bầu nối đuôi nhau về hạ nguồn sông Cửu Long rong chơi. Trong đó, một số con có “cảm tình” với nơi đây nên quyết ở lại sinh sôi nẩy nở. Chính vì lẽ đó, cá trèn bầu rất hiếm, không phải lúc nào cũng có, giá thị trường dao động từ 150 - 200 ngàn/kg. Hiện nay, người ta đã gây giống nuôi bè được loài cá này nhưng thịt của chúng không ngon bằng tự nhiên.

Dân gian có câu ca dao khá thú vị: "Cá lưỡi trâu sầu ai méo miệng/ Cá trèn bầu nhiều chuyện trớt môi" để ví von về cái miệng ngộ nghĩnh của loài cá này. Cá trèn bầu làm món nào cũng ngon, cũng béo, ngọt, rẻ. Người nội trợ có thể kho tiêu kẹo dùng với cơm và rau sống. Hay thi thoảng đổi món nấu canh chua lá me, cơm mẻ; hầm sả, nấu măng. Những ngày mưa lạnh, có thể làm một nồi lẩu cá trèn bầu nóng hổi cho cả nhà cùng dùng. Ngoài ra, đem chiên cá trèn bầu dùng với cơm và nước tương tỏi ớt rất ngon. Khi ăn những món kể trên thấy ngán, bà con miền Tây Nam Bộ chuyển qua ủ mắm cho lạ miệng, dùng lâu.

Thịt cá trèn rất bổ dưỡng cho sức khỏe, ngoài hương vị thơm ngon loài cá này cũng mang trong mình một lượng dinh dưỡng rất lớn. Lượng protein bên trong thịt cá trèn vô cùng tốt cho tim mạch, bên cạnh đó cá trèn còn chứa một số loại vitamin thiết yếu như: vitamin A, vitamin D,.. giúp nâng cao sức khỏe.

 

NGUYỄN THANH VŨ

Nguồn: Tạp chí VHNT số 498, tháng 5-2022

 

;