Trời chuyển sang đông, mang cái lạnh theo về. Mỗi buổi sáng thức dậy, mở cánh cửa bước ra sân vươn vai làm vài động tác thể dục, ta vẫn cảm nhận rõ có một làn hơi lạnh đang bám níu mình.

Thường thì mùa đông sẽ không còn nhiều lắm những cơn mưa. Song thời tiết năm nay hơi khác. Có lẽ đầu mùa mưa về muộn quá nên cuối mùa vẫn còn mưa nhiều.

Mưa làm cho cây cối xanh tươi và phát triển. Mưa làm cho hoa màu mau lớn và sớm đến ngày thu hoạch. Mưa làm cho những con đường đô thị sạch sẽ hơn. Mưa cũng làm cho không gian mát mẻ, dễ chịu sau những cơn nắng buổi trưa.

Tuy nhiên, đôi khi mưa cũng là một trở ngại. Với những người buôn bán ở chợ thì hầu như chẳng ai trông mưa cả. Vì mỗi khi trời mưa, nhất là những cơn mưa lê thê kéo dài thì coi như bán ế (người mua cũng ngại đi chợ). Dẫu vậy, vẫn đỡ hơn những người đi bán bằng cái gánh trên vai. Trời chưa sáng họ đã ra đến chợ để mua nào những cá, thịt, rau, củ, quả, bánh, trái… chất đầy quang gánh rồi đi dọc theo các con đường ở vùng nông thôn. Gặp trời mưa, đường sình lầy lội, đi qua mấy cây cầu khỉ vô cùng cơ cực. Cả người và gánh đều có thể rơi xuống dòng kênh.

Mùa mưa cũng thấy tội cho những đứa học trò ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa phải đội mưa đến trường. Không ngã thì cũng mình mẩy tèm lem vì những con đường toàn bùn đất.

Mùa đông về, mỗi cơn mưa đi qua luôn có cái lạnh se se theo cùng. Những buổi chiều ngồi trước nhà nhìn ra ngoài ngõ ngắm mưa rất dễ gợi người ta suy nghĩ miên man về ký ức. Nào những buổi hẹn hò ở quán cà phê. Ngoài trời mưa rơi nhưng sự nồng thắm của ai làm cho lòng thêm ấm áp. Nào buổi tiễn đưa dưới cơn mưa mùa đông lạnh buốt…

Còn với tôi, những cơn mưa thường nhắc nhớ lại những ngày nghèo khó của mình trong một mái gia đình đầy đủ tình thương yêu. Nhớ hồi còn nhỏ, má tôi có lúc làm bánh chuối, bánh bò… bưng đi bán. Chủ yếu bán cho những người ở gần nhà, hôm nào ế lắm má mới phải đi xa. Vậy mà có hôm vẫn ế vì trời mưa suốt, không có ai ra đường để đón mua. Cũng có lần tiếng rao của má tôi lạc giữa cơn mưa mùa đông lạnh lẽo. Những tiếng rao ấy làm tôi nhớ mãi.

Mưa cũng đánh thức ký ức tôi những lần được ba chèo xuồng đưa về nhà ngoại. Đường về ngoại chỉ hơn hai mươi cây số nhưng hồi ấy đâu có đường nhựa, đường bê tông nên phương tiện duy nhất là chiếc xuồng nhỏ với cặp chèo mà thôi. Đứa trẻ con ở thôn quê chín - mười tuổi như tôi hồi ấy, mỗi lần nghe má nói “Ngày mai về thăm ngoại” lại nhảy lên vì vui sướng. Có lần về chưa đến nhà ngoại thì bất thình lình trời đổ cơn mưa. Dưới xuồng chẳng có chiếc áo mưa nào để che cả. Thế là ba cố sức đẩy mạnh tay chèo, còn má thì ôm chặt tôi vào lòng cho đỡ lạnh. Khi về đến nhà ngoại thì môi tôi đã xanh mét như tàu lá chuối. Ngoại vừa lui cui đi nhóm lửa cho tôi sưởi ấm vừa trách ba má sao vô ý không chịu đem gì theo để phòng khi có mưa.

Bao nhiêu năm đã qua đi rồi. Chiếc xuồng đưa tôi về quê ngoại đã dần mục rã dưới bến bởi năm tháng thời gian.

Tiết trời đã chuyển sang đông. Cơn mưa bây giờ chẳng khác gì những cơn mưa của ngày xưa. Có chăng, những tiếng mưa rơi như gợi vào lòng tôi bao ký ức.

Tác giả: Phong Trần

Nguồn: Tạp chí VHNT số 447, tháng 12-2020