Ảnh minh họa

Một buổi chiều thu, giữa người xe phố phường giăng mắc, tôi chợt thấy bên vỉa hè một chị hàng rong lặng lẽ bày ra những quả hồng. Những quả hồng chín ửng căng bóng, màu cam đỏ pha chút thẫm xanh dịu mắt, được xếp vào chiếc mẹt tre thấp thoáng bóng hình miền thôn dã. Tôi thường nhận ra những tín hiệu của mùa từ gánh hàng rong chở bao thảo thơm vào phố, như khoảnh khắc này, trước mắt tôi mớ hồng chín đượm đang âm thầm vẽ ra dáng dấp của mùa thu. 

Cầm quả hồng tròn lẳn như thể cầm cả mùa thu trên tay. Khẽ bóc lớp vỏ để lộ ra những ngọt mềm, đượm đà vị của mùa thu bao la nắng mật, của những khu vườn gió thoảng sương trầm. Cái ngọt hậu còn lưu lại, nấn ná như muốn gợi mãi dư ba của những vùng trời thương nhớ xa xôi.

Tôi muốn gọi mùa Thu là mùa dịu dàng, mùa thanh tĩnh. Ngồi xuống cùng ký ức trong một buổi chiều muộn, tôi muốn nhỏ nhẹ ngỏ lời với mùa thu. Và những quả hồng mua được từ gánh hàng rong như đang chín dần trong khu vườn giấc mơ yên ả, giấc mơ có mái hiên lá rụng thong dong khói tỏa, có tiếng chân mẹ êm êm trở về từ góc chợ quê. Những quả hồng tỏa hương miền thơ ấu là món quà chợ ngọt lịm, mẹ đã dành cho đàn con bé bỏng như trao cả niềm vui giản dị nhất thế gian. Tôi nâng niu những quả hồng của mẹ, như nâng niu một món quà thanh dịu chỉ mùa thu mới có. Và mẹ suốt bốn mùa chắt chiu luôn dành cho chị em tôi những ngọt ngào.

Tôi thích khung cảnh giữa bao nhiêu cành nhánh khẳng khiu trơ lá, vô vàn quả hồng chín rực trong liêu phiêu sương mù tựa những vầng mặt trời bé nhỏ nhưng ấm áp. Hệt một bức thủy mặc thanh bình, khiến tôi nghĩ về những em bé miền cao, lớn lên giữa vòng tay thâm trầm của núi. Chúng hồn nhiên nhặt quả rụng dưới tán cây gầy guộc, như đang đón vào bàn tay một món quà đẫm hương từ mùa thu dịu đằm. Khung cảnh ấy khiến tôi nhớ những lần tôi cũng tha thẩn cùng đám bạn đi nhặt quả rụng. Mùa thu là mùa quả chín nơi miền quê nhỏ bảng lảng heo may.

Ngoại tôi có một mảnh đất phía sau nhà, men theo con đường từ vành giếng cũ đi ra. Nơi đó, những thân xoài già cứ miên mải xanh cùng năm tháng, rủ bóng xuống triền ký ức thênh thang. Những gốc ổi mọc dại không biết tự lúc nào cũng vươn cao, đan vào nhau liêu xiêu bên rặng xương rồng. Mùa thu, ổi chín thơm nức cả mảnh vườn như một lời hẹn với thời gian mà bọn trẻ chúng tôi không thể nào bỏ lỡ. Những quả ổi vỏ xanh ruột hồng âm thầm ủ hương vào túi gió, rồi tản mát loang xa, níu lại nơi cánh mũi của những đứa trẻ quê nghèo đã đợi từ rất lâu. Nhưng chúng tôi chỉ có thể vói tay, kiễng chân, dùng vợt hái những quả ở gần, còn những chùm chín bói, lúc lỉu nơi ngọn cây cao vút đành phải chờ đến ngày quả rụng. Dù chúng có hấp dẫn tới mấy tôi vẫn phải nhớ lời mẹ dặn, rằng cây ổi thân giòn, khẳng khiu dễ gãy nên không được leo trèo.

Thế là có những buổi chiều Thu thôn dã, tôi cắm cúi tìm nhặt ổi rụng. Từng quả ổi be bé, đẫm đầy hương thơm, nương theo tà gió rụng xuống gốc cây, giấu mình giữa thảm lá xoài, lá ổi khô giòn. Tiếng reo vui tựa hồi chuông trong trẻo, xao động cả bóng chiều thu sóng sánh. Có những quả chín nẫu không còn ăn được, có những quả bị chim mổ ăn phân nửa, lộ ra lớp ruột hồng. Từng quả nguyên vẹn chúng tôi cẩn thận cất vào túi áo, đặt trong chiếc mũ lưỡi trai sờn cũ. Rồi cùng chia nhau vị ngọt mê mẩn cả quãng thiếu thời, như một món quà vô giá của những mùa thu xa.

Quả hồng, quả ổi, quả thị,… cảm ơn những món quà thơm thảo của mùa Thu. Những món quà được nhận trong hơi ấm của ký ức, của lòng người dẫu gió sương xoay vần vẫn giữ cho mình ánh lửa yêu thương. Những món quà chân phương mà níu giữ được năm tháng xanh nguyên, sâu bên trong miền hồi tưởng bất tận, khiến tôi muốn trở về ôm vào lòng khoảng trời thu quê nhà, thầm ru ngủ những vết thương thị thành xa ngái. Để nhận ra trong bóng hình những người ta yêu dấu, mùa thu của đời người đang nghiêng xuống quá đỗi mênh mông. Để lặng lòng nghe ngoài thềm gió reo xào xạc, một mảnh vàng thu vừa rơi xuống hiên nhà…

TRÀN VĂN THIÊN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 582, tháng 9-2024