Cùng với sự phát triển của xã hội, nhiều trường đại học, cao đẳng trên khắp cả nước không chỉ chú trọng đến việc đào tạo các môn chuyên ngành, mà còn tập trung đầu tư, nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên và hiệu quả rèn luyện của sinh viên đối với môn Giáo dục thể chất. Giáo dục thể chất không chỉ là một học phần giúp các bạn sinh viên hoàn tất quá trình học tập của mình mà còn mang lại nhiều giá trị về sức khỏe thể chất và tinh thần. Và, để nâng cao hiệu quả giáo dục thể chất thì chuyển đổi số là phương thức được chú trọng hiện nay.

Chuyển đổi số và vai trò quan trọng trong giáo dục

Chuyển đổi số đóng vai trò quan trọng trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Không chỉ có vai trò quan trọng tại các doanh nghiệp, mà chuyển đổi số còn đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực khác của xã hội như chính phủ, truyền thông đại chúng, y học, khoa học...

Giờ đây, người học có thể tiếp thu kiến thức một cách thuận tiện và dễ dàng trên mọi thiết bị (máy tính, máy tính cá nhân, điện thoại thông minh…). Điều này đã mở ra một nền giáo dục mở hoàn toàn mới. Bất cứ thời điểm nào, tại bất cứ đâu, bất cứ ai đều có thể tiếp cận được các thông tin kiến thức một cách đa chiều nhất. Nó loại bỏ hoàn toàn những giới hạn về khoảng cách, tối ưu thời gian học và nâng cao nhận thức, tư duy của người học.

Chuyển đổi số tạo môi trường giáo dục linh động: Thay vì vài chục học sinh phải ngồi trong phòng học với bốn bức tường như trước đây, công nghệ số đã mở ra một không gian học tập linh động hơn.

Chuyển đổi số giúp tăng tính tương tác và trải nghiệm thực tế: Nhiều người nghĩ rằng học trực tuyến sẽ làm giới hạn khả năng tương tác giữa người dạy và người học. Nhưng thực tế, phương pháp học mới này lại giúp gia tăng tính tương tác hai chiều do người học có thể nói chuyện một - một (face to face)  với giáo viên hướng dẫn mà không bị giới hạn bởi không gian. Ngoài ra, những công nghệ 4.0 như ứng dụng thực tế ảo VR, thực tế tăng cường AR cũng tạo ra những trải nghiệm thực tế “thật” hơn cho người học. So với phương pháp học lý thuyết truyền thống chỉ có thể tưởng tượng qua sách vở, công nghệ mới giúp người học có những trải nghiệm đa giác quan, tạo cảm giác tò mò, hứng thú hơn khi học.

Chuyển đối số ngành Giáo dục đã tạo ra kỷ nguyên mới, thời đại mà người dạy và người học được trao quyền để sử dụng công nghệ. Các thành tựu công nghệ như Big Data giúp lưu trữ mọi kiến thức lên không gian mạng, IoT (Internet vạn vật) giúp theo dõi hành vi của học sinh, quản lý, giám sát học sinh; hay Blockchain giúp xây dựng hệ thống quản lý thông tin và hồ sơ giáo dục của học sinh, cho phép hợp nhất, quản lý và chia sẻ dữ liệu từ nhiều trường học, ghi chép lại lịch sử học tập, bảng điểm của học sinh để đảm bảo thông tin dữ liệu được đồng nhất, minh bạch.

Chuyển đổi số góp phần giảm chi phí đào tạo: Kỷ nguyên học tập trực tuyến sẽ mở ra cơ hội học tập với chi phí rẻ hơn nhiều lần so với trước đây các do trường học sẽ phải tốn ít chi phí hơn để chi trả cho các vấn đề liên quan đến mặt bằng, cơ sở vật chất, thiết bị…

Đổi mới hoạt động giáo dục thể chất cho sinh viên Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM

Thời gian gần đây, các giảng viên giảng dạy ở bộ môn Giáo dục thể chất cũng quan tâm hơn đến hình thức, phương pháp khi đứng lớp, với mong muốn đạt hiệu quả cao nhất có thể. Dựa vào thế mạnh sẵn có, cũng như trau dồi thêm nhiều kỹ năng, giảng viên môn Giáo dục thể chất nói riêng và giảng viên các môn học khác nói chung đều đang hướng đến cách tiếp cận phù hợp, mang đến sự yêu thích cho sinh viên trong mỗi giờ học. Vì vậy, chuyển đổi số sẽ là lựa chọn tốt nhất để truyền đạt nhiều thông điệp và nội dung một cách rõ ràng, nhanh chóng.

Giảng viên Nguyễn Mạnh Phương và sinh viên Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM

Với đặc thù là bộ môn đòi hỏi sự vận động, nên không ít sinh viên có biểu hiện e dè, không thích học thể dục. Ngoài ra, nhiều bạn trẻ đang gặp các vấn đề như béo phì, gầy yếu... cũng là các đối tượng không chủ động và yêu thích bộ môn này. Bên cạnh đó, một bộ phận khá lớn các bạn trẻ ngày nay dành nhiều thời gian vào không gian mạng, đồ chơi công nghệ, thụ động và lười vận động... Điều này nếu diễn ra lâu dài sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng sức khỏe, đời sống của mỗi cá nhân, tạo ra hiệu ứng tiêu cực đến xã hội.

Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM đã kết hợp nhiều kỹ năng, sáng tạo phương pháp giảng dạy để các sinh viên ý thức rèn luyện thể dục thể thao, tăng cường sức khỏe và yêu thích mỗi tiết học Giáo dục thể chất. Các giảng viên đã không ngừng tìm ra ưu, nhược điểm cũng như phương pháp giảng dạy, thu hút sinh viên yêu thích, chủ động rèn luyện thể lực tốt hơn sau mỗi tiết học.

Vận dụng các mạng xã hội như: Facebook, Tiktok, Fanpage, YouTube... xây dựng những bài tập bổ ích tại nhà, tuyên truyền và đưa ra thử thách tại nhà cho các sinh viên làm theo. Những thử thách này sẽ khiến cho sinh viên có sự phấn đấu và ganh đua tập luyện. Quay những clip mẫu cho các em học hỏi và tập theo, chỉ ra những bổ ích khi tập luyện, chỉ ra cái đúng, cái sai.

Tất cả các bài tập giảng viên đã thực hiện và làm thành những clip nhỏ, giới thiệu với các em thông qua các trang mạng xã hội, nhằm đưa bài tập tiếp cận với các em sinh viên nhanh chóng hơn và hiệu quả hơn.

Ví dụ: trên lớp nếu đứng dạy trực tiếp, giáo viên chỉ có thể hướng dẫn và tiếp cận 30-60 em, thì ở đây chúng ta có thể tiếp cận được 5.000-10.000 em. Như vậy, khi áp dụng chuyển đổi số đúng cách sẽ giúp cho người giáo viên tiếp cận được nhiều người hơn với thời gian ngắn hơn.

Ngoài ra, chúng tôi còn có thể giới thiệu về trường thông qua thế mạnh của mình, tạo ra những tiết mục giao lưu với học sinh, mang đến cho các em những giờ giải lao vui nhộn, giúp các em thoải mái hơn sau giờ học mệt nhọc. Những tiết mục này đã được các em hưởng ứng rất nhiệt tình, đồng thời tạo sự gần gũi hơn giữa giảng viên với các em, sinh viên cũng có thiện cảm tốt hơn với giảng viên. Đồng thời, qua đó cũng là thông điệp truyền tải hình ảnh, về trường, về giáo viên đến tất cả mọi người, thông qua các trang mạng xã hội đã thu hút số lượng rất lớn người biết đến Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM, chỉ trong một thời gian ngắn chưa đầy 6 ngày mà lượt người tiếp cận lên đến hơn 6 triệu người.

Qua thời gian thực hiện tại các lớp học mình phụ trách, giảng viên giảng dạy môn Giáo dục Thể chất đã có được những kinh nghiệm và đạt được nhiều kết quả khả quan, truyền đạt đến cho các em nhiều kiến thức bổ ích, tiếp cận được nhiều người thông qua áp dụng chuyển đổi số.

Với thế mạnh sẵn có là tài năng ảo thuật, trong mỗi tiết học, giáo viên luôn tìm cách kết hợp và biểu diễn các tiết mục thú vị cho các em sinh viên xem. Mỗi giảng viên cần đổi mới, sáng tạo và tìm hiểu tâm lý của sinh viên, từ đó nắm bắt được sở thích, sự quan tâm của các em. Khi người giảng viên tạo được thiện cảm, tương tác tốt với sinh viên... hoặc trở thành một hình mẫu mà các em hướng đến thì quá trình giảng dạy và rèn luyện giữa thày và trò sẽ trở nên đơn giản, hiệu quả hơn rất nhiều. Bởi vì mỗi buổi học, sinh viên cảm thấy được tiếp thu kiến thức một cách thụ động, không quá áp lực, mệt mỏi mà đi kèm niềm vui cùng nhiều điều thú vị. Trao đổi và xem ý kiến phản hồi của sinh viên, nhằm góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng, nội dung của các bài học lần sau.

Thông qua những clip, trang Fanpage, các em có nhiều động lực trong việc học giáo dục thể chất. Bên cạnh đó, việc lồng ghép, kết hợp các tiết mục ảo thuật, giảng viên còn tìm hiểu và thiết kế nhiều bài tập thể dục có thể giúp các em rèn luyện tại trường và ở nhà. Các bài tập đó không chỉ bổ trợ cho quá trình học tập theo giáo trình chung, mà còn giúp rèn luyện thân thể, tăng cường đề kháng cũng như giữ gìn vóc dáng đúng chuẩn.

Khi bắt đầu nhận lớp vào năm học mới, giảng viên thường cho các em kiểm tra đầu vào để biết được cân nặng và chiều cao hiện tại. Sau đó, hướng dẫn các bài tập bổ trợ, sau khoảng thời gian nhất định, sẽ kiểm tra lại cân nặng và chiều cao xem mức độ tự giác tập luyện của các em như thế nào. Cùng với đó cũng biết được hiệu quả cụ thể từ phương pháp mình đã áp dụng. Đến nay, nhìn chung, hầu hết các em đều rất ý thức và kết quả đạt được gần như kỳ vọng. Qua thời gian thực hiện tại các lớp học của Nhà trường, các giảng viên môn Giáo dục thể chất đã có được những kinh nghiệm và đạt được nhiều kết quả khả quan.

Chuyển đổi số tạo ra nhiều sự lựa chọn hơn cho người học. Thay vì đến các trường công, họ có thể tham gia vào các khóa học E-learning với chi phí rẻ hơn nhiều lần. Thậm chí người học còn có thể tùy chọn những khóa học phù hợp với bản thân và những môn mà bản thân họ thực sự quan tâm. Điều này giúp cho việc học tập hiệu quả và chất lượng hơn. Bằng phương pháp giảng dạy mới của các giảng viên được áp dụng chuyển đổi số ngành Giáo dục, sinh viên thích học môn Giáo dục thể chất hơn và tiếp thu được nhiều kiến thức bổ ích cho quá trình học tập và nâng cao sức khỏe bản thân.

__________________

Tài liệu tham khảo

1. Trần Bá Hoành, Suy nghĩ về một số định hướng đổi mới chương trình đào tạo giáo viên THCS, Tạp chí Giáo dục, số 4, Hà Nội, 2001.

2. Trần Bá Hoành, Lê Tràng Định, Phó Đức Hòa, Áp dụng dạy và học tích cực trong môn Tâm lý - Giáo dục học, Nxb Đại học sư phạm Hà Nội, Hà Nội, 2003.

3. Nguyễn Thị Huyền, Thực trạng tính tích cực học tập của sinh viên Trường Đại học Kinh tế quốc dân, Tạp chí Giáo dục, số 437, Hà Nội, 2018.

4. Trần Kiều, Nguyễn Lan Phương, Tích cực hóa hoạt động của học sinh, Tạp chí Thông tin khoa học giáo dục, số 62, Hà Nội, 1997.

5. Nguyễn Kỳ, Mô hình dạy học tích cực lấy người học làm trung tâm, Nxb Giáo dục, Hà Nội, 1996.

6. Nguyễn Thị Hồng Loan, Nghiên cứu một só giải pháp phát huy tính tích cực trong việc học tập môn giáo dục thể chất của học sinh trung học phổ thông, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao TP.HCM, 2017.

7. Mai Thị Nụ, Đề xuất một số giải pháp nâng cao tính tích cực trong giờ học giáo dục thể chất cho sinh viên Trường Đại học Khánh Hòa, Luận văn thạc sĩ Khoa học giáo dục, Trường Đại học Thể dục thể thao TP.HCM, 2017.

NGUYỄN MẠNH PHƯƠNG

Nguồn: Tạp chí VHNT số 503, tháng 7-2022