Xây dựng đời sống văn hóa > Vấn đề - Sự kiện

LTS: Trong những năm qua, tỉnh Nghệ An luôn quan tâm đầu tư chính sách, nguồn lực cho văn hóa nói chung, văn hóa cơ sở nói riêng. Năm 2022, Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Nghệ An tổ chức Lễ phát động chủ đề năm công tác của ngành VHTTDL: “Xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác tổ chức cán bộ”. Trong số này, Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật giới thiệu một số mô hình điểm về văn hóa cơ sở tại Nghệ An do phóng viên thực hiện.

Lễ hội là một loại hình di sản văn hóa phi vật thể tồn tại ở Việt Nam từ lâu đời, có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, là sinh hoạt văn hóa gắn bó mật thiết với đời sống của cộng đồng.

Phú Thọ là tỉnh có lịch sử phát triển lâu đời, chiếc nôi văn hóa cội nguồn của dân tộc Việt Nam. Hơn một ngàn di tích lịch sử văn hóa hiện còn là minh chứng hết sức sống động trong đó có di tích quốc gia đặc biệt: Khu di tích lịch sử Đền Hùng, nơi thờ các Vua Hùng có công mở nghiệp sơn hà. Hành trình lịch sử dựng nước cũng là hành trình lắng đọng, bồi đắp những lớp phù sa tạo nên độ dày của hệ giá trị vật chất và tinh thần. Mỗi vùng quê nằm trên dải đất cong cong hình chữ S đều là không gian văn hóa để chúng ta không ngừng khám phá tìm ra những giá trị mới mẻ, bất ngờ, thú vị. Phú Thọ - đất Tổ Hùng Vương là vùng đất khởi đầu của những giá trị ấy, vùng đất hòa quyện giữa truyền thuyết và lịch sử.

Có một làn điệu được cất lên từ chính điệu hồn của nhân dân lao động, được khởi thuỷ từ thời đại Hùng Vương, lưu truyền cho đến ngày nay, mang đậm triết lý nhân sinh và thấm đượm hồn dân tộc. Đó là hát Xoan của vùng đất Tổ.

Mảnh đất Lâm Đồng hiện có 47 dân tộc sinh sống; trong đó, 3 dân tộc thiểu số (DTTS) bản địa có nguồn gốc lâu đời là K’Ho (145.665 người), Mạ (31.869 người), Chu Ru (23.242 người). Tác động của cuộc sống hiện đại đã làm một số phong tục, tập quán, nhất là giá trị văn hóa các DTTS bản địa mai một. Trước thực trạng này, UBND tỉnh Lâm Đồng đã phê duyệt, ban hành Đề án “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc bản địa, khôi phục và phát triển các làng nghề truyền thống gắn với hoạt động du lịch trên địa bàn Lâm Đồng giai đoạn 2018 - 2022, định hướng đến năm 2030”. Từ đề án, công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các DTTS ở Lâm Đồng được quan tâm đầu tư và có nhiều chuyển biến.

Biển, đảo Việt Nam là một phần máu thịt thiêng liêng không thể tách rời của Tổ quốc. Đảng và Nhà nước ta quyết tâm phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo của đất nước Việt Nam. Các thế lực thù địch coi đây là “mảnh đất vàng”, lợi dụng bóp méo sự thật, xuyên tạc chống phá. Yêu cầu đặt ra là mỗi cán bộ, đảng viên và người dân phải bóc trần, đấu tranh, phản bác những luận điệu xuyên tạc, kích động, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của đất nước.

Qua tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay, tại tỉnh Bình Thuận chỉ có người Chăm ở thôn Bình Đức, (xã Phan Hiệp, huyện Bắc Bình) còn làm gốm với kỹ thuật và quy trình thủ công truyền thống của cha ông để lại. Theo các nghệ nhân, nghề gốm ở thôn Bình Đức có từ rất lâu, được các gia đình người Chăm nơi đây duy trì qua nhiều đời.

Hà Nam là vùng đất lưu giữ kho tàng di sản văn hóa vật thể và phi vật thể độc đáo, phong phú, đặc sắc của nhiều tầng văn hóa cổ giàu bản sắc. Toàn tỉnh hiện có 1.784 di tích (551 ngôi đình, 490 ngôi chùa, 306 ngôi đền, số còn lại là miếu, phủ, văn chỉ, từ đường...) được phân bố đều khắp ở các thôn xóm.

Trong suốt quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn coi trọng vấn đề bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống gắn với việc xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước.

Thực hiện kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 và chủ đề công tác năm 2022 của Bộ VHTTDL về “Xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác cán bộ”, công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực văn hóa cơ sở đã gặt hái được nhiều thành quả đáng khích lệ, các hoạt động sự nghiệp được quan tâm tổ chức thường xuyên với nhiều hình thức phong phú, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân.

“Dù ai đi ngược về xuôi/Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng mười tháng Ba” là câu ca thể hiện khát khao được trở về cội nguồn của đồng bào ta ở khắp mọi miền trong cả nước, cũng như kiều bào ta ở nước ngoài. Đó là một trong những truyền thống quý báu, khẳng định sức mạnh, sự đoàn kết của dân tộc Việt Nam bao đời nay. Trong năm 2023 này, cùng hướng về ngày trọng đại Giỗ Tổ, đã diễn ra nhiều hoạt động đặc sắc trong khuôn khổ Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch đất Tổ.