Giữa bộn bề cuộc sống, ký ức ngày xưa như một khoảng nhớ riêng dành. Không sôi nổi ồn ào nhưng lại say lòng, da diết, ngày xưa có lẽ luôn là một điều quý giá khi mà thời gian không mang ai trở lại quá khứ lần nào. Có chăng là những dòng hồi tưởng miên man chạy dọc dài nỗi nhớ về một bến đỗ mang tên: “hoài niệm”.

Những ngày đầu thu trong veo, trên con đường làng rợp bóng cây xanh có bàn tay bà dắt tôi đến lớp. Bước chân tuổi hồn nhiên nhảy chân sáo tung tăng trong bộ quần áo sạch mới, tinh tươm. Rồi lớn lên thêm một chút cũng trên những con đường làng ấy, ta cùng chúng bạn chơi trò rượt đuổi, tiếng cười vang vọng cả một quãng đường. Những sớm mai ngồi bên hiên nhà đợi bà đi chợ về, thể nào trong giỏ cũng có quà bánh. Dẫu chỉ là chiếc bánh hay cây kẹo nhưng đó là cả một niềm mong ước thuở nhỏ bởi khi ấy hầu như ai cũng khốn khó. Lại nhớ những sớm mai chạy chơi trên đồng làng thênh thang gió. Những thửa ruộng xanh ngút mắt bảng lảng sương vào buổi sớm. Trên cao, mây trắng bồng bềnh như cụm hoa tuyết trôi giữa nền trời xanh trong veo. Hòa quyện vào những ngọn gió mát lành, nắng dường như đằm hơn, ngọt hơn. Nắng cho những cánh đồng xanh thì con gái, nắng tô điểm long lanh giọt mồ hôi người nông dân hăng say lao động.

Nhớ dáng mẹ cần lao giữa trưa hè oi ả. Cái nắng mùa hè chỉ nhìn thôi đã hoa cả mắt, đồng làng nứt nẻ dấu chân chim vậy mà mẹ vẫn tảo tần khuya sớm. Mẹ làm đủ thứ để những đứa con có được chiếc áo mới, quyển sách, cái cặp đến trường. Mẹ trồng ngô, trồng đỗ rồi thu hoạch, đạp xe mang lên chợ huyện bán. Mẹ còn cắt rau muống để bán cho những người trong làng. Mùa lúa thì gieo mạ, cấy lúa, nhổ cỏ, bón phân,… Có những hôm mẹ về đến nhà đã mịt mờ tối vẫn vào bếp nấu bữa cơm chiều. Ngày đi học xa nhà, mẹ tiễn tôi trên con đường đê quen thuộc. Vẫn chiếc áo đã phai màu theo bao mùa mưa nắng, vẫn ánh mắt trìu mến đong đầy yêu thương. Cái ôm xiết chặt lòng tôi bao niềm thương mến. Không biết khói bếp nhà ai bay vào mắt cay xè.

Rồi tôi bắt đầu quen với những mùa thu xa nhà, không có ngọn khói chiều nào phả vào mắt cay cay nhưng sâu tận trong lòng, chưa bao giờ thôi nhớ khung trời hoài niệm đầy ký ức nơi làng quê. Bởi lẽ dù đi qua muôn vạn nẻo đường, gói vào lòng những vẻ đẹp của mỗi nơi mình đặt chân qua để rồi nhận ra rằng có lẽ không con đường nào bình yên và nồng hậu bằng con đường về nhà. Dường như sau tất cả, con người ta vẫn luôn dành niềm cảm tình đặc biệt cho nơi mình đã sinh ra. Vì nhớ mà về, vì thương mà quay lại. Sau bao cuộc bộn bề, một làn khói lam nơi đồng xa hoang hoải, một cánh diều chấp chới giữa chênh chếch trời xanh hay mùi hương dịu ngọt của lúa làm đòng cũng khiến bước chân tha hương bất giác chùng chình.

Cám ơn những hoài niệm ngọt ngào nơi quê nhà đã cho tôi biết thêm bao dài rộng cuộc đời. Thương những con đường tiễn bước chân bao người từ quê lên phố bịn rịn buổi chia xa. Và thương cũng những con đường ấy rộng mở đón bước chân người xa xứ trở về quê hương nghĩa tình. Thương bóng mẹ trên con đường cuộc đời dẫu có lúc chênh chao, khúc khuỷu vẫn một đời bao dung, thương yêu con cái đến vẹn lòng.

PHONG DƯƠNG

Nguồn: Tạp chí VHNT số 498, tháng 5-2022