Thấm nhuần tư tưởng coi văn hóa vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh quốc phòng ở địa phương, nhiều năm qua, huyện Thiệu Hóa đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai có hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (TDĐKXDĐSVH). Từ đây, huyện huy động được nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, thiết chế văn hóa, đáp ứng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ về văn hóa, tinh thần của nhân dân, đồng thời tạo dựng môi trường văn hóa lành mạnh, đậm đà bản sắc.

Các cá nhân, tập thể có thành tích trong thực hiện Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, giai đoạn 2003-2023 được biểu dương, khen thưởng

Xác định phong trào “TDĐKXDĐSVH” có tác động tích cực đến nhiều mặt của đời sống xã hội, thời gian qua, phong trào này luôn được cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể từ huyện đến cơ sở đặc biệt quan tâm, tạo được sự chuyển biến về nhận thức, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong toàn xã hội. Mỗi cán bộ, đảng viên và người dân  đã thấy rõ trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Lối sống mới, sống đẹp được hình thành, hệ thống thiết chế văn hóa được tăng cường. Đặc biệt, từ khi phát động phong trào “TDĐKXDĐSVH” đến nay, mục tiêu xây dựng gia đình văn hóa được đưa vào Nghị quyết của các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội. Việc đăng ký, bình xét, đề nghị công nhận gia đình văn hóa hằng năm được thực hiện công khai dân chủ, đúng chuẩn nên đã góp phần xây dựng môi trường văn hóa ở gia đình, làng, xã, cơ quan, công sở.

Bên cạnh đó, phong trào xây dựng làng, thôn văn hóa, khu phố văn hóa cũng được nhân dân tích cực hưởng ứng, tạo động lực thúc đẩy kinh tế, xã hội phát triển. Các xã, thị trấn đã chỉ đạo từng thôn, phố sửa đổi, bổ sung quy ước, hương ước phù hợp với tình hình và xu thế phát triển chung; phổ biến, triển khai những tiêu chí của phong trào xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa để nhân dân biết và thực hiện, từ đó các hộ gia đình có ý thức chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia xây dựng địa phương ngày càng phát triển. Đến nay, toàn huyện có 88% hộ gia đình đạt danh hiệu Gia đình văn hóa. Tỷ lệ gia đình văn hóa cao đã tạo nền tảng để nhiều cá nhân phát triển toàn diện, trở thành những công dân tốt, tích cực tham gia các phong trào tại địa phương. Nhờ đó, xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu, điển hình trong các phong trào xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp, xây dựng đời sống văn hóa mới khu dân cư, xây dựng các thiết chế văn hóa - thể thao, gìn giữ và phát huy các giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục, văn hóa truyền thống của dân tộc. 25/25 xã, thị trấn trong toàn huyện đều đạt chuẩn văn hóa NTM, 155/167 thôn, tiểu khu đạt chuẩn văn hóa. Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội ngày càng được các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt. Trong việc cưới, các thủ tục được đơn giản hóa gọn nhẹ, nhiều gia đình tổ chức cưới không thuốc lá; hiện tượng ép gả, tảo hôn, tục thách cưới bằng bạc trắng, lợn tạ đã giảm đáng kể. Trong việc tang, các nghi lễ không trái với pháp luật; quy ước, hương ước ở khu dân cư. Hoạt động lễ hội được thực hiện nghiêm theo quy định...

Người dân xã Thiệu Trung tham gia các hoạt động văn hóa tại lễ hội truyền thống

Một trong những yếu tố quan trọng để thúc đẩy phong trào TDĐKXDĐSVH tại huyện Thiệu Hóa chính là sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền trong việc hoàn thiện các thiết chế văn hóa, thể thao. Huyện đã có kế hoạch xây dựng, nâng cấp hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao theo từng giai đoạn, từng năm cụ thể; quy hoạch vị trí đất phù hợp để xây dựng các thiết chế; chỉ đạo các địa phương quan tâm xây dựng, đồng thời tích cực huy động nguồn lực để hoàn thiện hệ thống thiết chế và duy trì các hoạt động văn hóa, thể thao, thường xuyên tổ chức các giải giao lưu văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao trên địa bàn để phát huy hiệu quả công năng của các thiết chế văn hóa. Đến nay, đối với cấp huyện, Thiệu Hóa đã xây dựng được Trung tâm hội nghị, Nhà thi đấu và luyện tập, 1 Sân vận động, 1 Sân quần vợt và Nhà trưng bày truyền thống. Đối với cấp xã, thị trấn, Thiệu Hóa có 25 Trung tâm văn hóa, thể thao (đạt 100%); 167 Nhà văn hóa - Khu thể thao thôn, tiểu khu (đạt tỷ lệ 100%). Các thiết chế văn hóa, thể thao đều có đầy đủ trang thiết bị và được sử dụng đúng mục đích; trở thành nơi tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; nơi sinh hoạt  văn hóa của các tầng lớp nhân dân, tạo sự gắn kết trong cộng đồng.

Cùng với việc chú trọng hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, Thiệu Hóa đã quan tâm triển khai thực hiện các nội dung của tiêu chí 16 về văn hóa. Trong đó, huyện xác định lấy phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với xây dựng NTM làm trọng tâm. Huyện đã bám sát hướng dẫn của cấp trên để xây dựng kế hoạch triển khai phong trào tại địa phương. Đồng thời, chỉ đạo các xã, thị trấn bám sát nội dung chương trình, kế hoạch để triển khai linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương. Ngoài ra, huyện còn khuyến khích các địa phương thành lập các đội văn hóa - văn nghệ và thể dục - thể thao; thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao vừa tạo sân chơi lành mạnh bổ ích cho người dân, vừa phát huy công năng của các thiết chế văn hóa, thể thao tại cơ sở.

Với những kết quả đạt được, có thể khẳng định, phong trào TDĐKXDĐSVH đã góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh ở Thiệu Hóa. Phong trào cũng góp phần nâng cao ý thức tự quản ở khu dân cư, khơi dậy, phát huy truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái và làm cho các giá trị văn hóa thấm sâu vào mỗi người, mỗi gia đình, cộng đồng, tạo nền tảng vững chắc để xây dựng huyện Thiệu Hóa ngày càng giàu đẹp, văn minh.

LÊ HƯỜNG

Nguồn: Tạp chí VHNT số 549, tháng 10-2023