Trong khi một số bộ phim truyền hình được khán giả yêu thích, chờ đón từng tập phát sóng thì nhiều diễn viên lại đang bị chê là cũ, mòn khi liên tiếp xuất hiện trong các bộ phim nối sóng nhau.

Quỳnh Kool với hình ảnh mới trong Gara hạnh phúc

Cùng với sự lên ngôi của “Vũ trụ VTV" - một khái niệm gắn liền với những bộ phim do Trung tâm sản xuất Phim truyền hình Việt Nam (VFC) sản xuất, dàn diễn viên gà cưng của nhà đài cũng ngày càng xuất hiện dầy đặc trong phim. Với độ dài kéo từ vài chục tới gần trăm tập, việc các diễn viên có mật độ đóng phim dầy đặc của VTV đã khiến khán giả quen mặt suốt từ năm này sang năm khác. 

Theo một thống kê, ở giai đoạn 2020-2022, số phim mà Quỳnh Kool đã đóng là 6 phim, với ba vai nữ chính và ba vai nữ thứ. Lương Thu Trang cũng là gương mặt quen thuộc trên sóng phim giờ vàng khi ba lần được chọn vào vai nữ chính. Huyền Lizzie cũng xuất hiện trong ba phim và hai lần thủ vai nữ chính…

Với tần xuất dầy đặc, nhiều diễn viên hoặc kíp diễn viên được bê từ phim này sang phim khác như trường hợp của Việt Anh, Hồng Diễm, Mạnh Trường đã đóng cặp trong rất nhiều dự án phim trong suốt 10 năm qua của VTV. Không chỉ các nữ diễn viên trở thành các gương mặt ăn khách, một số nam diễn viên cũng đã khiến khán giả quen thuộc qua nhiều bộ phim. Trong ba năm qua, Thanh Sơn và Doãn Quốc Đam có thể coi là những cái tên quen thuộc với phim giờ vàng VTV. Thanh Sơn đã góp mặt trong năm phim do VFC sản xuất, với ba vai chính, một vai phụ và một vai khách mời. Doãn Quốc Đam đóng sáu phim, trong đó có Hướng Dương ngược nắng, Sinh tử, Phố trong làng… Ngoài ra, nam diễn viên Đình Tú có tới 4 vai chính trong bốn phim giờ vàng của VTV. Hà Việt Dũng xuất hiện trong bốn bộ phim. Mạnh Trường góp mặt trong 3 phim với Tình yêu và tham vọng, Hồ sơ cá sấu, Hương vị tình thân. Trọng Lân, Nhan Phúc Vinh, Tuấn Tú… cũng là những gương mặt xuất hiện nhiều trong các phim của VTV trong các năm qua.

Cơn khủng hoảng thiếu diễn viên trong các bộ phim truyền hình Việt Nam lên sóng “giờ vàng” cũng đã hiện hữu khá lâu khi bật phim lên là bắt gặp từng ấy những gương mặt quen thuộc. Việt Anh và Mạnh Trường từng là những gương mặt nam chính truyền hình ăn khách từ đầu thập niên 2010 và sau 12 năm vẫn trung thành với những vai “soái ca màn ảnh”. Có vẻ sau hàng chục năm, dàn diễn viên ăn khách của màn ảnh nhỏ Việt Nam đã không có nhiều sự thay đổi.

Với Quỳnh Kool, sau 7 năm cô đã góp mặt trong 12 phim. Mạnh Trường đã đóng 20 phim trong suốt hai thập niên. Hệ quả là nhiều diễn viên cảm thấy kiệt sức sau một thời gian dài chạy đua cùng phim. Trong một phỏng vấn, Quỳnh Kool cho biết mình cảm thấy kiệt sức khi phải đảm nhận vai diễn quan trọng trong cả hai dự án lên sóng cùng lúc là Hướng Dương ngược nắng và Hãy nói lời yêu. Cô chia sẻ sau khi phim đóng máy sẽ tạm dừng diễn xuất để dành thời gian chăm sóc bản thân. Tuy nhiên, sau Hãy nói lời yêu, cô tiếp tục đảm nhận vai nữ phụ trong Anh có phải đàn ông không và hiện tại đang trên sóng với vai nữ chính Sơn Ca trong Gara hạnh phúc.

Việc các diễn viên xuất hiện liên tục trong các dự án truyền hình ra mắt rất sát nhau đã giúp các nghệ sĩ duy trì sự nổi tiếng khi khán giả chỉ cần bật Ti vi lên là đã thấy họ xuất hiện. Giá trị thương hiệu được nâng cao sẽ mở đường cho các hợp đồng quảng cáo hoặc tạo thuận lợi cho chính việc kinh doanh riêng của họ. Nhưng để đạt được cái đích này, họ đã phải đánh đổi bằng nhiều thứ, bao gồm cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Ngoài ra, dù số lượng vai diễn lớn nhưng tầm ảnh hưởng của Việt Anh, Đình Tú, Doãn Quốc Đam hay Lương Thu Trang… mới chỉ gói gọn trong phạm vi khán giả của phim truyền hình VTV. Ngoài hợp tác với VFC và công việc chuyên môn ở các đoàn nghệ thuật, nhóm diễn viên này đa phần không có cơ hội phát triển sự nghiệp ở lĩnh vực điện ảnh hay mảng chương trình khác.

Việc xuất hiện dầy đặc cũng đặt ra thử thách là họ sẽ mang đến điều gì cho khán giả trong các lần xuất hiện tiếp theo? Với đóng phim truyền hình VTV, việc phải “quay vòng” quá nhanh đôi khi tước mất của diễn viên cơ hội được làm mới bản thân mình qua từng vai diễn. Mạnh Trường luôn vào vai những người đàn ông bên ngoài giàu có bên trong tốt bụng. Hồng Diễm được sinh ra để thủ vai người phụ nữ thùy mị chịu nhiều thiệt thòi. Đình Tú thường được giao các vai tếu táo, luôn khắc khẩu với nữ chính nhưng rồi nhanh chóng nhận ra mình yêu cô. Từ sau Chạy Án, Việt Anh vẫn chưa thể thoát khỏi hình ảnh công tử, thằng con phá gia chi tử hay người đàn ông đa tình. Trên màn ảnh, kiểu nhân vật của Lương Thu Trang luôn là cô gái độc lập, mạnh mẽ nhưng thường kèm theo sự cứng nhắc, khó gần…

Khán giả càng ngày càng đòi hỏi những sản phẩm giải trí phải phức tạp, khó đoán và giàu tính thử thách hơn. Thật kém hấp dẫn khi xem một bộ phim mà chỉ nhìn mặt diễn viên đã biết nhân vật họ thủ vai là chính hay tà. Không phủ nhận việc mỗi diễn viên có một thần thái riêng, giúp họ đảm nhận xuất sắc một kiểu vai nhất định. Nhưng nếu chỉ làm nghề bằng thứ quà trời ban ấy từ dự án này qua dự án khác mà thiếu đi các khoảng nghỉ để cân nhắc, xây dựng chiến thuật để đi đường dài thì các diễn viên sẽ tự biến mình thành những “công nhân làm phim” thay vì một nghệ sĩ.

Phim Nhà trọ Balanha

Việc Vũ trụ VTV đang được vận hành với chỉ một nhóm các diễn viên quen thuộc khiến khán giả đã bắt đầu thấy nhàm chán. Bản thân nhà làm phim cũng đã nhận ra thực trạng ấy. Một số series truyền hình Việt Nam lên sóng khung giờ vàng thời gian qua, khán giả đã thấy bóng dáng của nhiều gương mặt “mới”. Đó là Xuân Nghị vai nam chính trong Nhà trọ Balanha (2020). Trong phim Mặt nạ gương (2021), vai người mẹ kế với quá khứ phức tạp được giao cho diễn viên Ngọc Lan. Phim 11 tháng 5 ngày (2021) mời Khả Ngân đảm nhận vai nữ chính bên cạnh Thanh Sơn. Mới đây, Cao Thái Hà được giao vai nữ cảnh sát Hạ Lam trong series phim hình sự Bão ngầm. Bên cạnh việc mời những gương mặt nghệ sĩ miền Nam, VFC cũng đưa trở lại màn ảnh nhiều diễn viên đã lâu không tham gia đóng phim như Hoàng Thùy Linh trong phim hình sự Mê cung lên sóng năm 2019, Võ Hoài Nam trong Hương vị tình thân (2021) và mới đây là MC Phan Anh trong Lối nhỏ vào đời. 

Về phần các diễn viên quen thuộc, kịch bản phim cũng linh hoạt hơn trong việc thay mầu cho chính họ. Trong Thương ngày nắng về, Lan Phương đã phá vỡ hình tượng người phụ nữ khó ưa trong các vai diễn trước để hóa thân thành người mẹ, người vợ bị bạo hành về cả tâm lý lẫn thể xác. Trong Gara hạnh phúc, Quỳnh Kool đã thực sự lột xác cả về ngoại hình lẫn tính cách, thoát khỏi những vai diễn tiểu thư, bánh bèo trước đây. Nhìn lại phim truyện Việt Nam, nhiều lứa diễn viên như Lê Công Tuấn Anh, Võ Hoài Nam, Hoàng Hải, Hoa Thúy, Thu Hà… từng là những gương mặt ăn khách hàng đầu trên màn ảnh nhỏ thập niên 90 của thế kỷ trước. Những năm 2000, đó là Việt Anh, Bình Minh, Mai Thu Huyền… trước khi được chuyển giao cho Mạnh Trường, Doãn Quốc Đam, Hồng Diễm… vào đầu những năm 2010. Những năm qua là sân khấu của Đình Tú, Thanh Sơn, Quỳnh Kool, Phương Oanh, Trọng Lân…

Mỗi lứa diễn viên đều có thời đỉnh cao và màn ảnh nhỏ với lượng phim dầy đặc luôn cần được tiếp sức bằng một lớp diễn viên mới. Ý thức được điều đó, thời gian qua, nhiều bộ phim với nội dung khai thác câu chuyện về nhóm nhân vật ở độ tuổi trẻ hơn như Cô gái nhà người ta hay Lối về miền hoa, Lối nhỏ vào đời… đã giới thiệu đến khán giả lớp diễn viên mới như Nguyễn Anh Đào, Nguyễn Ngọc Huyền, Quỳnh Trang hay Tạ Hoàng Long… Đây là sự thay đổi cần thiết giúp phim truyền hình Việt thêm tươi mới và sinh động. Ai cũng có một thời đỉnh cao nhưng sự xuất hiện dầy đặc dễ dẫn đến nhàm chán. Và đó cũng là bài toán mà phim của VTV cần giải trong thời gian tới.

THỦY TRẦN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 511, tháng 9-2022