Phim hành động: "Áp lực" từ những cảnh bạo liệt

Nếu dòng phim tình cảm, hài hước phải xây dựng câu chuyện, tâm lý nhân vật, mảng miếng gây cười thì với phim hành động ngay từ khi lên kịch bản, bấm máy, chờ duyệt đã phải đối mặt với áp lực về các cảnh bạo lực, một yếu tố làm nên các phim hành động.

Phim Nghề siêu dễ

Với lợi thế của bộ môn nghệ thuật giải trí, điện ảnh ngày càng phát triển, mở rộng về thể loại nhằm bao quát, hướng tới và đáp ứng các yêu cầu, gu thưởng thức khác nhau của khán giả.

Bên cạnh những dòng phim truyền thống như phim tâm lý, hài hước, cổ trang, trinh thám… các thể loại phim ngày càng mở rộng sang viễn tưởng, kinh dị, hành động hay kết hợp của hai, ba loại hình vào trong cùng một bộ phim. Có phim lại là sự pha trộn của yếu tố thời sự hay tài liệu vào phim truyện được dùng cho những phim về tiểu sử hay khắc họa một vùng đất, một thành phố hay một gia tộc.

Khán giả khi xem phim, cũng tùy theo sở thích, gu cảm thụ nghệ thuật của mình để chọn dòng phim phù hợp như phim tình cảm, hài hước, kinh dị, viễn tưởng, trinh thám hay hành động. Và mỗi dòng phim, để thu hút khán giả, êkip sẽ phải đào sâu vào thể loại cùng với những mảng miếng hay ngôn ngữ riêng biệt về nghệ thuật của từng loại hình. Chính sự khác biệt của từng thể loại tạo ra sự phong phú của thị trường cũng như thu hút những lớp khán giả khác nhau cho từng dòng phim.

Việt Nam đang khuyến khích mở rộng thị trường phim và từng bước đưa nghệ thuật điện ảnh thành một trong những ngành công nghiệp nghệ thuật mũi nhọn, có khả năng mang lại lợi nhuận cao cũng như tạo thêm nhiều công việc cho thị trường lao động.

Trong xu thế đó, việc mở rộng các dòng phim từ lịch sử, cổ trang đến kinh dị, hành động bên cạnh dòng phim tâm lý, hài hước cũng được nhiều nghệ sĩ, các êkip làm phim tham gia hưởng ứng.

Với lợi thế về các màn rượt đuổi, đánh đấm, các bộ phim hành động thường đi theo mô tuýp khai thác tối đa các cảnh đấu đá với không ít các màn cận chiến, để phục vụ nội dung phim cũng như thỏa mãn người yêu dòng phim này.

Một số phim hành động của Việt Nam cũng đã thành công khi khai thác theo hướng này như Dòng máu anh hùng, Bẫy rồng, Truy sát hay gần đây là Hai Phượng, Lật mặt: 48 giờ, Nghề siêu dễ…

Một số phim đã cố gắng bắt kịp với xu thế, các phim nước ngoài phát trên các nền tảng số hay phim chiếu rạp về độ gay cấn, quyết liệt của các pha hành động. Lớp khán giả mê dòng phim này đã có thể tìm thấy một vài phim hành động do các nhà làm phim trong nước xây dựng phù hợp với chuẩn phim hành động của khu vực và thế giới. Phong cảnh thiên nhiên, kênh rạch, sông nước, hay những chuyến xe đò, những căn nhà trong hẻm, ngóc ngách trở thành bối cảnh trong khá nhiều phim như Bẫy rồng, Hai phượng, Nghề siêu dễ…Những bối cảnh này không chỉ khắc họa không gian, bối cảnh, nét đặc sắc của mỗi vùng miền mà còn tạo ra sự khác biệt của các pha hành động, những màn võ thuật đậm chất Việt Nam.

Với sự nỗ lực của các nhà làm phim, dòng phim hành động Việt ngày càng được chú ý, tạo nên sự hấp dẫn, cuốn hút, đặc biệt là với giới trẻ. Xã hội cũng nhìn dòng phim này với sự cởi mở hơn khi khán giả có thêm nhiều kênh xem phim từ phim truyền hình, phim trên mạng hay trên các nền tảng số, truyền hình trả tiền... Dù đã có những thành công nhất định cũng như những cởi mở hơn với dòng phim hành động khi chấp nhận các pha hỗn chiến, cận chiến mang hơi hướng bạo lực nhưng các nhà làm phim theo đuổi dòng phim hành động vẫn nơm nớp mối lo khi một số phân cảnh dễ bị quy chiếu mang tính bạo lực hay liên hệ chuyện trong phim và ngoài cuộc sống.

Phim Thanh Sói

Trước đây, đã có một vài bộ phim hành động bị cấm chiếu trong đó có Bụi đời chợ lớn khi vấp phải một số ý kiến cho rằng câu chuyện trong phim quá bạo lực, bối cảnh xã hội tăm tối, chưa rõ ràng về mặt thời gian, câu chuyện xảy ra trong phim hay thiếu sự có mặt của lực lượng công an khi có các cuộc ẩu đả, hỗn chiến xảy ra…

Nếu xét về nội dung, đa số phim hành động có đề tài khai thác cuộc sống của những thành phần bất hảo, nơi mỗi người dù vô tình hay cố ý đều đã bị xô đến bước đường cùng và kiếm sống, tồn tại bằng các hoạt động, hành vi phạm pháp… Một số bộ phim lại khai thác những mối thù hận, ân oán, sự thanh toán lẫn nhau giữa các cá nhân hay băng nhóm, sự bảo kê với các hành vi phạm pháp, tranh giành địa bàn...

Có lẽ chính vì yếu tố đó nên điện ảnh thế giới và giờ đây là điện ảnh Việt Nam đã có những dán nhãn, phân loại dành cho các phim. Với những phim có yếu tố bạo lực hay sexy đa số đều không áp dụng cho mọi lứa tuổi mà được dán nhãn C18. Với cách phân loại đó thì một số bộ phim chỉ dành riêng những người trưởng thành với nhận thức tương đối, có khả năng phân biệt giữa nghệ thuật và cuộc sống, phim ảnh và thực tại hoặc ít bị tác động tiêu cực (nếu có) từ phim ảnh.

Bảng phân loại phim cũng giúp các nhà làm phim có thêm biên độ cho sự sáng tạo. Nhiều êkip tự chọn đối tượng khán giả cho bộ phim mình sắp làm như phim dành cho đại chúng, cho số đông hay phim chỉ dành cho các khán giả đạt độ tuổi trưởng thành nhất định như C16, C18...

Và khi đã có sự dán nhãn, phân loại, các nhà làm phim cũng đỡ mối lo và có thể dành cường độ, mật độ dầy dặn hơn cho các cảnh hành động. Trong số những bộ phim đã và sắp ra mắt như Em và Trịnh, Đất rừng Phương Nam, Quỳnh Hoa nhất dạ ... khai thác dòng phim ca nhạc - danh nhân, phim thiếu nhi, cổ trang, kinh dị... Cùng với các dự án phim hành động thời gian tới như Thanh Sói, Vô Diện sát nhân... phim hành động Việt đã thu hút sự tham gia của nhiều tên tuổi đình đám và nếu làm tốt sẽ tạo nên sức hấp dẫn cũng như khả năng cạnh tranh với các phim hành động của khu vực và thế giới. Với giới trẻ, dòng phim hành động luôn có sức thu hút với những màn truy đuổi, giao đấu nghẹt thở cùng tiết tấu nhanh, mạnh, sôi động. Đây cũng là dòng phim ăn khách trên thị trường nếu khai thác tốt nội dung, các tình huống kịch tính cũng như các màn võ thuật.

Điện ảnh thế giới cũng từng chứng minh các “bom tấn” hành động, phiêu lưu và khoa học viễn tưởng luôn có sức hút lớn với công chúng và mang về doanh thu khủng. Nó trái ngược với những bộ phim hàn lâm kén khách. Trong bối cảnh ngành Điện ảnh dần phục hồi và hướng tới công nghiệp hóa thì lựa chọn làm các phim giải trí cao vẫn tiếp tục là ưu tiên của các hãng phim lớn. Và phim hành động nằm trong xu thế ấy.

THỦY TRẦN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 508, tháng 8-2022