Sau một mùa phim hè “nhường sân” cho phim ngoại, ba bộ phim Việt nam ra mắt dịp 2/9 vẫn chưa có dự án nào đạt doanh thu ấn tượng. Sang tháng 10, trong số các phim điện ảnh Việt ra rạp, bên cạnh Đất rừng phương Nam đã chốt lịch khởi chiếu thì mới đây, nhà sản xuất của phim Thành phố ngủ gật đã xác nhận bộ phim cũng dự kiến ra rạp trong tháng 10.

Vì sao lại là Thành phố ngủ gật? 

Thành phố ngủ gật (Drowsy City) là bộ phim với thể loại tương đối lạ: thể loại phim Noir - tội phạm, đen tối mang yếu tố bạo lực rùng rợn - một phong cách ít gặp trong phim điện ảnh Việt. Sau Cha cõng con và 578 - Phát đạn của kẻ điên, đây là tác phẩm điện ảnh thứ ba của đạo diễn Lương Đình Dũng ra mắt khán giả.

Chọn tên phim Thành phố ngủ gật, Lương Đình Dũng lý giải, bởi trong bộ phim, thành phố hiện lên như một nhân vật phức tạp và “lắm chuyện”. Bộ phim được chuẩn bị từ trước 578 - Phát đạn của kẻ điên nhưng do thực hiện theo từng công đoạn nên tháng 4/2022 phim quay xong những cảnh cuối cùng. Sau khi hoàn thành 578 - Phát đạn của kẻ điên, đạo diễn mới có thời gian để hoàn thiện Thành phố ngủ gật.

Đạo diễn tiết lộ: “Cha cõng con có kinh phí hơn chục tỷ đồng, 578 - Phát đạn của kẻ điên ngốn số tiền gần 3 triệu USD nhưng Thành phố ngủ gật lại tốn một số tiền rất khiêm tốn. Tôi thích làm phim hành động và kinh dị. Phim 578 có một câu chuyện lớn cần phải tìm cách kể khác biệt và yêu cầu mọi yếu tố từ bối cảnh, số lượng diễn viên, các chuyên gia làm phim quốc tế và hơn nữa tôi đã có kịch bản phần 2 vì thế chúng tôi đầu tư nhiều để chuẩn bị nhiều hơn, trong đó có xây dựng nhân vật cho phần kế tiếp. Thành phố ngủ gật kinh phí khá nhỏ, không phải bởi tiết kiệm mà câu chuyện ngược hẳn với 578, do chủ yếu tập trung vào khai thác nội tâm bên trong các nhân vật. Hơn nữa nhiều nhà làm phim là bạn tôi, nên đôi khi kinh phí họ chỉ lấy bằng 1/4 so với mặt bằng. Chúng tôi cũng dùng các thiết bị quay phim hiện đại và nhân sự giỏi khi ghi hình: đạo diễn hình ảnh phim Thái Lan Chalermpornpanit (với các dự án phim tham dự LHP quốc tế Busan, LHP quốc tế Singapore, chiếu tại LHP Berlin...) và nhà quay phim Việt Nam Phạm Văn Khuê, nhạc sĩ Martynas Bialobžeskis (người đã có nhiều tác phẩm âm nhạc được trình diễn tại các lễ hội âm nhạc, hòa nhạc ở Latvia, Estonia, Đức, Ba Lan, Mỹ)… Hậu kỳ gần như toàn bộ ở Hàn Quốc và Thái Lan. Nếu bình thường kinh phí có thể gấp lên 4 đến 5 lần so với kinh phí sản xuất thực tế hiện tại chỉ hơn 1 tỷ đồng”.

Cảnh trong phim Thành phố ngủ gật

Trong phim, anh đều sử dụng diễn viên mới vì gương mặt của họ phù hợp và cách diễn còn thô mộc để đảm bảo câu chuyện được kể đúng ý đồ. Bên cạnh những cảnh bạo lực, phim còn có những cảnh nóng táo bạo. Đạo diễn bật mí, anh đã phải mất rất nhiều thời gian để thuyết phục diễn viên nữ chính để có được những cảnh đẹp và tĩnh lặng. Điều đặc biệt là diễn viên nam chính sau đó đã cưới em gái của nữ chính, hai người quen nhau do em gái nữ chính thường đi cùng chị đến đoàn phim.

"Thành phố ngủ gật là những trận chiến của tâm lý của con người" 

 Đạo diễn Lương Đình Dũng nói về bộ phim của mình như vậy. Theo anh, trong đầu một con người có thể ẩn chứa cả thế giới: “Với tôi nó chứa đựng bão tố, thiện ác và có lẽ suy nghĩ của con người là thứ khó khám phá và bất ngờ nhất. Thành phố ngủ gật bắt đầu từ một câu chuyện chẳng có gì nhưng sẽ dẫn dắt khán giả đến những bất ngờ ngoài sự tưởng tượng”. 

Nhân vật chính của Thành phố ngủ gật là Tảo - một chàng thanh niên trẻ đẹp trai làm nghề giết gà thuê để kiếm sống. Tảo hiền lành, nhưng vòng lặp cuộc sống luẩn quẩn với máu, lông gà, giết gà đã dần âm thầm khơi lên mảng tối mà chính Tảo cũng không hề biết nó tồn tại trong con người mình. Đỉnh điểm là sự xuất hiện đường đột của ba tên giang hồ và sự bắt nạt dã man của chúng đã khiến sự uất hận trong chàng thanh niên vùng dậy. “Mảng tối” không thể ngờ trong một con người hiền lành vẻ ngoài rất đẹp trai đã khiến tất cả phải khiếp sợ.

 Đạo diễn Lương Đình Dũng bộc bạch ý tưởng anh muốn gửi gắm: “Câu tagline của phim chính là lời miêu tả chính xác nhất về nội dung: “Không ai có thể nhận ra khi nào ta nhân từ hay tàn nhẫn”. Thứ đáng sợ nhất của con người chính là khi bộ não bị tổn thương. Lúc ấy thì kể cả những kẻ ngây thơ nhất cũng trở nên đáng sợ nhất. Bộ phim này sẽ cho bạn thấy ranh giới của thiện và ác rất mong manh. Phim đào sâu khai thác bản năng cái ác trong con người. Không khí ngột ngạt, ma mị và quái đản theo sự biến đổi tâm lý nhân vật bao trùm suốt bộ phim nhưng phim vẫn rất dễ xem. Không có ma quỷ, không jumpscare (hù dọa), chính sự “méo mó” của con người mới là thứ gây ám ảnh”. 

Trước khi dự kiến ra mắt khán giả trong nước vào tháng 10/2023, Thành phố ngủ gật đã khẳng định chất lượng từ hàng loạt các Liên hoan phim quốc tế uy tín: được đề cử tranh giải Grand Prix cho phim truyện quốc tế xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Tallinn Blacknights (top 14 LHP hạng A) lần thứ 25. Lựa chọn vào Hạng Soul of Asia trong khuôn khổ LHP quốc tế lớn nhất của chính phủ Ấn Độ (GOA) lần thứ 50. 

Lựa chọn cho Hạng mục Panorama Section - Liên hoan phim FNC Duneuvu lần thứ 51, Liên hoan phim quốc tế lâu đời nhất của Canada. Đề cử giải Netpac Award - Phim châu Á xuất sắc nhất tại Liên hoan phim quốc tế Kolkata (Ấn Độ) lần thứ 26. 

Khi được chiếu ở quốc tế, phim đã gây sốc cho các thành viên Ban giám khảo và khán giả. Điều đầu tiên gây sốc là khả năng khám phá tâm lý nhân vật một cách từ từ, như diễn tả của một khán giả rằng: “có cảm giác nóng dữ dội” và mô tả “bộ phim như một chiếc bàn là nóng bỏng chà xát lên suy nghĩ của người xem”. 

Giovanna Fulvi - Programmer của LHP quốc tế Toronto TIFF - sau khi xem phim đã nhận xét: “Bộ phim có sự nguyên bản, đôi khi khá khó chịu nhưng vẫn luôn hấp dẫn”. Victor Fraga, cây viết của tờ báo phim ảnh Dmovies (Vương Quốc Anh) nhận định Thành phố ngủ gật “là một bộ phim “đen tối’ ngoạn mục, nó thách thức và phá vỡ các quy ước. Nó không giống như bất cứ điều gì khác mà bạn đã thấy trước đây”. Khi xem Thành phố ngủ gật, có người sẽ liên tưởng tới Pieta (bộ phim thắng giải sư tử Vàng LHP Venice của đạo diễn lừng danh Kim Ki Duk ). Mọi thứ trong phim không dồn dập dữ dội mà từ từ chuyển mình theo hướng chẳng ai có thể đoán được. 

Poster phim Thành phố ngủ gật

Với những khán giả yêu thích ngôn ngữ điện ảnh và đòi hỏi một bộ phim có chiều sâu, Thành phố ngủ gật sẽ là một bộ phim cuốn hút. Xuyên suốt câu chuyện phim được kể bằng hình ảnh ẩn dụ, từng góc máy, chi tiết đều ẩn chứa một ý nghĩa cần phải khám phá để hiểu được toàn bộ thông điệp nhà làm phim muốn truyền tải. Nhân vật chính của phim vốn đã lựa chọn sống lặng lẽ, làm quen với việc bị cuộc đời “bỏ quên”, song hắn ta được trao tình yêu thương rồi bị tước đoạt, chà đạp quá mức khiến sự điên cuồng, vỡ nát trong nhân vật bùng lên. Bộ phim có nhiều góc quay rất đặc biệt, nhất là các góc máy nghiêng, góp phần miêu tả một cách đầy cảm xúc phong cảnh đô thị độc đáo nhưng xa lạ với những nhân vật đang sống ở trong chính thành phố đó. 

Đạo diễn Lương Đình Dũng chia sẻ: “Bộ phim là sự trần trụi về bản chất con người, cả về thể xác và tâm hồn. Bạo lực diễn ra trong câm lặng, có thể vì thế mà bộ phim sẽ gây tò mò và cả sự khó chịu cho khán giả. Nhưng không phải lúc nào bạn cũng có được trải nghiệm đó… Có ý kiến từng cho rằng đạo diễn đã có “một bước nhảy can đảm vào sự yếu đuối của con người”.

Có thể khi ra rạp, Thành phố ngủ gật sẽ tạo ra những tranh cãi vì đạo diễn khai thác quá sâu về chủ đề tâm lý tội phạm. Ngược lại nhiều khán giả cũng hy vọng Thành phố ngủ gật sẽ là một “món ăn mới lạ”, đặc biệt là trong bối cảnh những bộ phim Việt ra rạp đầu tháng 9 đều không thể đột phá phòng vé. Nhà sản xuất cho biết, sau khi phát hành tại thị trường Việt Nam, phim sẽ được bán ra thị trường quốc tế.

LÊ KHÁNH AN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 547, tháng 9-2023