Sau liên tiếp những thành công ở chủ đề gia đình với Về nhà đi con, Hương vị tình thân, Đấu trí đánh dấu sự trở lại của đạo diễn NSƯT Danh Dũng với dòng phim chính luận, điều tra. Trước đó, anh cũng đã từng gây tiếng vang ở mảng đề tài này qua những bộ phim như Khi đàn chim trở về, Người phán xử.

Đạo diễn Nguyễn Danh Dũng

Đạo diễn Nguyễn Danh Dũng nổi tiếng nhờ loạt phim truyền hình ăn khách được phát sóng trên VTV như Về nhà đi con, Người phán xử, Hương vị tình thân... Ông được biết đến với nhiều bộ phim chính luận thành công như: Khi đàn chim trở về, Cảnh sát đặc nhiệm, Người phán xử… Đặc biệt là bộ phim Người phán xử thuộc loạt phim Cảnh sát hình sự nổi tiếng không chỉ tạo nên cơn sốt đối với khán giả Việt Nam, đạt được lượng người xem kỷ lục, mà còn thu được giúp Đài Truyền hình Việt Nam thu được 192 tỷ đồng nhờ quảng cáo.

Sau Người phán xử, bộ phim Về nhà đi con của Nguyễn Danh Dũng ra mắt vào năm 2018 tiếp tục tạo nên một cơn sốt mới của phim truyền hình Việt Nam. Không chỉ thu hút được sự chú ý mạnh mẽ từ phía khán giả mà bộ phim còn đạt được nhiều đề cử và giải thưởng trong các lễ trao giải lớn của năm 2019. Sau bộ phim Khi đàn chim trở về phần 3 phát sóng năm 2015, đây cũng là bộ phim giúp Nguyễn Danh Dũng lần thứ hai đạt được giải thưởng Đạo diễn xuất sắc nhất của Giải Cánh diều. Theo ước tính, doanh thu từ quảng cáo của Về nhà đi con có thể lên đến 200 tỷ đồng.  

Trong bối cảnh Đại dịch COVID-19, Nguyễn Danh Dũng tiếp tục cho ra mắt bộ phim Những ngày không quên là phần ngoại truyện đặc biệt của Về nhà đi con kết hợp với bộ phim Cô gái nhà người ta. Đây tiếp tục là một bộ phim gây chú ý đối với khán giả Việt Nam khi phản ánh chân thực xã hội cũng như con người trong tình hình đại dịch COVID-19 bùng nổ, ảnh hưởng đến nhiều mặt của cuộc sống. Để có thể thực hiện được mục đích tuyên truyền về cách phòng chống dịch bệnh, bộ phim đã được khởi máy và chiếu ngay trong thời kỳ giãn cách xã hội vì COVID-19

Tiếp tục bám sát tình hình thời sự của đất nước, Đấu trí - bộ phim mới nhất của đạo diễn Nguyễn Danh Dũng là câu chuyện xoay quanh những vụ việc đang thu hút sự chú ý của dư luận về sai phạm trong đấu thầu sinh phẩm y tế. 

Đạo diễn Đỗ Thanh Hải, Phó Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam, cho biết, Đấu trí thuộc thể loại phim chính luận, một trong những nội dung được VTV và Trung tâm sản xuất phim truyền hình Việt Nam (VFC) chú trọng khai thác. Bộ phim bắt đầu được thực hiện từ tháng 9/2021, chỉ trong một thời gian rất ngắn khi vụ việc thu hút sự chú ý của đông đảo người dân. Đây cũng là tâm huyết của những người làm nội dung, mong muốn có những bộ phim chất lượng bám sát các vấn đề của đời sống thực tế, nói được những vấn đề mà khán giả quan tâm.

Đạo diễn Đỗ Thanh Hải cho biết, một bộ phim truyền hình không phải là phóng sự hay phim tài liệu để có thể mang tất cả những gì đang diễn ra vào phim. Với tất cả những gì thu thập được từ thực tế và qua báo chí, đội ngũ sáng tác đã sáng tạo, biến tấu, thay vì mô tả diễn biến vụ án, phim đi sâu vào phân tích tâm lý tội phạm, phân tích đằng sau những mối quan hệ, những sự mặc cả để đạt được mục đích về lợi ích của các đối tượng…

Một vấn đề nữa, theo đạo diễn Đỗ Thanh Hải, là hiện tại vụ án thực tế vẫn chưa kết thúc mà đang ngày càng mở rộng hơn. Vì vậy, đội ngũ sáng tác cũng phải liên tục cập nhật, bổ sung và điều chỉnh để phản ánh được những diễn biến thực tế.

Lấy câu chuyện liên quan đến vụ tiêu cực trong ngành y tế, Đấu trí sử dụng những chất liệu mang tính thực tế, nóng hổi, được công chúng quan tâm. Phim mô tả cuộc chiến chống lại nhóm tội phạm “cổ cồn trắng” - những kẻ thường có tiền, có quyền, địa vị, có cả tri thức lẫn âm mưu, thủ đoạn từ chạy án đến gây sức ép ngược lại cơ quan điều tra. Vũ, một chiến sĩ cảnh sát kinh tế trẻ của tỉnh Đông Bình cũng các đồng đội đã liên tục phải chịu những sức ép, từ vụ công ty Khải Tuấn đẩy giá sinh phẩm kit test, “lại quả” lãnh đạo những khoản hoa hồng kếch xù, cho đến vụ buôn lậu của Gia Thịnh mà hậu thuẫn không chỉ dừng ở một chi cục trưởng trong cơ quan bộ ngành.

Đạo diễn, NSƯT Nguyễn Danh Dũng cho biết, thành công của những bộ phim trước đó là động lực để ê kíp làm phim tiếp tục những đề tài được khán giả quan tâm. “Thành công của mỗi bộ phim có công sức của cả tập thể. Chúng tôi cứ cặm cụi làm, thành quả sẽ do khán giả đánh giá. Đã là phim chính luận mang tính thời sự, chắc chắn sẽ có rất nhiều phản hồi mang tính đa chiều. Nhưng tôi cho rằng, phim đã qua hội đồng duyệt, thẩm định kịch bản rất kỹ, có sự kết hợp giữa sự kiện đời thực với sáng tạo, sẽ có sự sinh động, tươi mới”.

Nói về sự thay đổi giữa đề tài gia đình và đề tài chính luận hình sự, đạo diễn, NSƯT Nguyễn Danh Dũng cho biết, đề tài gia đình nằm trong cuộc sống, từ thông tin báo chí, thậm chí từ tiểu thuyết, và được ê-kíp làm phim chắt lọc ra từ đó. Còn đề tài phim chính luận hình sự như Đấu trí mang tính chuyên môn cao, không thể làm một mình. Những phim thể loại này mang tính sáng tạo cao của cả một tập thể, và tính định hướng của các cấp lãnh đạo Đài để phối hợp làm phim. Đoàn làm phim đã nhận được sự hỗ trợ và tư vấn rất tích cực từ phía Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế và buôn lậu. “Các anh chị đã hỗ trợ chúng tôi rất nhiều những yếu tố về nghiệp vụ cũng như chuyên môn để chúng tôi có thể tự tin thực hiện bộ phim” - đạo diễn chia sẻ.

Doãn Quốc Đam trong vai giám đốc công ty Khải Tuấn nhà cung cấp kít test cho nhiều tỉnh thành

Dòng phim chính luận “đụng” và “chạm” vào nhiều vấn đề nóng trong xã hội, luôn là thách thức đối những nhà làm phim, nhưng bù lại, chính những vấn đề nóng hổi mang tính thời sự lại chưa bao giờ ngừng hấp dẫn khán giả. Đấu trí được kỳ vọng là một bộ phim như vậy. 

Khác với Sinh tử tập trung nhiều vào đề tài lạm dụng quyền lực tạo nên lợi ích nhóm, Đấu trí là câu chuyện về cuộc chiến chống lại những kẻ có tiền, có quyền, địa vị, có cả tri thức sẵn âm mưu, thủ đoạn từ chạy án đến gây sức ép ngược lại cơ quan điều tra. Sự hấp dẫn của Đấu trí, đúng như tên gọi, là những cuộc đấu trí, cân não giữa một bên là những kẻ vừa có quyền, có tiền, lại thừa mánh khoé, thủ đoạn để lợi dụng chính sách, cơ chế để trục lợi cho bản thân và nhóm lợi ích, với một bên là những chiến sĩ cảnh sát kinh tế - những người không chỉ đòi hỏi tư duy sắc bén, sự quyết liệt, dấn thân mà còn là một bản lĩnh vững vàng cùng lòng dũng cảm, dám đối đầu với quyền lực, vượt qua những đe doạ đến tính mạng bản thân và gia đình. Khán giả sẽ không ít lần phải ngỡ ngàng bởi những thủ đoạn tinh vi, bởi những sự dàn xếp kín kẽ đến khó tin, và hết lần này đến lần khác không thể đoán được, ai mới là ‘trùm cuối’ trong những siêu đại án kinh tế hàng nghìn tỷ đồng. 

Đấu trí thoát ra khỏi những khô khan, khuôn mẫu vốn được mặc định với dòng phim chính luận. Bộ phim phản ánh hơi thở của cuộc sống, đặc biệt là cuộc chiến chống tham nhũng và những biểu hiện ngày càng khó nhận diện của nhóm lợi ích. Có nhiều nhân vật, tình huống trong phim sẽ khiến người xem liên tưởng đến các vụ việc đã xảy ra trong xã hội. Hệ thống nhân vật được xây dựng chặt chẽ, sắc nét và cũng hết sức đời sống, khi mà ranh giới xấu tốt, đúng sai, công tội…đôi khi không thể quá rạch ròi. Nhưng cũng chính điều này đòi hỏi các diễn viên phải rất giỏi nghề, có biểu đồ diễn xuất đa dạng, và đạo diễn Nguyễn Danh Dũng đã “chọn mặt gửi vàng” những cái tên vô cùng đảm bảo như NSND Trung Anh, Thanh Sơn, Doãn Quốc Đam, Vĩnh Xương, Lương Thu Trang, Tú Oanh, Nguyệt Hằng, Anh Tuấn, Xuân Phúc…cùng rất nhiều tên tuổi khác. Với kịch bản được kết cấu gồm nhiều vụ án đơn lẻ được liên kết với nhau, Đấu trí quy tụ một số lượng diễn viên đông đảo, và bản thân đạo diễn NSUT Danh Dũng cho biết, ông tự hào về dàn diễn viên này, kể cả những vai nhỏ nhất.

MINH VŨ

Nguồn: Tạp chí VHNT số 505, tháng 7-2022