Dừng chân khám phá vẻ đẹp Tây Bắc, rong ruổi về vùng đất Xuân Thượng (Bảo Yên - Lào Cai), du khách sẽ có cơ hội được khám phá và có những trải nghiệm thú vị ở chốn tiên cảnh giữa núi rừng, trong đó phải kể đến động Tiên Cảnh.

Đây là một thắng cảnh tự nhiên trong lòng dãy núi Thẻ, thuộc địa phận bản Thâu 1, xã Xuân Thượng. Động được người dân bản địa phát hiện từ lâu, thường gọi là hang Thẻ. Đây là một công trình thiên tạo, sở hữu vẻ đẹp tự nhiên hiếm nơi nào có được. Đứng từ bên ngoài nhìn vào, động Tiên Cảnh ẩn mình sau những rừng cây xanh thẳm, ít ai ngờ rằng, phía bên trong lại ẩn chứa một không gian hang động tuyệt đẹp. Động hoàn toàn được tạo tác tự nhiên, không có sự can thiệp từ bàn tay của con người nên khi đến đây, ai cũng cảm nhận được vẻ đẹp tự nhiên mà hữu tình của động đá.

Bước chân vào cửa động Tiên Cảnh, vòm cửa mở ra tự nhiên, xung quanh là rất nhiều nhũ đá buông xuống tuyệt đẹp, tạo nên nét tự nhiên, hoang sơ ngay từ cửa động. Đi vào không gian động, sẽ có được một cảm giác khác so với cuộc sống bên ngoài. Khí hậu ở đây mát lạnh quanh năm khiến cho ai khi đến đây cũng cảm thấy nhẹ nhõm và khoan khoái. Nơi đây, không gian động được tạo bởi vô vàn nhũ đá với những hình thù kỳ thú, gợi lên trí tưởng tượng bay bổng của con người. Không gian tĩnh lặng đến tuyệt đối, chỉ có tiếng rơi tí tách của những giọt nước hữu tình từ trên vòm đá xuống nhũ đá dưới lòng động hay vách động để bồi tụ thành những trụ đá từ ngàn năm.

Đứng giữa lòng động, ngước nhìn lên có thể cảm nhận vẻ đẹp của mái vòm và quan sát những vách nhũ đá như đang chuyển động tinh tế. Nhiều hình thù con người, con vật, lâu đài được tạo bởi sự kết hợp giữa đá và nước. Khi ánh sáng chiếu vào, những nhũ đá, trụ đá phát ra những màu sắc tuyệt đẹp khiến cho không gian trở nên huyền ảo, tựa như chốn bồng lai tiên cảnh. Kỳ thú nhất là trên mái vòm của động có muôn ngàn nhũ đá dài, ngắn, lớn nhỏ, đủ mọi hình thù như đang buông mình xuống không trung, tạo thành một bức tranh sống động. Ở đầu mỗi nhũ đá có những giọt nước chảy xuống tạo thành nên những trụ đá muôn hình vẻ ở dưới chân. Càng đi sâu vào trong, du khách sẽ có cơ hội khám phá các cung khác nhau của động Tiên Cảnh. Mỗi cung sẽ gợi lên một vẻ đẹp riêng với bao điều kỳ thú. Nếu muốn thư giãn, bạn có thể dừng chân ở một cung động rồi ngả lưng trên những tảng đá phẳng lì, mát lạnh để cho tâm hồn thư thái, xua tan bao mệt nhọc.

Động Tiên Cảnh là thắng cảnh thiên nhiên ban tặng cho mảnh đất và con người nơi đây. Sự độc đáo của động được tạo nên bởi sự kết hợp, giao hòa giữa không gian mái vòm, nhũ đá, nước, cây rừng và ánh nắng mặt trời bên ngoài rọi chiếu. Sự kết hợp ấy đã tạo cho Tiên Cảnh một vẻ đẹp hoang sơ và bí ẩn. Mỗi người khi đến đây đều có những cảm nhận, những liên tưởng khác nhau và càng đi sâu vào bên trong, động Tiên Cảnh càng có bao điều đón đợi con người khám phá.

Động Tiên Cảnh gắn với sự kiện lịch sử, chính trị quan trọng, là một trong những địa điểm của tỉnh, năm 1946, diễn ra tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Khi đó, ai muốn đi lên núi hoặc vào hang đều phải có “thẻ” do tổ chức cấp phát. Về sau, người dân gọi là “hang Thẻ”, trong tiếng Dao tuyển, “thè ngàm” cũng xuất phát từ đó. Còn người dân địa phương kể rằng, trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, động Tiên Cảnh là nơi đồng bào các dân tộc đến đây trú ẩn, bảo toàn lực lượng, là nơi chứa lương thảo của quân và dân ta. Trong thời gian qua, động Tiên Cảnh đã đón nhiều đoàn khảo cứu đến khảo sát về đặc điểm địa lý và tiềm năng của động. Các đoàn nghiên cứu đã khẳng định động Tiên Cảnh sở hữu một vẻ đẹp thiên tạo, có cấu tạo độc đáo, có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái. Đồng thời, động Tiên Cảnh còn có giá trị về mặt lịch sử, khoa học địa chất và quốc phòng, an ninh.

Ngày 31/10/2019, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Quyết định số 3582/QĐ-UBND về việc xếp hạng động Tiên Cảnh ở bản Thâu 1, xã Xuân Thượng, huyện Bảo Yên là di tích danh lam thắng cảnh cấp tỉnh. Điều này đã mở ra một cơ hội và định hướng để địa phương khai thác tiềm năng vốn có của động Tiên Cảnh cũng như văn hóa cổ truyền của đồng bào Dao Xuân Thượng, phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng trong một tương lai không xa. Với vẻ đẹp thiên tạo, non nước hữu tình, động Tiên Cảnh là điểm đến tạo nên cảm xúc trong lòng mỗi du khách về vùng đất Tây Bắc tươi đẹp. 

Tác giả: Nguyễn Thế Lượng

Nguồn: Tạp chí VHNT số 468, tháng 7-2021