Tối 10-6, tại Di tích lịch sử quốc gia Trụ sở Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (huyện Cam Lộ), tỉnh Quảng Trị phối hợp với Văn phòng Chính phủ đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm ngày ra mắt Trụ sở Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị (6/6/1973 – 6/6/2023).

Dự lễ kỷ niệm về phía Trung ương có: Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương Bùi Thị Minh Hoài; Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng; Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Trung tướng Nguyễn Doãn Anh; Phó Chủ tịch Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Phan Xuân Thuỷ; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Cao Huy; lãnh đạo một số bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương, Quân khu 4; các tỉnh, thành phố và các vị khách quốc tế.

Về phía tỉnh Quảng Trị có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Lê Quang Tùng; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Đăng Quang; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Hưng; Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Đào Mạnh Hùng; các ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh; lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ; cán bộ cách mạng tiền khởi nghĩa, Anh hùng LLVT Nhân dân; lãnh đạo các sở, ban ngành, đoàn thể, các địa phương trong tỉnh.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu tham dự Lễ Kỷ niệm

Phát biểu tại buổi Lễ, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, cách đây 50 năm ngay sau khi Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết để thực hiện các nhiệm vụ, yêu cầu về đối nội và đối ngoại, chuẩn bị cho cuộc tổng tiến công giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam đã chuyển trụ sở từ Tây Ninh ra vùng giải phóng Quảng Trị, đây là một dấu mốc quan trọng trong hành trình kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta.

Phó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: “Trong niềm tự hào xúc động nhớ về những năm tháng hào hùng, sục sôi khí thế chiến thắng của quân và dân ta trong chiến trường miền Nam, tiếp nối nhiều hoạt động có ý nghĩa như: kỷ niệm 51 năm ngày giải phóng Quảng Trị, 48 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, hôm nay, tại huyện Cam Lộ, chúng ta long trọng kỷ niệm 50 năm ngày ra mắt Trụ sở Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị (06/6/1973-06/6/2023)”.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Quảng Trị - Lũy thép của miền Bắc xã hội chủ nghĩa, hậu phương vững chắc cho chiến trường miền Nam, nơi trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt, “túi bom, chảo lửa”, gồng mình gánh bao mưa bom, bão đạn, nơi biết bao người con trên mọi miền Tổ quốc đã ngã xuống vì độc lập, tự do của dân tộc ta, đất nước ta. Mỗi địa danh của Quảng Trị đều in dấu trong mỗi chúng ta về ý chí quật cường, tinh thần yêu nước, về khát vọng tuổi trẻ, về sự hy sinh cao cả, về tình người, tình yêu thương và sự biết ơn vô hạn với thế hệ đi trước. Đó là Thành cổ, làng Vây, Khe Sanh, Cồn Cỏ, Cồn Tiên, Dốc Miếu, địa đạo Vĩnh Mốc, Đường 9, Nghĩa trang Trường Sơn, cầu Hiền Lương, sông Bến Hải, sông Thạch Hãn…

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái phát biểu tại buổi lễ

Mỗi tấc đất, dòng sông, biển cả, núi non, nếp nhà, góc phố nơi đây đều thấm đẫm nỗi niềm, sự hy sinh của những người con "vì nước quên thân, vì dân phục vụ" để chúng ta mãi mãi trân trọng và có trách nhiệm, điển hình như 4 câu thơ nổi tiếng được khắc trên bia đá hai bên bờ sông Thạch Hãn: "Đò lên Thạch Hãn ơi… chèo nhẹ/ Đáy sông còn đó bạn tôi nằm/ Có tuổi hai mươi thành sóng nước/ Vỗ yên bờ, mãi mãi ngàn năm".

Ngày 1/5/1972, Quảng Trị là tỉnh đầu tiên của miền Nam được giải phóng, đã xóa đi giới tuyến chia cắt đất nước, nối liền với khu căn cứ cách mạng các tỉnh Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng và vùng giải phóng Hạ Lào. Quảng Trị trở thành địa bàn quan trọng cả về chính trị, quân sự, ngoại giao. Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đặt Trụ sở tại huyện Cam Lộ để tiếp tục lãnh đạo cách mạng miền Nam Việt Nam được thuận lợi hơn. Đây là quyết định mang tầm chiến lược của Đảng ta.

Đầu năm 1973, khi những chiếc tàu đầu tiên cập cảng Đông Hà, từ đường mòn Hồ Chí Minh và sân bay Tà Khống của nước bạn Lào mang theo vật liệu từ miền Bắc vào, quân và dân Quảng Trị đã phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng với các đơn vị, khẩn trương triển khai xây dựng Trụ sở Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Với quyết tâm cao nhất, chỉ chưa đầy 1 tháng, Trụ sở đã hoàn thành vào ngày 30/5/1973.

Ngày 6/6/1973, đúng nửa thế kỷ trước, tại nơi đây đã diễn ra lễ mít tinh trọng thể, Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã có buổi họp đầu tiên, đề ra nhiều quyết sách quan trọng. Sự kiện này đã đón nhận những tình cảm hân hoan, vui mừng của đồng bào, chiến sĩ cũng như của đại biểu 19 quốc gia và đông đảo phóng viên báo chí quốc tế. Trong khoảng 3 năm (1973-1976), Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã tham gia các phong trào, tổ chức tiến bộ trên thế giới; cử nhiều đoàn cấp cao thăm các nước, tham dự các hội nghị quốc tế; ra tuyên bố vạch trần âm mưu của Mỹ hậu thuẫn cho chính quyền Sài Gòn vi phạm hiệp định Paris, không ngừng gây tội ác với người dân, đồng thời vận động các nước tiếp tục ủng hộ mạnh mẽ cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam. Tại đây, đã đón tiếp nhiều đoàn khách quốc tế đến thăm và làm việc, thiết lập quan hệ ngoại giao, tiếp Đại sứ các nước đến trình Quốc thư. Nhiều lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế đã có mặt tại Trụ sở như Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Pháp, đặc biệt là Chủ tịch Fidel Castro, vị lãnh đạo nước ngoài đầu tiên thăm vùng giải phóng Quảng Trị với câu nói nổi tiếng "Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!".

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái khẳng định: “Việc chuyển Trụ sở Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam ra Quảng Trị thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng, nâng cao giá trị biểu tượng của ý chí, khát vọng hòa bình, thống nhất đất nước; đồng thời, phát huy vai trò của Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, tăng cường vị thế chính trị trên trường quốc tế, đánh dấu sự lớn mạnh của cách mạng miền Nam Việt Nam”.

Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã khẳng định đậm nét vai trò chính trị của mình trên trường quốc tế, có những đóng góp quan trọng, cùng quân và dân ta đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đi đến thắng lợi hoàn toàn và Tổng tuyển cử thống nhất 2 miền Nam Bắc.

“Tự hào về truyền thống lịch sử hào hùng của mảnh đất quê hương, trong những năm qua, bám sát thực tế với quyết tâm biến khó khăn thành lợi thế, với tầm nhìn chiến lược, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Trị đã đoàn kết một lòng, khắc phục mọi khó khăn, đổi mới sáng tạo, quyết tâm vươn lên và đạt được những thành tựu vượt bậc, toàn diện trên các lĩnh vực”.

“Chúng ta rất vui mừng trước sự đổi mới của Quảng Trị sau 51 năm vươn lên từ hoang tàn, đổ nát, hậu quả nặng nề của chiến tranh. Từ vùng đất "Những ruộng đói mùa, những đồng đói cỏ, những đồi sim không đủ quả nuôi người..." được khắc họa trong lời thơ Chế Lan Viên - người con quê hương Cam Lộ, nay được thay bằng màu xanh ngút ngàn của cà phê, hồ tiêu, của dược liệu, của một khí thế mới, sức sống mới, niềm tin và hy vọng mới” – Phó Thủ tướng bày tỏ.

Kinh tế tăng trưởng nhanh; kết cấu hạ tầng ngày càng hoàn thiện; diện mạo đô thị và nông thôn đổi mới; các tiềm năng về công nghiệp, năng lượng, thương mại, dịch vụ và du lịch được phát huy mạnh mẽ; quốc phòng, an ninh, đối ngoại được củng cố, tăng cường; xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được quan tâm…

Toàn cảnh buổi lễ

Những địa danh nổi tiếng một thời khói lửa bởi chiến tranh, nay đang là điểm đến của du lịch hòa bình và hữu nghị. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi không ngừng được cải thiện.

Đặc biệt, Quảng Trị đã chú trọng tôn tạo, giữ gìn, phát huy giá trị các di tích lịch sử cách mạng; thực hiện tốt việc chăm sóc hương hồn của hơn 6 vạn anh hùng liệt sĩ, làm ấm lòng những gia đình trên khắp cả nước đang có người thân yên nghỉ tại mảnh đất linh thiêng này.

Đây là minh chứng rất rõ về một động lực phát triển mới đang hình thành, về cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc trên quê hương Quảng Trị; khẳng định rõ tầm vóc, vai trò quan trọng của Quảng Trị đối với sự phát triển của đất nước, xứng đáng với niềm tin, sự mong đợi của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Hướng về tương lai, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Quảng Trị tiếp tục phát huy truyền thống lịch sử cách mạng hào hùng, quá khứ vinh quang, coi đây là động lực để Quảng Trị bứt phá, vươn lên, phát triển mạnh mẽ, xứng đáng với công lao, sự hy sinh xương máu của các bậc tiền nhân và các thế hệ cha anh. Truyền thống lịch sử - văn hóa là gốc rễ, là nền tảng, là sức mạnh, là nguồn lực nội sinh, là động lực phát triển trong hiện tại và tương lai của dân tộc Việt Nam nói chung và của Quảng Trị nói riêng.

Đồng chí Lê Minh Khái bày tỏ: Chúng ta tin tưởng rằng, Quảng Trị sẽ khắc phục mọi khó khăn, thách thức, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, khai thác tốt những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh để Quảng Trị không chỉ biết đến là vùng đất dạn dày, gan góc,"ra ngõ gặp anh hùng", "vào nhà gặp dũng sĩ", mà còn là một Quảng Trị phát triển vượt bậc, toàn diện về mọi mặt, nhanh và bền vững.

Trong đó, tiếp tục quan tâm đầu tư, tôn tạo, tu bổ các di tích lịch sử cách mạng thành bảo tàng chứng tích chiến tranh sinh động và là "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống yêu nước, khí phách anh hùng; chăm lo các gia đình chính sách, người có công với cách mạng; thực hiện tốt việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; thay mặt cả nước chăm sóc chu đáo cho hàng vạn phần mộ liệt sĩ là con em của các địa phương trong cả nước; đẩy mạnh rà phá bom mìn, xử lý đất nhiễm độc, khắc phục hậu quả chiến tranh…

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, cá nhân trong và ngoài nước với tình cảm, sự sẻ chia sâu sắc và ý thức trách nhiệm trước những hy sinh, mất mát to lớn của quân và dân Quảng Trị trong chiến tranh, tiếp tục cổ vũ, hỗ trợ, đầu tư; tích cực ủng hộ cả về vật chất và tinh thần, để "Quảng Trị mình cất cánh vút bay" như lời bài hát của cố nhạc sĩ Trần Hoàn và có nhiều đóng góp to lớn hơn nữa trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phó Thủ tướng khẳng định: Trung ương Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội luôn quan tâm, đồng hành, ủng hộ, tạo mọi điều kiện cho Quảng Trị tiếp tục phát triển, để Quảng Trị xứng đáng với niềm tin yêu ấy.

"Nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày ra mắt Trụ sở Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị, chúng ta càng thấm nhuần câu nói bất hủ đã trở thành chân lý mọi thời đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, người anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới: "Không có gì quý hơn độc lập tự do". Chúng ta càng thêm trân trọng giá trị của hòa bình, quyết tâm hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc mà mục tiêu Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra" – Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh.

Phát biểu đáp từ, Bí thư Tỉnh ủy Lê Quang Tùng trân trọng cảm ơn Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái và lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương đã đến Quảng Trị, tham dự lễ kỷ niệm 50 năm ngày ra mắt Trụ sở Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Cam Lộ, Quảng Trị và có bài phát biểu quan trọng.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Lê Quang Tùng phát biểu đáp từ tại Lễ kỷ niệm

Bí thư Tỉnh ủy Lê Quang Tùng nhấn mạnh: Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Quảng Trị xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, MTTQ Việt Nam, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các bộ, ban, ngành Trung ương, lực lượng vũ trang cùng các tỉnh, thành trong cả nước đã luôn hướng về Quảng Trị, dành cho Quảng Trị sự quan tâm, giúp đỡ để Quảng Trị vượt qua khó khăn tiếp tục tiến bước đi lên trên con đường xây dựng và phát triển như ngày hôm nay.

Quảng Trị được tự hào là mảnh đất được lựa chọn cho nhiều dấu mốc quan trọng trong lịch sử dân tộc, trong các cuộc trường chinh, dựng nước, giữ nước, nơi thấm đẫm giá trị truyền thống lịch sử của ông cha ta, nơi cháy lên niềm tin bất diệt về khát vọng hòa bình, thống nhất và tương lai tươi sáng của Tổ quốc Việt Nam. Kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước của quê hương anh hùng, để xứng đáng là vùng đất đã được lựa chọn là nơi đặt trụ sở Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Quảng Trị đã và đang nỗ lực phấn đấu, khơi dậy và phát huy mọi tiềm năng, lợi thế, huy động mọi nguồn lực, động thực, thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết đại hội đại biểu của tỉnh lần thứ XVII. Quyết tâm hiện thực hóa lời nhắn nhủ tâm huyết của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với Đảng bộ, và nhân dân tỉnh Quảng Trị “ngoài những tiềm năm sẵn có thì với Quảng Trị truyền thống cách mạng anh hùng cũng là một nguồn lực, động lực để thúc đẩy phát triển. Tỉnh Quảng Trị đã anh hùng trong chiến đấu, phải thành công trong kiến thiết dựng xây. Đảng bộ tỉnh đã từng được tôi luyện qua thử thách, phải thực sự là hạt nhân, là đầu tàu, là lũy thép vững vàng, đoàn kết, thống nhất để đưa Quảng Trị bứt phá đi lên”.

“Với quyết tâm vượt qua khó khăn, thách thức và khát vọng đưa Quảng Trị ngày càng phát triển, tỉnh Quảng Trị sẽ tiếp tục triển khai các định hướng chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước bằng những hành động cụ thể, thiết thực và hiệu quả, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa”- Bí thư Tỉnh ủy Lê Quang Tùng nhấn mạnh.

Tại Lễ Kỷ niệm, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu đã thưởng thức Chương trình nghệ thuật sân khấu thực cảnh “Một Chính phủ vì khát vọng hòa bình”. Chương trình do Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo nội dung; Huyện ủy, UBND huyện Cam Lộ và các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện; kịch bản dàn dựng và tổng đạo diễn, nhà văn Nguyễn Quang Vinh, với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng.

Chương trình đã tái hiện những mốc son lịch sử từ sự kiện thành lập Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam từ Tây Ninh, quá trình lãnh đạo cách mạng miền Nam, những dấu ấn chiến đấu và chiến thắng tại các chiến trường (đặc biệt là chiến trường Đường 9 - Nam Lào và 81 ngày đêm chiến đấu, bảo vệ Thành Cổ), thắng lợi Hiệp định Paris, hình ảnh Chủ tịch Fidel tại Quảng Trị… đến việc ra mắt và hoạt động của Trụ sở Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Cam Lộ, Quảng Trị năm 1973; hình ảnh về Quảng Trị hôm nay đổi thay và phát triển; miền quê thấm đượm tình người và sắc màu văn hóa; trở thành nơi để tri ân, tưởng nhớ và biết ơn những con người ưu tú đã chiến đấu, hi sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu dâng hương tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ 

Trước đó, các đồng chí: Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Bùi Thị Minh Hoài, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương; Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng cùng các đại biểu đã đến dâng hoa, dâng hương tưởng niệm các Anh hùng Liệt sĩ tại Thành cổ Quảng Trị, Nghĩa trang Đường 9 và Nghĩa trang Trường Sơn.

NGỌC BÍCH - Ảnh: Cổng thông tin điện tử Chính phủ