Họa sĩ Nguyễn Trọng Hà với những bức họa giàu cảm xúc về quê hương

Qua một đồng nghiệp, tôi được biết đến họa sĩ Nguyễn Trọng Hà. Đến thăm gia đình ông, trong khuôn viên xinh xắn, phần lớn diện tích được ông sử dụng dành cho mỹ thuật. Nhiều bức tranh của ông đã được hoàn thành, nhưng cũng còn nhiều tác phẩm đang được hoàn thiện. Trong quá trình trò chuyện, tôi được biết và hiểu hơn về công việc ông từng trải qua, cũng như sự say mê hội họa của người họa sĩ sinh năm 1957.

Họa sĩ Nguyễn Trọng Hà là hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam. Ông được sinh ra tại mảnh đất kinh kỳ ngàn năm văn hiến và lớn lên trong gia đình không có ai theo con đường nghệ thuật, nhưng năng khiếu với hội họa đã sớm bộc lộ trong ông. Thích tìm tòi, khám phá với những sắc màu, nên từ khi còn niên thiếu, Nguyễn Trọng Hà đã tự tìm đến với lớp học mỹ thuật tại Cung Thiếu nhi. Niềm say mê hội họa cứ thế ngày một lớn dần, cùng song hành, theo chân ông vào quân ngũ. Đến với Quân chủng Phòng không - Không quân, ông không chỉ được học tập, bồi dưỡng về mỹ thuật, mà còn được phát huy sở trường của bản thân và cho ra đời nhiều tác phẩm về đề tài người lính.

Cái duyên với hội họa tiếp tục “đeo bám” Nguyễn Trọng Hà, khi ông trở thành thành viên của Hãng phim Truyện Việt Nam và đảm nhận công việc thiết kế mỹ thuật phim. Ở “ngôi nhà nghệ thuật” này, với vốn sống, kinh nghiệm từng trải ở quân đội, ông đã góp sức thành công trong nhiều bộ phim nổi tiếng: Người Mỹ trầm lặng, Mùa hè chiều thẳng đứng, Điện Biên Phủ, Đất nước tươi đẹp... Và cũng tại nơi đây, ông chính thức bước vào con đường sáng tác hội họa chuyên nghiệp sau 5 năm học tập, rèn rũa tại Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Cho đến nay, dù đã nghỉ hưu nhiều năm, nhưng hội họa hay công việc thiết kế vẫn đồng hành với họa sĩ Nguyễn Trọng Hà, khi ông vẫn nhận được lời mời thiết kế nhiều không gian, bối cảnh với những hình ảnh mộc mạc ở làng quê - nơi sơ tán những năm chống Mỹ cứu nước. Những không gian đó đã mang lại nhiều điều thích thú đối với người thưởng lãm, đồng thời là điểm đến quen thuộc của đông đảo bạn trẻ, cũng như những người yêu thích chụp ảnh; hay ông vẫn âm thầm sáng tác, đều đặn cho ra đời nhiều tác phẩm hội họa với nội dung phong phú và giàu cảm xúc.

Nguyễn Trọng Hà, Cõi tâm linh, sơn mài

Chia sẻ về công việc, niềm đam mê của mình, họa sĩ Nguyễn Trọng Hà cho biết “Thiết kế mỹ thuật phim là công việc chuyên môn, đã gắn bó với tôi suốt cả chặng đường làm nghề. Còn hội họa, với tôi nó không chỉ là cái duyên mà còn là cái “nghiệp”. Tôi đã yêu thích nó từ thời niên thiếu. Có những khoảng thời gian tôi đã rời xa nó, nhưng trong lòng vẫn luôn đau đáu nhớ về những mảng màu, giá vẽ, để cuối cùng vẫn quay về gắn bó với mỹ thuật. Được mang những ý tưởng, suy nghĩ hay sự trải nghiệm cuộc sống vào những nét vẽ, với tôi là nguồn vui và hạnh phúc” - ông trải lòng.

Thưởng thức các tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Trọng Hà, người xem có thể thấy sự đa dạng trong đề tài, nhưng nổi bật hơn cả là những bức tranh về phong cảnh. Ở đó là sự thích thú, say mê với hình ảnh quê hương của người họa sĩ. Mỗi bức tranh đều toát nên vẻ đẹp của chiều sâu cảm xúc, một không khí thanh bình mà cũng đầy lãng mạn của đất nước, quê hương Việt Nam. Với bút pháp mô tả ước lệ, nhưng tạo hiệu ứng đan xen quyện vào nhau từ màu sắc, ánh sáng đến bố cục miêu tả, làm rung động thị giác cũng như mang đến cho người xem những cảm xúc mênh mang trước vẻ đẹp của thiên nhiên của thủ đô cũng như nơi vùng quê, thôn dã…

Nguyễn Trọng Hà, Cô gái và hoa (1995), gò đồng

Họa sĩ Phan Thiết từng nhận xét về các tác phẩm của ông: “Tôi yêu quý và cảm phục cái tình cội rễ, sẻ chia, không giây phút nào xao lãng của một tâm khảm, một cách nhìn cuộc sống đắm chìm… trong tác phẩm của người họa sĩ trông cao lớn mà kiệm lời, nhưng tràn ngập rung cảm tới mỏng manh trong tim… điều đó đã tạo nên một con đường của riêng Nguyễn Trọng Hà. Những bức họa phong cảnh mang đậm chất quê, với những rặng cây, bờ ao, những con đường mòn nhỏ quanh quất, ẩn hiện … rồi đột ngột bùng lên trên cao với một mảng trời bé xíu mà xanh rợn người... đó cũng là hy vọng luôn đầy ắp để đột ngột bừng nở, khát khao, đẹp đẽ của chính người họa sĩ”.

Còn nhà lý luận phê bình mỹ thuật Nguyễn Thanh Mai chia sẻ: “Trên hành trình sáng tác hội họa, với nội lực sung mãn và tâm hồn bình dị, hội họa của họa sĩ Nguyễn Trọng Hà mang âm hưởng tâm hồn Việt. Anh đã tạo nên một lối đi riêng cho mình để dung nạp nhịp sống hiện đại mà vẫn mang phong cách trữ tình. Hội họa của anh đã để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp trong lòng công chúng”.

Nguyễn Trọng Hà, Miền quê, tổng hợp

Họa sĩ Nguyễn Trọng Hà từng có nhiều tác phẩm góp mặt trong các triển lãm Mỹ thuật toàn quốc với thể loại tranh gò đồng: Đồng đội tôi (1980), Một ngày vui (1990), Cô gái và hoa (1995)… cùng nhiều tác phẩm tham gia triển lãm các nhóm: Thu muộn (1998), Vào hạ (6/2020), Nét xưa (11/2020), Tết (2021)…

Nguyễn Trọng Hà, Đường về, tổng hợp

Trong những ngày cuối năm 2022, họa sĩ Nguyễn Trọng Hà sẽ giới thiệu đến những người yêu hội họa triển lãm tranh Hồi tưởng. Triển lãm sẽ diễn ra từ ngày 24 đến 31/12/2022, được trưng bày tại Nhà triển lãm Mỹ thuật - 16 Ngô Quyền, Hà Nội (Hội Mỹ thuật Việt Nam). Trong triển lãm họa sĩ Nguyễn Trọng Hà sẽ mang đến cho người xem yêu thích hội họa những bức tranh giàu cảm xúc về tình yêu đất nước, con người. Đó là vẻ đẹp của những rặng tre, ao làng, cô gái xưa và hình ảnh Hà Nội cổ xưa - mảnh đất quê hương thân thương, gắn bó của họa sĩ.