Sinh ra trong một gia đình có nề nếp, từ nhỏ, bà Huỳnh Thị Diệp, 90 tuổi, (trú 17/6, kiệt 104, phường Kim Long, thành phố Huế, Thừa Thiên Huế) đã được sống trong môi trường giáo dục kiểu mẫu. Năm lên 14 tuổi, bà được các linh mục cho vào ở trong dòng tu để học đạo, rèn tính kiên nhẫn. Sự khiêm nhường, đức hạnh xót thương người nghèo khổ của bà cũng được tăng trưởng từ đó.

Tạo điều kiện học tập là đem ánh sáng văn hóa

Bà Diệp nhớ lại, khi tuổi còn thanh xuân, dù có nhiều đấng mày râu theo đuổi nhưng bà một mực từ chối không lập gia đình. Hằng năm, cứ đến mùa thi đại học, thấy có nhiều người ở quê lên phố chạy vạy dáo dác khắp nơi tìm chỗ trọ cho con, trong số đó, đã có không ít bậc làm cha làm mẹ nước mắt lưng tròng vì không kiếm tìm được chỗ ở cho con, mặc dù họ đã bán hết tài sản quý giá của gia đình như: thóc lúa, đậu mè, gà vịt, heo bò… bà ngậm ngùi, thương xót. Đến năm 1991, hội đủ duyên lành, bà Diệp quyết định đón các sinh viên nghèo đến nhà mình ở miễn phí. Lúc đầu, chỉ có 7 em, con số cứ tăng dần lên, có lúc lên tới 12 em cùng trọ học ở nhà bà. Thuở đó, chưa có điều kiện xây riêng từng phòng, thế là con trai thì trải chiếu, nệm ngủ chung dưới nền nhà, con gái thì cho lên ngủ trên tầng gác. Lớp anh trước, lớp em sau, cứ 4-5 năm là có một lứa sinh viên ra trường, thế là nhà bà lại đón những sinh viên mới vào trọ học. Các em sinh viên đến trọ học miễn phí ở nhà bà có quê từ nhiều tỉnh, thành khác nhau: Hà Tĩnh, Nghệ An, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Kom Tum…, mỗi em một hoàn cảnh, một số phận khác nhau, nhưng tất cả đều được đón nhận ở bà tấm lòng nhân ái, tình yêu thương như chính con cháu ruột thịt của mình.

Vừa tạo điều kiện cho các sinh viên nghèo trọ học miễn phí 100%, bà còn phải cất công đi lại nhiều lần, lên Ủy ban phường, đến trụ sở Công an, Tổ dân phố… để làm thủ tục giấy tờ, khai báo tạm trú cho các em. Thậm chí, có một vài em chưa “thích nghi” chỗ ở mới, xảy ra xích mích, gây hấn với thanh niên trong khu phố… thì lúc ấy, bà Diệp chính là người đại diện bố mẹ các em để đến làm việc với cơ quan chức năng. Hết mực yêu thương, quan tâm chăm sóc, nhắc nhở các em từng ly từng tý: từ việc ăn ở, vệ sinh, giờ giấc cho đến chuyện học hành, tu rèn đạo đức. Song bà cũng rất nghiêm khắc, đặc biệt là luôn chú trọng việc quản lý chặt chẽ, không để các em chơi bời lêu lổng, nhất là về đêm khuya. Sau 9h30’ tối khóa cổng. Dẫu là sinh viên năm thứ mấy, học trường gì, trai hay gái, cứ tờ mờ sáng là bà đi gõ cửa kêu các em dậy sớm tập thể dục để nâng cao sức khỏe bản thân. Với phương châm “Mưa dầm thấm lâu”, dần dần các em đều cảm thấy thoải mái, sớm thích nghi với chỗ ở mới để yên tâm lo chuyện đèn sách, phấn đấu gây dựng hạnh phúc cho cuộc sống tương lai. Hiện tại, bà Diệp sống nhờ tiền phụ cấp neo đơn, khuyết tật của nhà nước 1.260.000đồng/tháng. Trong dịp lễ, Tết, hội hè, yến tiệc…, nếu được chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm đến thăm, tặng quà như: gạo, mì tôm, dầu ăn, đường, bột ngọt, sữa, xà phòng… bà lại đem ra chia đều, san sẻ cho các sinh viên nghèo đang trọ học ở nhà mình. Bà Diệp khuyên nhủ các sinh viên trọ học ở nhà mình phải thường xuyên đọc sách báo, bởi theo bà, chỉ có sách mới đem lại ánh sáng văn hóa, mở mang trí tuệ, góp phần hun đúc, dựng xây nếp sống văn hóa trong mỗi người. Bởi vậy, việc đầu tiên khi các sinh viên nghèo đặt chân tới “Ngôi nhà nhân ái” là được bà dọn dẹp, bố trí nơi để tủ sách vở, bàn ghế học tập sao cho hợp lý, khoa học.

Em Trần Thị Ngọc Ánh, quê Nghệ An, hiện là sinh viên năm hai ngành Y đa khoa, Trường Đại học Y Dược Huế, đang được bà Diệp cho ở trọ miễn phí, chia sẻ: “Ở đây thoải mái lắm chú ạ, vì được sống trong vòng tay yêu thương của bà. Sự thân thiện, gần gũi, quan tâm của bà làm em vơi đi nỗi nhớ nhà và yên tâm học hành. Em ước tính, cứ 1 năm được bà cho ở miễn phí là em tiết kiệm được hơn 10 triệu đồng để mua thêm sách vở, giáo trình ôn luyện và các khoản học tập khác. Công đức của bà thật lớn lao, biết khi nào em mới trả nổi”. Còn em Hoàng Quốc Đạt, quê Hà Tĩnh, hiện là sinh viên năm cuối, ngành Công nghệ sinh học Trường Đại học Khoa học Huế lại có duyên ở nhà bà Diệp từ năm 2014 đến nay, tâm sự: “Nhà đông anh em, bố mẹ thuần nông nên thu nhập thấp, lại không ổn định. Nếu không được bà Diệp cưu mang giúp đỡ thì chắc em cũng không trụ nổi đến năm thứ nhất. Bình thường, bà rất hiền nhưng hễ tụi em đi chơi về hơi khuya là bị bà kêu lên uốn nắn, răn đe. Nhiều lúc chúng em bất đồng nên to tiếng cãi vã nhau, bà lại làm quan tòa đứng ra phân xử, giải hòa. Thật sự, em vô cùng yêu quý bà như chính bà nội của em vậy”.

Nhiều người trẻ mãi tri ân bà vì đã tạo điều kiện cho họ được “khai tâm, mở trí”.
 

Gần 200 sinh viên nghèo được bà “khai trí”

Ngoài việc kèm cặp, dõi theo giờ giấc học hành, giáo dục rèn luyện đạo đức cho các em khi thiếu vắng cha mẹ, người thân bên cạnh, những lúc rảnh rỗi bà còn chỉ dạy cho các em về “nữ công gia chánh”, chuyện bếp núc, nấu nướng… để sau này các em có kỹ năng sống, trở thành người công dân phát triển toàn diện, có khả năng thích ứng với môi trường sống mới.

Mặc dù tuổi đã cao, tai hơi lãng, đôi mắt không còn nhìn rõ như trước bởi phải trải qua nhiều lần tiểu phẫu nhưng trông bà diệp vẫn còn rất minh mẫn, sáng suốt. Bà nhớ rõ mồn một, đọc vanh vách tên từng đứa sinh viên khóa đầu (năm 1991) được bà bao bọc, chở che: Tranh, Thuận, Thắng, Khuyến, Sơn, Thảo…, trong số đó có nhiều người nay đã lên chức ông bà ngoại.

Hơn 30 năm qua, bà Huỳnh Thị Diệp đã đem ánh sáng văn hóa đến cho gần 200 sinh viên nghèo ở trong Nam, ngoài Bắc đến xin “lưu trú” ở nhà bà để học Đại học. Trong số đó, có nhiều em nay đã trưởng thành, có việc làm ổn định. Nhiều bác sĩ, kỹ sư, linh mục, doanh nghiệp giỏi… cũng đã từng được trọ học ở “ngôi nhà nhân ái” này như anh Trần Văn Duy - Giám đốc Trung tâm Âm nhạc Melody Huế, Châu Ngọc Quang - Chủ cửa hàng nhạc cụ Vĩnh Anh (Đà Nẵng), luật sư Đỗ Mạnh - Đoàn luật sư Tp.HCM, Nhà giáo Nguyễn Quang Cường - Giảng viên Toán kinh tế trường Đại học Duy Tân (Đà Nẵng), bác sĩ Trần Văn Hùng - công tác ở bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai, linh mục Trần Ngọc Tuyến - Giáo xứ Đại Lộc (Quảng Nam), linh mục Nguyễn Văn Đại - dòng tu Đa Minh (Thủ Đức, Tp.HCM)…

Với sự cống hiến thầm lặng của mình trong suốt thời gian dài, bà Diệp không chỉ hiến dâng vật chất, hỗ trợ kinh tế cho hàng trăm trường hợp khó khăn, có nơi ăn chốn ở để học hành thành tài mà còn góp phần “khai tâm, mở trí” cho nhiều bạn trẻ trong tương lai. Do đó, năm 2016 bà Huỳnh Thị Diệp vinh dự được VTV3 Đài truyền hình Việt Nam giới thiệu trong chương trình “Cà phê sáng”. Năm 2018, cũng được giới thiệu trên chương trình “Điều ước thứ Bảy” của VTV3 Đài truyền hình Việt Nam.

VÕ VĂN DẦN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 501, tháng 6-2022