Vốn là một nghệ sĩ sân khấu, Nhã Uyên từng muốn bỏ nghề vì mặc cảm ngoại hình. Chị kiên cường đồng hành cùng chồng mình - đạo diễn Aaron Toronto với vai trò trợ thủ đắc lực trong sáng tạo nghệ thuật. Vừa viết kịch bản, chị vừa thủ vai nữ chính trong Đêm tối rực rỡ! - bộ phim truyện điện ảnh đầu tay do chồng mình làm đạo diễn. Và vai diễn người phụ nữ trầm cảm nhưng đầy sức mạnh trong phim đã mang đến cho chị giải thưởng Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại LHP Santa Fe 2022.

Nhã Uyên trong vai Xuân Thanh

“Tôi từng tuyệt vọng muốn bỏ nghề vì bị chê xấu" 

Sau buổi công chiếu đầu tiên của Đêm tối rực rỡ!, ngoài những lời khen về câu chuyện hay bối cảnh, hình ảnh và âm thanh thì nữ diễn viên Nhã Uyên - người thủ vai Xuân Thanh - cũng nhận được nhiều lời khen ngợi của khán giả cũng như giới truyền thông. Không chỉ là diễn viên nữ chính kiêm biên kịch, nhà sản xuất của Đêm tối rực rỡ!, Nhã Uyên còn là bạn đời của đạo diễn Aaron Toronto. Cô chính là nguồn cảm hứng, là sức mạnh động viên, là bạn đồng hành và là người đã truyền cảm hứng cho Aaron làm bộ phim này với rất nhiều vốn sống, kinh nghiệm về văn hoá, xã hội Việt Nam và đặc biệt là vấn đề bạo hành gia đình. 

Chính bản thân Nhã Uyên cũng từng rơi vào trạng thái tâm lý mất cân bằng suốt từ những năm tháng tuổi thơ. Đó là lý do thôi thúc cô viết nên Đêm tối rực rỡ!. Cô ngậm ngùi nhớ lại: “Gia đình không đánh đập hay bạo hành Uyên nhưng cách giáo dục lâu đời của người Việt mình là “thương cho roi cho vọt”. Cách dạy dỗ này không phải lúc nào cũng phù hợp với mọi đứa trẻ hay mọi thời đại. Suốt những ngày còn bé, Uyên ít khi được bố mẹ khen ngợi hay công nhận. Cảm giác lúc nào cũng phải gồng lên để làm đúng và không có người chia sẻ đã khiến giai đoạn trưởng thành của Uyên đầy bất ổn. Xuân Thanh và Kim Bảo có một phần hình ảnh của Uyên. Tuy Uyên không đến mức nghiện ma tuý nhưng Uyên đã từng nghiện rượu, đã từng bỏ nhà đi và từng có giai đoạn rất bê tha. May mắn là cuối cùng mình đã vượt qua nó”. 

Nhân vật Xuân Thanh trong phim đòi hỏi một sự cân bằng tuyệt đối giữa kỹ năng diễn xuất và mức độ thấu hiểu đối với nhân vật lẫn tâm lý của nạn nhân bạo hành. Xuân Thanh bị cha mình bạo hành từ nhỏ về thể xác lẫn tinh thần, cô bé thậm chí còn không có hậu phương che chở, dần dần hình thành một lỗ hổng tâm lý trong trái tim. Sự ăn mòn lan dần khi Xuân Thanh lớn lên, kể cả khi cô đã lấy chồng và rời khỏi gia đình, lỗ hổng kia vẫn tiếp tục lan rộng và bén rễ. Vì vậy, đây là một nhân vật cực kì phức tạp, đòi hỏi những pha diễn xuất khác nhau và sự nghiên cứu kĩ lưỡng, để những phân đoạn bùng nổ quan trọng phải cực kì thuyết phục. Nhã Uyên đã làm được. Sự thể hiện của cô thông qua Xuân Thanh trong tư cách diễn viên và cả việc tạo nên câu chuyện toàn cảnh trong tư cách biên kịch đều tròn trịa và có điểm rơi đúng lúc. Trường đoạn Xuân Thanh cởi bỏ “mặt nạ”, bộ lộ hết những điên loạn bên trong và đào sâu đến cùng tâm khảm của mình đã khiến khán giả xúc động mạnh. 

Nhưng cảm giác bị từ chối và ngược đãi tâm lý không chỉ xoay quanh chuyện gia đình. Đến tận khi theo học Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh, quyết tâm làm diễn viên thì Nhã Uyên vẫn phải trải qua những sự khủng hoảng tinh thần. Có không ít người khuyên cô nên bỏ nghề từ khi đang ở trường với lý do không có… nhan sắc. Những câu nói tưởng như vô tri nhưng lại có tính sát thương sâu sắc đã từng khiến Nhã Uyên không thể đón nhận lời khen “Em đẹp quá!” từ chồng mình một cách bình thường. 

Cơ hội do chính mình tạo ra 

Tuy nhiên, với Đêm tối rực rỡ!, Nhã Uyên đã tự đặt dấu chấm hết cho tất cả những trở ngại tâm lý kéo dài nói trên. Cô đã tạo nên một câu chuyện cho chính mình, như một biện pháp tự chữa lành và một cơ hội chủ động với nghệ thuật thứ 7. Thậm chí khi bộ phim bấm máy, Nhã Uyên đang mang bầu tháng thứ 8. Vì các yếu tố về sản xuất, kinh phí và lịch quay mà cô vẫn ghi hình thay vì chờ đợi. “Lúc đó Uyên đã tự hỏi rằng liệu sự cố chấp của mình có phải là lỗi lầm với đứa con trong bụng hay không? Nhưng đây là đạo và nghề của mình, mình phải làm. Uyên cảm tạ ơn trên vì đã giúp đứa bé lẫn bộ phim được ra đời lành lặn và khoẻ mạnh” - sức mạnh và niềm tin với nghề diễn đã khiến Nhã Uyên “hạ sinh” đứa con thứ hai lẫn đứa con tinh thần một cách đầy rực rỡ. 

Đầu tháng 3/2022, bộ phim Đêm tối rực rỡ! và Nhã Uyên đã chiến thắng hai hạng mục Câu chuyện xuất sắc và Nữ diễn viên chính xuất sắc tại Sante Fe 2022 - một liên hoan phim lâu đời tại Mỹ dành cho phim độc lập. 

Vợ chồng Nhã Uyên và Aaron Toronto ở LHP Santa Fe

Chia sẻ về chiến thắng của bản thân, Nhã Uyên chia sẻ: “Uyên tham dự liên hoan với tinh thần học hỏi và muốn mở mang tầm mắt mình, đây cũng là lần đầu tiên mình có cơ hội này. Mỗi bộ phim độc lập, mỗi người con người làm nên nó chắc chắn đều phải có sức mạnh rất lớn. Thế nên mình chưa từng dám đặt hy vọng sẽ được giải. Nói thật, đối với Uyên thì con đường làm diễn viên quá sức khó khăn, đã có lúc Uyên nghĩ mình đang “ảo tưởng sức mạnh”. Uyên vẫn nhớ lúc được chồng thông báo mình đạt giải, khi đó Uyên đang ngồi thay tã cho con. Cảm giác bầu không khí xung quanh mình khi đó như đứng lại, mọi thứ dường như không hoạt động được vì phải tiếp nhận một thông tin ngoài tầm kiểm soát. Sau một lúc bần thần, Uyên mới bật khóc được”. 

Chiến thắng có ý nghĩa nhưng không phải tất cả, Nhã Uyên nói thêm về con đường làm diễn viên: “Đương nhiên không có con đường nào dễ dàng, chỉ toàn hoa hồng. Mọi thành công đều đánh đổi bởi rất nhiều máu, mồ hôi và nước mắt. Có khi nhìn đống mỡ bụng do sinh em bé hay gương mặt đầy tàn nhang của mình bạn nghĩ mọi cơ hội làm diễn viên của mình đã vụt qua tay. Có khi bạn đi casting hoài nhưng vẫn chỉ nhận được câu từ chối thì cũng đừng bỏ cuộc, đã đến lúc mình cần phải thay đổi chiến lược chẳng hạn. Uyên không đợi người ta viết kịch bản rồi chọn lựa mình diễn nữa mà tự viết kịch bản cho chính mình, một nhân vật vừa vặn với mớ mỡ bụng và tàn nhang kia. Uyên đã đặt được một viên gạch nhỏ cho sự nghiệp của mình kể cả khi đã là một mẹ bỉm sữa hai con. Uyên tự hào vì điều đó”. 

Gắn bó với sân khấu kịch nhiều năm nhưng cũng từng tham gia nhiều công đoạn của quá trình làm phim điện ảnh, từ tham gia trong nhóm viết kịch bản các phim Tấm Cám: Chuyện chưa kể, Ngày nảy ngày nay, Thanh Sói... đến công việc sản xuất, casting diễn viên cho phim, Nhã Uyên vẫn tiếp tục muốn làm phim. Chị đã có trong tay hơn 10 kịch bản. Trong thời gian tới, chị sẽ đi kêu gọi đầu tư và xem đề tài nào phù hợp nhất thì làm. “Phim tới chắc chắn sẽ tươi sáng hơn phim này. Đêm tối rực rỡ! là phần đen tối, gai góc nhất trong con người tôi. Giờ đây, tôi đã phơi bày khía cạnh này và vượt qua quá khứ thì phim tới nhất định sẽ là những góc tươi sáng, hạnh phúc!” - Nhã Uyên tâm sự.

LƯƠNG MINH

Nguồn: Tạp chí VHNT số 505, tháng 7-2022