Họa sĩ Bùi Mai Hiên (Sinh năm 1957) là một trong các nữ họa sĩ của mỹ thuật Việt Nam đương đại. Chị đã thực hiện rất nhiều cuộc triển lãm nhóm, cá nhân trong nước và quốc tế, có tên trong Almanach - Người mẹ và phái đẹp (1), Bách khoa thư về các phụ nữ thành đạt và nổi tiếng trên các lĩnh vực của thế giới.

Đến với hội họa như một cái “duyên” từ năm 14 tuổi, họa sĩ Bùi Mai Hiên có một tình yêu đam mê mãnh liệt với sơn mài, chị chọn sơn mài, một chất liệu gắn bó với sự nghiệp sáng tác của mình. Bùi Mai Hiên theo học chuyên khoa sơn mài suốt 5 năm học Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Con đường hội họa của chị hơi ngược so với phần đa các họa sĩ khác, không đi từ hiện thực để lên trừu tượng, mà lại ngược lại, đi từ trừu tượng để trở về với nửa hiện thực. Đề tài trong tác phẩm của chị là môi trường, thiên nhiên, đời sống của tình yêu đôi lứa, tình yêu mẹ con, của thân phận người nữ. Là nghệ sĩ vốn mang trái tim đa cảm, động lực thôi thúc chị phải vẽ thật nhanh về cảnh vật, con người mang vẻ đẹp hoang sơ, bí ẩn trước khi tất cả dần biến mất. Sự hùng vĩ của thiên nhiên dễ khiến người ta bị choáng ngợp, ngay cả khi đã đến và đi rất nhiều lần. 

Sau bao nhiêu năm tháng mải miết và thành danh với tranh sơn mài, với hội họa trừu tượng, với những giấc mơ và giông gió đời mình. Bùi Mai Hiên khát khao muốn chạm tới những cánh hoa dại, hòa vào với thiên nhiên, với trời xanh và những tiếng róc rách đâu đó từ suối ngàn. Chị như thấy mình trẻ lại, như đang bước những bước chân lạ lẫm của tuổi thơ với sự tò mò, khám phá và đôi mắt mở to kiếm tìm vẻ đẹp giản dị lẩn khuất đâu đó trong cuộc đời. 

Triển lãm “Vỗ Cực”, Bùi Mai Hiên giới thiệu gần 50 bức tranh trừu tượng bằng chất liệu acrylic tại Artspace, số 42, phố Yết Kiêu, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
 

Bùi Mai Hiên, Xôn xao sóng biển, acrylic, 2022

Tâm hồn thế nào, tác phẩm thế ấy. Sắc tím, xanh, đỏ thướt tha, nhấn nhá trong tranh Bùi Mai Hiên những năm gần đây, còn trước đó là những mảng khối mạnh. Sống hòa với thiên nhiên, nữ họa sĩ mang tình yêu và hòa sắc tự nhiên ấy quyện cùng giai điệu tâm hồn để thành giai phẩm quyến rũ. Không phải họa sĩ nào cũng vẽ nhiều tranh khổ lớn. Nó không phải ở họa phẩm tốn kém mà ở tư duy bố cục và sức khỏe của cá nhân họa sĩ. Chất thơ trong tranh chị đưa người xem tới mộng mơ, bay bổng và trở lại ấu thơ. 

Sắc mầu cuộc sống là nguồn cảm hứng mới, những nét bút, mầu sắc được “refresh” (tái tạo) lại, sống động, tươi trẻ hơn và tràn ngập tình yêu trong đó. Tình yêu cuộc sống, tình yêu con người và tình yêu thiên nhiên vạn vật được hồi sinh và tranh là tiếng nói của tâm hồn họa sĩ. Bùi Mai Hiên luôn đổi mới, đào bới không gian để tìm một giải pháp tạo hình mới cho một chất liệu. Trên tranh của Mai Hiên, ta thấy ngồn ngộn chất tạo hình. Chị chuyển ngữ từ ý tưởng đến nội dung, mạch lạc trong cấu trúc, đường nét, các mảng lớn gắn bó mà vẫn cảm thấy có chiều sâu thẳm của không gian, đầy ắp ý tưởng cách tân, từng mảng mầu nguyên đặt cạnh nhau làm sống lại đời sống thực vốn có nhưng không gây cảm giác nệ thực. 

Họa sĩ Bùi Mai Hiên đã vẽ với một ngọn lửa tình cảm nồng ấm: “Các bạn hãy là ngọn lửa, các bạn hãy sưởi ấm cho người khác. Đáng yêu nhất là khi bạn sưởi ấm cho người khác, chứ đừng chỉ biết chờ đợi người khác sưởi ấm cho mình. Các bạn nên biết rằng bạn đẹp nhất, bạn hạnh phúc nhất là khi biết tự làm cho mình ấm áp”.

Bùi Mai Hiên, Nhà sứa đi trẩy hội, acrylic, 2022

Nói về nghệ thuật, đại thi hào R. Tagor cho rằng, nghệ thuật làm ra đâu phải để cắt nghĩa một điều nào đó mà là phản ánh một cái gì được hoàn thiện tự bên trong. Đúng vậy, nghệ sĩ làm việc không vì một động cơ hay mục đích nào hết, cũng như con chim hót, tất yếu nó phải làm như thế. Đó cũng chính là tình trạng tinh thần đạt đến cái “vô” trong đạo Phật, nếu người ta hiểu trạng thái tinh thần đó thì sẽ hiểu được mọi hình thức nghệ thuật. Vũ trụ vốn là không (vô) nhưng biểu hiện ra có muôn vàn hình tướng, “Tâm để yên như màu trắng, khi phân ra mới thành trăm màu” (họa sĩ Nguyễn Gia Trí). Trong nghệ thuật, biểu hiện của nó rất đa dạng phong phú, trừu tượng là một trong nhiều hình thức giúp họa sĩ biểu đạt hiện thực. Vô cực của họa sĩ Bùi Mai Hiên có lẽ là như thế!.

MAI LOAN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 517, tháng 11-2022