Vào TK XX, phong cách Bauhaus đã trở thành một trong những phong cách thiết kế nội thất được ưa chuộng và có ảnh hưởng lớn tới kiến trúc và các loại hình thiết kế trên toàn cầu. Phong cách Bauhaus đại diện cho trường phái nghệ thuật thời đại mới. Với tư tưởng đề cao công năng và sự giản dị thiết kế trong Bauhaus, không gian sống trở nên sạch sẽ, gọn gàng, hình thức sắp xếp hợp lý, phong cách này đã trở thành nguồn cảm hứng cho rất nhiều nhà thiết kế trên thế giới. Ở Việt Nam, trong giai đoạn từ năm 2000 đến nay, phong cách Bauhaus cũng đã được áp dụng trong rất nhiều thiết kế nội thất nhà ở tại TP.HCM.

Phong cách Bauhaus thường sử dụng màu sắc trung tính như trắng, đen, xám - Nguồn: home-desinging.com

Với những yếu tố đặc trưng, phong cách này đã góp phần tạo nên những sản phẩm nội thất đẹp mắt, tối giản và hiệu quả. Tuy nhiên, ảnh hưởng của phong cách Bauhaus đến thiết kế nội thất tại TP.HCM giai đoạn này vẫn còn đang được nghiên cứu và thảo luận, bởi có nhiều yếu tố khác nhau tác động đến sự phát triển của kiến trúc và thiết kế nội thất. Bài viết tìm hiểu và phân tích chi tiết về những ảnh hưởng của phong cách Bauhaus đến thiết kế nội thất nhà ở tại TP.HCM trong giai đoạn này.

Tại TP.HCM, phong cách Bauhaus được áp dụng vào thiết kế nội thất nhà ở thông qua việc tối giản các đường nét, sử dụng màu sắc đơn giản và tập trung vào tính chất chức năng của từng chi tiết. Các sản phẩm nội thất được thiết kế theo phong cách này thường có kiểu dáng đơn giản, các đường thẳng và góc cạnh rõ ràng, được sử dụng các vật liệu dễ gia công như gỗ, kim loại, kính... Một số sản phẩm nội thất tiêu biểu trong phong cách Bauhaus ở TP.HCM bao gồm các bộ ghế sofa đơn giản, các bộ bàn ăn từ gỗ cứng, kim loại, nhựa và các bộ giường ngủ đơn giản. Những sản phẩm này thường được thiết kế với màu sắc tối giản như đen, trắng, xám, vàng và xanh lá cây để tôn lên tính chất chức năng và hiệu quả.

Ảnh hưởng của phong cách Bauhaus không chỉ giới hạn trong việc thiết kế nội thất mà còn mở rộng cả trong kiến trúc và thiết kế ngoại thất ở các công trình xây dựng tại TP.HCM. Với sự kết hợp hài hòa giữa phong cách Bauhaus và kiến trúc hiện đại, các công trình xây dựng tại nơi này đã tạo nên một phong cách độc đáo và đẹp mắt. Trong quá trình áp dụng phong cách Bauhaus, các nhà thiết kế nội thất ở TP.HCM đã phát triển và tạo ra các phong cách thiết kế khá riêng biệt, phù hợp với đặc điểm văn hóa và khí hậu của vùng đất này. Chính vì vậy, ảnh hưởng của phong cách Bauhaus đến thiết kế nội thất của thành phố không chỉ là sự mô phỏng mà còn là sự phát triển sáng tạo và đa dạng hơn.

1. Vai trò của phong cách Bauhaus trong tư duy sáng tạo không gian nội thất ở TP.HCM ngày nay

Phong cách Bauhaus đã có một ảnh hưởng rất lớn đến tư duy sáng tạo không gian nội thất. Thay vì tập trung vào các chi tiết trang trí, phong cách này tập trung vào tính chất chức năng, thực dụng của từng đồ vật trong không gian nội thất. Sự tập trung vào công năng của từng chi tiết trong thiết kế, phong cách Bauhaus đã thúc đẩy sự tối giản và đơn giản hóa trong thiết kế nội thất, giúp tạo ra những không gian sống đẹp mắt và tiện nghi, đòi hỏi các nhà thiết kế phải tìm cách sắp xếp và bố trí không gian sao cho tối ưu hóa chức năng của từng đồ vật. Các nhà thiết kế nội thất tại TP.HCM đã áp dụng tư duy sáng tạo của phong cách Bauhaus để thiết kế những không gian nội thất đơn giản nhưng đạt hiệu quả và tiện nghi. Họ đã chú ý trong việc sử dụng các vật liệu đơn giản nhưng chất lượng cao để tạo ra những sản phẩm nội thất đẹp và bền vững. Việc tối giản các đồ vật và không gian trong nhà cũng giúp tạo ra một không gian sống tối giản và gọn gàng.

Từ năm 2000 đến nay, ảnh hưởng của phong cách Bauhaus vẫn tiếp tục lan tỏa rộng khắp trên thế giới và cũng không ngoại lệ đối với thiết kế nội thất tại TP.HCM. Các nhà thiết kế nội thất ở đây đã tận dụng và ứng dụng những nguyên tắc thiết kế của phong cách Bauhaus vào thiết kế của mình với một số các nguyên tắc tối giản, chú trọng vào chức năng và tính thẩm mỹ đơn giản và trở thành một phần không thể thiếu trong thiết kế nội thất đương đại ở thành phố này. Các nhà thiết kế đã sử dụng các vật liệu như thép không gỉ, thủy tinh, gỗ và nhựa để tạo ra những sản phẩm nội thất mang tính đương đại cao. Tính đa dạng trong thiết kế nội thất đương đại đó cũng được ảnh hưởng bởi phong cách Bauhaus.

Hiện nay, kiểu thiết kế này ở TP.HCM không chỉ có mục đích sử dụng mà còn đáp ứng yêu cầu về thẩm mỹ, sự tiện nghi và phong cách của chủ nhà. Loại hình thiết kế nội thất đương đại này ở đây đã phát triển theo hướng tối giản và tiện nghi, dễ thi công, thời gian thi công ngắn nhằm tạo ra những không gian sống tiện lợi và thân thiện với môi trường. Nhìn chung, phong cách Bauhaus không chỉ ảnh hưởng đến thiết kế nội thất mà còn ảnh hưởng rất lớn đến tư duy sáng tạo của các nhà thiết kế trong việc tạo ra những không gian sống đẹp, hiệu quả và tiện nghi. Phong cách Bauhaus đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tư duy sáng tạo không gian nội thất, tạo ra những sản phẩm đẹp mắt và tiện nghi, tiện lợi; đồng thời, cũng đã mở ra một thế giới mới cho thiết kế và sản xuất nội thất ở khu vực miền Nam mà đặc biệt là trung tâm TP.HCM.

2. Phong cách thiết kế nội thất Bauhaus hiện nay đã thay đổi, cải tiến

Phong cách thiết kế nội thất Bauhaus kể từ khi được sáng lập vào những năm 1920 đã trải qua nhiều sự thay đổi và cải tiến trong những năm gần đây. Mặc dù vẫn giữ những nguyên tắc thiết kế cơ bản như sự tối giản, sự chú trọng vào công năng và tính thẩm mỹ đơn giản, nhưng đã được phát triển và điều chỉnh để đáp ứng các yêu cầu mới của thị trường và khách hàng ngày nay. Một trong những điểm khác biệt chính giữa phong cách thiết kế nội thất Bauhaus hiện nay và phong cách truyền thống là tính đa dạng về màu sắc và chất liệu. Đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, phong cách này được cải tiến để phù hợp với nhu cầu và xu hướng thiết kế nội thất hiện đại, thay vì tập trung vào sự tối giản về màu sắc và chất liệu, phong cách này đã mở rộng thêm các lựa chọn về màu sắc và chất liệu tinh tế, từ đó tạo ra những sản phẩm nội thất đa dạng và phong phú hơn. Ngoài ra, phong cách thiết kế nội thất Bauhaus hiện nay cũng tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm nội thất tiện ích, thân thiện với môi trường và tương tác với thiên nhiên. Các nhà thiết kế đã sử dụng các vật liệu tái chế và độc đáo như: gỗ tái chế, thép tái chế và nhựa tái chế, hay việc sử dụng vật liệu từ tự nhiên kết hợp với các đường cong mềm mại và màu sắc tươi sáng, được ưa chuộng ngày nay để tạo ra một không gian sống gần gũi với thiên nhiên nhằm tạo ra những sản phẩm nội thất đẹp và bền vững. Phong cách thiết kế nội thất Bauhaus hiện nay cũng chú trọng đến sự kết hợp giữa công nghệ và thiết kế. Các nhà thiết kế nội thất đã sử dụng các công nghệ tiên tiến, như sử dụng các thiết bị thông minh, để tăng tính tiện nghi và tính thẩm mỹ của sản phẩm. Thêm vào đó, phong cách thiết kế nội thất Bauhaus hiện nay cũng chú trọng đến việc tạo ra những sản phẩm nội thất linh hoạt và có thể thích nghi với nhiều không gian khác nhau. Đồng thời, thay vì tập trung vào những sản phẩm nội thất đơn giản và cơ bản, phong cách này còn điều chỉnh linh hoạt để tạo ra những sản phẩm nội thất đa dạng và có thể thích nghi với nhiều loại không gian nội thất khác nhau, từ những căn hộ nhỏ cho đến những căn hộ sang trọng, từ nhà phố cho đến căn hộ chung cư. Các nhà thiết kế cũng tìm cách kết hợp giữa phong cách thiết kế nội thất Bauhaus với những phong cách khác nhau, để tạo ra những sản phẩm độc đáo và sáng tạo hơn. Chẳng hạn như các phong cách sau:

Phong cách Bauhaus kết hợp với phong cách Scandinavian tạo ra những sản phẩm nội thất đơn giản nhưng ấm áp và đầy tính thẩm mỹ. Với sự kết hợp giữa những đường nét đơn giản và màu sắc tối giản của phong cách Bauhaus cùng với sự ấm áp, thiên về thiên nhiên và sử dụng vật liệu tự nhiên của phong cách Scandinavia, các sản phẩm nội thất được tạo ra có tính thẩm mỹ cao và hài hòa với môi trường sống.

Phong cách Bauhaus kết hợp với phong cách hiện đại tạo ra những sản phẩm nội thất đơn giản và tinh tế. Sự kết hợp này thường tập trung vào việc sử dụng những vật liệu hiện đại như kim loại, kính, nhựa bóng kết hợp với những đường nét đơn giản và tối giản của phong cách Bauhaus. Kết quả là những sản phẩm nội thất đầy tính thẩm mỹ, đồng thời có tính chất linh hoạt và tiện dụng hơn.

Phong cách Bauhaus kết hợp với phong cách vintage tạo ra những sản phẩm nội thất đầy tính cá nhân và lịch sử. Sự kết hợp này thường tập trung vào việc sử dụng những chất liệu và họa tiết mang tính cổ điển, kết hợp với những đường nét đơn giản và tối giản của phong cách Bauhaus. Kết quả là những sản phẩm nội thất độc đáo, lấy cảm hứng từ quá khứ nhưng vẫn phù hợp với phong cách sống hiện đại.

Ngoài ra, phong cách thiết kế nội thất Bauhaus hiện nay cũng tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm nội thất độc đáo và cá nhân hóa cho từng khách hàng. Các nhà thiết kế đã tạo ra các sản phẩm nội thất có thể được tùy chỉnh theo yêu cầu của khách hàng, từ màu sắc, kích thước cho đến chất liệu và thiết kế tổng thể. Trên thị trường hiện nay, phong cách thiết kế nội thất Bauhaus vẫn được ưa chuộng và có sức ảnh hưởng lớn đến ngành thiết kế nội thất. Những cải tiến và sự phát triển của phong cách này đã tạo ra những sản phẩm nội thất đa dạng và độc đáo, đồng thời đáp ứng các yêu cầu mới của thị trường và khách hàng. Phong cách thiết kế nội thất Bauhaus hiện nay đã trải qua sự cải tiến và phát triển để đáp ứng các yêu cầu mới của thị trường và khách hàng. Nó đã mở rộng các lựa chọn về màu sắc và chất liệu, tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm nội thất tiện ích và thân thiện với môi trường, kết hợp giữa công nghệ hiện đại vào thiết kế để tăng tính tiện nghi và tính thẩm mỹ của sản phẩm.

3. Một số giải pháp phát triển phong cách thiết kế nội thất Bauhaus hiện nay

Phong cách thiết kế nội thất Bauhaus đã tồn tại hơn 100 năm và vẫn được sử dụng và yêu thích đến ngày nay. Tuy nhiên, để phát triển phong cách này trong thời đại hiện đại, cần có một số giải pháp và hướng đi được đề xuất như sau:

Tận dụng các vật liệu hiện đại: Phong cách Bauhaus chú trọng vào sự đơn giản và chức năng, các vật liệu sử dụng đơn giản. Tuy nhiên, để phát triển phong cách thì các nhà thiết kế tận dụng các vật liệu mới và hiện đại như nhôm, kính cường lực và nhựa composite, đá marble, đá granite… để tạo ra các sản phẩm, không gian nội thất đơn giản nhưng nhiều chức năng.

Tối giản hóa thiết kế: Theo tinh thần của phong cách Bauhaus, tối giản hóa thiết kế là một giải pháp được sử dụng nhiều hiện nay nhằm tạo ra những sản phẩm nội thất đơn giản, đầy đủ chức năng nhưng vẫn phải bảo đảm tính thẩm mỹ, nhằm rút ngắn thời gian sản xuất cũng như giá thành sản phẩm.

Sử dụng công nghệ mới: Để tạo ra những sản phẩm nội thất theo phong cách Bauhaus đạt được sự tiện dụng, đa dạng hóa về chức năng và đồng thời thể hiện tính thẩm mỹ cao, việc sử dụng công nghệ sản xuất mới, hiện đại để có thể gia công hàng loạt những sản phẩm mới là cần thiết. Ví dụ như: sử dụng máy móc công nghiệp, máy khắc lazer, máy ép khuôn… để sản xuất nội thất nhanh hơn, hiệu quả hơn và tiết kiệm chi phí.

Kết hợp với những phong cách mới: Kết hợp phong cách Bauhaus với những phong cách thiết kế nội thất mới giúp tạo ra những sản phẩm nội thất đa dạng, đồng thời, giúp tạo ra sự mới mẻ và độc đáo cho phong cách thiết kế nội thất Bauhaus.

Tích hợp công nghệ vào phong cách Bauhaus: Để tạo ra những sản phẩm nội thất hiện đại, tiện ích và thẩm mỹ cao. Các công nghệ tiên tiến như tự động hóa, đèn led đổi màu, điều khiển bằng giọng nói, trí tuệ nhân tạo, IoT (Internet of Things), các phụ kiện thông minh đã được ứng dụng rộng rãi trong thiết kế nội thất. Vì vậy, việc tích hợp công nghệ cao giúp tối ưu hóa tính năng sử dụng và đáp ứng nhu cầu của người dùng. Với phong cách Bauhaus, việc kết hợp công nghệ không chỉ giúp cải tiến tính năng sử dụng mà còn làm phong phú giá trị thẩm mỹ cho sản phẩm. Ví dụ, các đèn led đổi màu được tích hợp vào thiết kế đồ nội thất, tạo ra ánh sáng mềm mại, ấm áp, tạo cảm giác thư giãn, giúp không gian sống thêm phần sinh động và ấn tượng. Hoặc các ứng dụng trí tuệ nhân tạo, giúp điều khiển các thiết bị thông minh bằng giọng nói, tăng cường tính tiện ích và giúp người sử dụng tiết kiệm thời gian. Ngoài ra, việc kết hợp công nghệ cũng giúp tăng tính bền vững cho sản phẩm. Các vật liệu mới, tiết kiệm năng lượng, tái chế và tái sử dụng vật liệu, tất cả đều có thể được tích hợp vào phong cách thiết kế nội thất Bauhaus để tạo ra những sản phẩm thân thiện với môi trường và bền vững với thời gian.

Tích hợp các giá trị văn hóa mới: Tích hợp những giá trị văn hóa mới vào phong cách thiết kế nội thất Bauhaus sẽ giúp tạo ra sự đa dạng và độc đáo cho sản phẩm. Ví dụ như, tích hợp các yếu tố văn hóa địa phương, tôn trọng bản sắc và truyền thống của địa phương. Tạo ra những sản phẩm sáng tạo và độc đáo, các nhà thiết kế nội thất có thể sử dụng phong cách Bauhaus làm nguồn cảm hứng, tuy nhiên, họ cũng cần phải có sự sáng tạo và đổi mới để tạo ra những sản phẩm độc đáo và khác biệt.

Tập trung vào tính tiện dụng và tiết kiệm: Phong cách thiết kế nội thất Bauhaus luôn tập trung vào tính tiện dụng và tiết kiệm.

Trong thời đại hiện nay, với những vấn đề về bảo vệ môi trường và tài nguyên, sự tiết kiệm và tính tiện dụng của sản phẩm nội thất càng trở nên quan trọng hơn và cần thiết để ra môi trường sống hiện đại và luôn sáng tạo.

Bên cạnh đó, còn có nhiều các giải pháp khác mà có thể làm phong cách thiết kế nội thất Bauhaus như hiện nay có thể phát triển hơn nữa; chẳng hạn như bao gồm kết hợp với các phong cách khác như: Scandinavian, Mid-century modern, Industrial, Minimalist, Contemporary và Modern Farmhouse… Những kết hợp này cũng có thể tạo ra những sản phẩm nội thất độc đáo và mang tính thẩm mỹ cao, đồng thời giúp tăng tính tiện dụng của sản phẩm.

Như vậy, phong cách thiết kế nội thất Bauhaus đã có ảnh hưởng rất lớn đến các kiến trúc sư và nhà thiết kế nội thất trên khắp thế giới, những ảnh hưởng này vẫn còn hiện hữu đến ngày nay. Với sự kết hợp giữa tính chất tiên tiến, đơn giản, tối giản và thẩm mỹ cao, phong cách thiết kế nội thất Bauhaus đã tạo ra những sản phẩm độc đáo, chất lượng và phù hợp với nhu cầu sử dụng của người dùng hiện đại. Hiện nay, phong cách này vẫn được sử dụng rộng rãi và đang phát triển mạnh với nhiều giải pháp mới, kết hợp với các phong cách khác nhau và tích hợp công nghệ, tạo ra những sản phẩm nội thất hiện đại và tiện ích hơn đặc biệt là ở TP.HCM.

Hầu hết các giải pháp phát triển phong cách thiết kế nội thất Bauhaus như hiện nay đều có vai trò tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm đa dạng, linh hoạt và phù hợp với nhu cầu của khách hàng. Các kiến trúc sư và nhà thiết kế nội thất ở TP.HCM đã sử dụng các công nghệ hiện đại để tạo ra những sản phẩm có tính năng và tính thẩm mỹ cao, giúp người dùng tận dụng tối đa không gian sống và làm việc của mình. Bên cạnh đó, các kiến trúc sư và nhà thiết kế nội thất cũng tập trung vào việc tích hợp công nghệ vào phong cách thiết kế nội thất Bauhaus. Các sản phẩm nội thất cần được thiết kế để có thể tích hợp các phụ kiện hiện đại, công nghệ thông minh, giúp người dùng điều khiển và quản lý các thiết bị trong không gian sống của mình một cách dễ dàng và thuận tiện hơn. Các công nghệ này có thể bao gồm các hệ thống bản lề điện tử, tay nâng trợ lực, thiết bị điều khiển ánh sáng, nhiệt độ, âm thanh, mạng, hay các thiết bị điện tử khác.

4. Kết luận

Phong cách thiết kế nội thất Bauhaus vẫn đang phát triển và được sử dụng rộng rãi hiện nay; đặc biệt là tại TP.HCM, các nhà thiết kế nhà ở theo phong cách Bauhaus đã đưa ra nhiều giải pháp mới khác nhau để tạo ra các sản phẩm nội thất đa dạng và phù hợp với nhu cầu của khách hàng. Việc kết hợp với các phong cách khác nhau và tích hợp công nghệ vào phong cách này cũng đã tạo ra nhiều sản phẩm nội thất hiện đại và tiện ích hơn, giúp người dùng tận dụng tối đa không gian sống và làm việc của mình.

_______________

Tài liệu tham khảo

1. Lê Huy Văn, Trần Văn Bình, Lịch sử design, Nxb Xây dựng, 2002.

2. James, Kathleen (chủ biên), Bauhaus Culture: From Weimar to the Cold War (Văn hóa Bauhaus: Từ thành phố Weimar đến Chiến tranh lạnh), Nxb Đại học Minnesota, 2006.

3. Gössel, Peter, Gabriele Leuthäuser, Bauhaus: The Beginning of Modern Architecture (Bauhaus - Sự khởi đầu của kiến trúc hiện đại), Nxb Taschen, 2006.

4. Droste, Magdalena, Bauhaus: 1919-1933, Nxb Taschen, 2017.

TRẦN QUANG HẢI

Nguồn: Tạp chí VHNT số 533, tháng 5-2023