Con người từ lâu đã bị thu hút bởi vẻ đẹp và hương thơm của hoa. Từ xưa đến nay, hoa được dùng để trang trí và để diễn tả cảm xúc thương yêu. Hoa lên tiếng theo nhiều cách để làm xúc động trái tim người. Hoa có ngôn ngữ tự thân của nó.

Con người đã đặc biệt quan tâm đến hoa từ thời xa xưa. Hoa được cho là có khả năng tác động đến cảm xúc. Nhiều loại hoa đặc biệt, như là hoa sen, được cho là thiêng liêng. Hoa vi ô lét là hoa thiêng của Ares - con của thần Zeus và nữ thần Hera trong thần thoại Hy lạp. Hoa được đề cao trong thần thoại và truyền thuyết. Hy lạp được cho là dân tộc đầu tiên phát triển được ngôn ngữ của hoa, gán những ý nghĩa đặc biệt cho nhiều loại hoa khác nhau. Hoa liên quan đến những nhân vật và sự kiện đặc biệt ghi trong Kinh Thánh. Hoa huệ tượng trưng cho sự trinh bạch, là hoa thuộc về Đức Mẹ Đồng Trinh Mary, cũng như hoa hồng.

Hoa là biểu trưng của mùa xuân và sinh sôi mới. Hoa tượng trưng cho sự tái sinh, tuổi trẻ và vẻ đẹp. Hoa cũng tượng trưng cho chu kỳ tuần hoàn của sống và chết. Hoa được dùng trong nhiều dịp đặc biệt: sinh nhật, những ngày kỷ niệm, những dịp lễ, đám cưới và cũng được dùng để chia sẻ nỗi buồn trong các đám tang. Việc dùng hoa trong những dịp như vậy nói lên ý nghĩa biểu tượng của hoa trong chu kỳ sinh, tử.

Biểu tượng của hoa thường được xác định bởi màu sắc và loại hoa. Khi gửi hoa trên cơ sở biểu tượng, cách dễ nhất là chọn theo màu của hoa. Nói chung, màu trắng tượng trưng cho sự thánh thiện và trong sạch. Màu đỏ tượng trưng cho đam mê và tình yêu. Màu hồng tượng trưng cho tình yêu, niềm vui, hạnh phúc, vẻ đẹp và tình bạn. Màu vàng tượng trưng cho sự tinh khiết, chân thật và trí tuệ trong khi đó màu cam tượng trưng cho sự ấm áp, sáng tạo và phát triển. Màu xanh lá cây tượng trưng cho sự phát triển và hy vọng, sự tái sinh và phong phú. Màu xanh dương biểu tượng cho hòa bình, bình thản, và phục hồi trong khi màu tím tượng trưng cho sự tận tụy, tin tưởng, cao thượng, và duy linh.

Có những loại hoa, ví dụ như hoa hồng, thì nổi tiếng nhờ ý nghĩa biểu tượng của nó. Người ta thường tặng nhau hoa hồng để nói lên cảm xúc của tình yêu. Các loại hoa nổi tiếng về biểu tượng thường được dùng để tặng, chúc lành và dùng trong nhiều trường hợp khác. Các loại hoa này gồm có hồng, cẩm chướng, cúc, lưu ly, uất kim hương, tử đinh hương, huệ, cúc vạn thọ, lan, cúc zinnia và hướng dương cùng nhiều hoa khác nữa. Hoa hồng đỏ là biểu tượng tình yêu nổi tiếng nhất, trong khi những màu khác có những ý nghĩa biểu tượng khác. Cũng như hoa hồng, biểu tượng của uất kim hương và cẩm chướng thường được xác định bởi màu của chúng.

Dưới đây là biểu tượng phổ biến liên quan đến những hoa được dùng nhiều nhất:

Vi ô lét xanh: sự chân thành.

Cúc: vẻ đẹp và sự trong sạch.

Táo: hy vọng và may mắn.

Chuông lá tròn: sự kiên trì.

Thường xuân: sự trung thực vĩnh cửu.

Mimosa: tình yêu thầm kín.

Mộc lan: sự kiên trì.

Huệ: sự uy nghi.

Linh lan: sự trở lại của hạnh phúc.

Thủy vu: sắc đẹp lộng lẫy.

Chuông: sự yêu mến.

Cam: hôn nhân.

Hơi thở trẻ thơ (baby’s breath): sự trong sạch và một trái tim thuần khiết.

Dành dành: sự yêu thương và tình yêu đơn phương.

Nhựa ruồi: hạnh phúc gia đình.

Hướng dương: tình yêu thuần khiết.

Cúc zinnia biểu tượng cho sự yêu mến và vật kỷ niệm.

Irit: hy vọng, tin tưởng, thông thái và tình bạn.

Tử đinh hương: tình yêu đầu đời.

Tử đinh hương trắng: sự trong sạch của tuổi trẻ.

Lan: vẻ đẹp hiếm có.

Kim ngân: hạnh phúc.

Mẫu đơn: hôn nhân hạnh phúc và tình thương.

Còn đây là biểu tượng của một số hoa dựa trên màu sắc:

Hồng đỏ: tình yêu và đam mê.

Hồng trắng: sự thuần khiết và trong sạch.

Hồng hồng: tình yêu và hạnh phúc.

Hồng vàng: sự không chung thủy.

Uất kim hương đỏ: tình yêu hoàn hảo.

Uất kim hương trắng: sự tha thứ.

Uất kim hương vàng: tư tưởng hân hoan.

Uất kim hương tím: hoàng gia.

Cẩm chướng đỏ: tình yêu thuần khiết và sự yêu mến.

Cẩm chướng trắng: tình yêu thuần khiết và may mắn.

Cẩm chướng hồng: tình yêu bất diệt của người mẹ.

Dạ hương hồng: sự vui đùa.

Dạ hương tím: nỗi buồn.

Dạ hương đỏ: tình yêu và hạnh phúc.

Dạ hương trắng: vẻ đẹp và nỗi buồn.

Dạ hương vàng: lòng ghen tuông.

Người ta thường chọn hoa dựa trên vẻ đẹp, nhưng nhiều khi không biết ý nghĩa biểu tượng của chúng. Trong khi chọn hoa qua vẻ quyến rũ và hương thơm thì cũng hữu ích khi biết ý nghĩa biểu tượng để xem xét khi chọn những loại hoa đặc biệt nào đó. Biết ý nghĩa biểu tượng của một loại hoa ưa thích có thể làm cho hoa trở nên đặc biệt hơn đối với cả người tặng và người được tặng.

Nguồn : Tạp chí VHNT số 344, tháng 2-2013

Tác giả : Võ Hoàng dịch