Đảng ta rất coi trọng xây dựng văn hóa doanh nghiệp trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Bài viết này tập trung làm sáng tỏ hơn một số vấn đề lý luận về văn hóa doanh nghiệp. Từ đó, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xây dựng văn hóa doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay.

1. Một số vấn đề lý luận về văn hóa doanh nghiệp

Quan niệm về văn hóa doanh nghiệp

Theo Từ điển tiếng Việt, “Văn hóa là tổng thể nói chung những giá trị vật chất, tinh thần do con người sáng tạo ra trong quá trình lịch sử” (1). Doanh nghiệp được hiểu là: “tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh” (2). Có thể thấy, doanh nghiệp cần xây dựng cho mình một văn hóa riêng để tồn tại và phát triển. Văn hóa doanh nghiệp tạo ra sự khác biệt, đặc điểm đặc thù của một doanh nghiệp này so với các doanh nghiệp khác.

Từ đó có thể hiểu: “Văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ giá trị văn hóa được gây dựng nên trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp, từ đó trở thành quy tắc, tập quán quen thuộc ăn sâu vào hoạt động của doanh nghiệp đồng thời chi phối tình cảm, cách suy nghĩ và hành vi của mọi thành viên trong doanh nghiệp khi theo đuổi và thực hiện các mục đích”. Văn hóa doanh nghiệp là những giá trị, niềm tin, chi phối suy nghĩ, lời nói, hành động của mọi người, quyết định sự thành bại của doanh nghiệp.

Vai trò của văn hóa doanh nghiệp

Văn hóa doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong phát huy tiềm năng, tăng cường năng lực của tổ chức và đưa ra đường lối hoạt động của tổ chức, đồng thời xác định như thế nào là một nhân viên phù hợp với tổ chức. Văn hóa doanh nghiệp tạo nên sự vững bền của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp trường tồn, vượt qua những khó khăn, thách thức. Khi doanh nghiệp xây dựng được văn hóa phù hợp và hướng toàn thể các thành viên trong tổ chức cùng thực hiện vì mục đích chung, văn hóa doanh nghiệp sẽ có những tác động tích cực không nhỏ đối với sự phát triển của doanh nghiệp.

Theo Giáo sư James L. Heskett - Trường Đào tạo Quản lý Kinh doanh thuộc Đại học Harvard, văn hóa doanh nghiệp có thể chiếm 20-30% về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Với một nền văn hóa doanh nghiệp phù hợp, hoàn toàn có thể tạo động lực để đội ngũ nhân sự cải thiện hiệu quả, hiệu suất công việc tổng thể.

Đối với bên trong, văn hóa doanh nghiệp giúp: Tạo sự đoàn kết, gắn bó bên trong doanh nghiệp; Xây dựng được những truyền thống tốt đẹp; Phát hiện những tài năng tiềm ẩn thông qua các hoạt động văn hóa; Xây dựng được niềm tự hào của nhân viên về công ty mình; Thu hút nhân viên tiềm năng; Tăng hiệu suất làm việc.

Một doanh nghiệp có văn hóa chất lượng sẽ làm cho nhân viên yêu thích công việc của mình hơn khi nhu cầu và giá trị của họ phù hợp với những gì công ty đang hướng tới. Điều này cải thiện mối quan hệ giữa nhân viên với đồng nghiệp, cấp trên và đối tác. Mặt khác, văn hóa doanh nghiệp làm tăng năng suất lao động cũng như sự hài lòng của họ với doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp khích lệ và tôn vinh các nhân viên của doanh nghiệp. Từ đó, tạo động lực để người lao động cống hiến lâu dài và trở thành một người không chỉ đóng góp vào văn hóa của tổ chức mà còn sẵn sàng quảng bá nó ra bên ngoài.

Đối với bên ngoài, văn hóa doanh nghiệp là biểu hiện: Sự khác biệt với doanh nghiệp khác; Tạo sự hấp dẫn nhân tài; Tạo sự tin cậy của đối tác; Tạo được hình ảnh và thương hiệu của doanh nghiệp; Tạo được niềm tin của cộng đồng; Bảo vệ doanh nghiệp trước sự công phá từ bên ngoài.

Mỗi doanh nghiệp đều có những điều kiện hoạt động, quy mô và mục tiêu hoạt động khác nhau và được điều hành bởi đội ngũ nhân sự có tính cách, triết lý kinh doanh khác nhau. Vì vậy, lợi ích của việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp là để tạo ra tính đặc thù, bản sắc riêng cho doanh nghiệp, giúp phân biệt được doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Văn hóa doanh nghiệp tạo nên cách thức tốt nhất để một doanh nghiệp thực hiện các giao dịch bên ngoài và kết nối với khách hàng. Điều đó thúc đẩy mối quan hệ lành mạnh, tôn trọng với khách hàng và các bên liên quan khác. Một doanh nghiệp đã xây dựng và định hình được văn hóa riêng sẽ làm tăng khả năng thích ứng của doanh nghiệp trước sự thay đổi của các yếu tố ngoại cảnh, cải thiện hình ảnh của chính doanh nghiệp. Từ đó tạo niềm tin, lòng trung thành của khách hàng, đối tác đối với thương hiệu và sản phẩm của doanh nghiệp. Như vậy, văn hóa doanh nghiệp sẽ thúc đẩy kinh doanh, phát huy năng lực nội tại và nguồn lực tập thể để đưa doanh nghiệp phát triển lâu bền.

Các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp

Văn hóa doanh nghiệp được cấu thành từ nhiều yếu tố khác nhau, với đặc điểm và hình thức khác nhau, nhưng đều có mục đích chung là thể hiện đặc trưng văn hóa của mình và lan tỏa đến thành viên của doanh nghiệp. Có rất nhiều quan điểm khác nhau về các yếu tố cấu thành của văn hóa doanh nghiệp. Tựu trung lại, văn hóa doanh nghiệp bao gồm những thành tố cơ bản sau đây:

Thứ nhất, hình thức, nhận dạng thương hiệu của doanh nghiệp: Giống như chiếc áo, mỗi doanh nghiệp cần có một tấm áo riêng cho mình. Điều này được thể hiện trên các khía cạnh đặc thù như kiến trúc, thiết kế, mẫu mã sản phẩm, công nghệ, biểu tượng... Những vấn đề trên thể hiện tư duy của người quản lý, hình ảnh của doanh nghiệp trong con mắt của người lao động cũng như khách hàng và đối tác.

Thứ hai, hệ thống tổ chức và mô hình quản trị: Đây là xương sống của doanh nghiệp. Mặc dù được tổ chức và hoạt động theo những quy định chung của pháp luật, tuy nhiên văn hóa làm việc của mỗi một doanh nghiệp lại có những đặc thù. Quan trọng nhất là sự bố trí, sắp xếp đúng người, đúng việc, đúng trách nhiệm và mối quan hệ hợp tác hài hòa giữa các bộ phận.

Thứ ba, hệ thống văn bản quản trị, điều hành của doanh nghiệp thể hiện tư duy, tầm chiến lược, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ của từng cá nhân, của cá nhân với đơn vị, của các đơn vị với nhau và của doanh nghiệp với khách hàng và đối tác trong doanh nghiệp.

Thứ tư, các hoạt động kết nối, ngày lễ, ngày nghỉ, phúc lợi của doanh nghiệp: Những hoạt động truyền thống được tổ chức hằng năm, nhằm bồi đắp niềm tin và sự gắn bó với tổ chức cho nhân viên. Mặt khác, phúc lợi xã hội thể hiện sự quan tâm, chăm lo của doanh nghiệp đối với người lao động. Những hoạt động này sẽ làm tôn vinh các giá trị văn hóa doanh nghiệp của tổ chức.

Thứ năm, tầm nhìn, sứ mạng, giá trị cốt lõi của doanh nghiệp: Tầm nhìn là bức tranh trong tương lai mà doanh nghiệp muốn tạo ra. Từ tầm nhìn đó có thể bao quát ra những mục tiêu xa hơn, rồi từ mục tiêu ấy lại giúp định hướng bước đi rõ ràng hơn. Giá trị cốt lõi của văn hóa chính là giá trị của doanh nghiệp. Mặc dù tầm nhìn cho thấy mục tiêu của doanh nghiệp nhưng nhờ những giá trị ấy làm thước đo, làm tiêu chuẩn để cân chỉnh những hành vi, quan điểm cần thiết để đạt được tầm nhìn đó. Và nhiều doanh nghiệp cũng tìm thấy các giá trị của họ xoay quanh vài chủ đề đơn giản như: nhân viên, khách hàng, tính chuyên nghiệp… chính sự độc đáo của những giá trị đó góp phần làm nên một văn hóa doanh nghiệp. Sứ mệnh của doanh nghiệp làm cho công việc của mỗi thành viên có ý nghĩa hơn so với những gì được thể hiện trong bản mô tả công việc và trách nhiệm của họ. Người lao động hiểu kỹ hơn và có định hướng rõ hơn về vai trò và sứ mệnh của họ trong tổ chức.

Thứ sáu, yếu tố thực tiễn: Tất cả giá trị sẽ không còn quan trọng nếu ta không thực hành chúng. Ví dụ, nếu một tổ chức tuyên truyền rằng: “Con người là tài sản tuyệt vời nhất của chúng ta” thì tổ chức đó nên sẵn sàng đầu tư vào con người theo nhiều cách. Hay nếu một tổ chức đánh giá theo hệ thống phân cấp “phẳng”, công ty này phải khích lệ, động viên nhiều thành viên cấp dưới dù cho có bất đồng ý kiến trong cuộc thảo luận mà không sợ hãi hoặc có những phản ứng tiêu cực.

Thứ bảy, yếu tố con người: Trong các yếu tố của văn hóa doanh nghiệp thì con người là nhân tố quan trọng nhất. Ngoài ra, con người vừa có thể chia sẻ giá trị cốt lõi vừa sẵn sàng và đủ khả năng thực hiện, duy trì các giá trị ấy.

2. Các bước để xây dựng văn hóa doanh nghiệp

Xây dựng văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò rất quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của tổ chức. Vì vậy, người lãnh đạo, người sáng lập phải thực sự hiểu rõ những tác động tiêu cực và tích cực của các yếu tố trên để xây dựng và đưa ra sự thay đổi cho phù hợp cho văn hóa doanh nghiệp của mình. Có nhiều con đường, cách thức để xây dựng văn hóa doanh nghiệp, dựa trên những yếu tố cốt lõi của doanh nghiệp đã trình bày ở trên, có thể kiến tạo văn hóa doanh nghiệp theo các bước sau:

Bước 1: Tự định hình doanh nghiệp: Mỗi doanh nghiệp lại có một văn hóa khác nhau, điều đó làm nên sự khác biệt ở nhiều khía cạnh về cách làm việc, tư duy… Vì vậy, doanh nghiệp cần tự định hình xem mình đang ở đâu, có vị trí như thế nào và các yếu tố nào đang tác động và có khả năng tác động dẫn đến sự thay đổi của văn hóa doanh nghiệp. Thay đổi hay xây dựng văn hóa cho doanh nghiệp đều bắt đầu từ việc đánh giá hiện tại như thế nào.

Bước 2: Xác định giá trị cốt lõi: Giá trị cốt lõi là trái tim, linh hồn cho cả doanh nghiệp. Giá trị cốt lõi của doanh nghiệp hay còn được biết đến với thuật ngữ khác là Core Value. Đây được coi là nguyên tắc nền tảng, điều hướng mọi hoạt động và cá nhân trong tổ chức. Nhìn vào đó, khách hàng và đối tác có thể đánh giá được phương thức làm việc cũng như cách thức tạo ra sản phẩm/ dịch vụ của doanh nghiệp.

Bước 3: Xây dựng tầm nhìn cho doanh nghiệp: Tầm nhìn doanh nghiệp đề cập đến các mục tiêu mong muốn đạt được trong tương lai. Tầm nhìn sẽ là bức tranh lý tưởng, mô tả đầy đủ và chi tiết về mục tiêu của doanh nghiệp.

Bước 4: Thu hẹp khoảng cách: Đây là một trong những bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp khó. Khi đã xác định được văn hóa lý tưởng, doanh nghiệp cần tập trung vào việc thu hẹp khoảng cách giữa những giá trị đang có và các điều mong muốn.

Bước 5: Xác định vai trò của lãnh đạo: Lãnh đạo đóng vai trò rất quan trọng đối với việc xây dựng nền văn hóa doanh nghiệp. Lãnh đạo là người chịu trách nhiệm xây dựng tầm nhìn, truyền bá thông điệp đến với các thành viên trong doanh nghiệp.

Bước 6: Lên kế hoạch và hành động: Khi đã xác định được khoảng cách, bước tiếp theo là lên kế hoạch chi tiết gồm mục tiêu, hoạt động, thời gian, điểm mốc, trách nhiệm cụ thể.

Bước 7: Tạo động lực cho sự thay đổi: Lãnh đạo phải phổ biến nhu cầu thay đổi, kế hoạch hành động cũng như động viên tinh thần, tạo thêm động lực cho sự thay đổi ấy.

Bước 8: Khuyến khích nhân viên trước lợi ích của sự thay đổi: Xây dựng chiến lược đối phó với việc từ chối thay đổi của nhân viên trong doanh nghiệp, thuyết phục họ ra khỏi vùng an toàn của bản thân.

Bước 9: Thiết lập hệ thống khen thưởng phù hợp với văn hóa doanh nghiệp: Khen thưởng là điều cần thiết để khích lệ nhân viên hưởng ứng, tham gia sự thay đổi, hình thành nên văn hóa doanh nghiệp.

Bước 10: Đánh giá để duy trì giá trị cốt lõi: Phải luôn duy trì đánh giá văn hóa doanh nghiệp và thiết lập các chuẩn mực mới để không ngừng học tập, phát triển.

Quá trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp hình thành và phát triển song song với quá trình phát triển của tổ chức. Nó không đơn thuần chỉ là văn hóa giao tiếp mà còn bao gồm cả giá trị cốt lõi, các quy tắc, phong cách quản lý, phương thức kinh doanh và hành vi, thái độ của mọi thành viên. Nắm chắc các bước này sẽ giúp chủ doanh nghiệp đưa ra bộ văn hóa doanh nghiệp chính xác và đem lại hiệu quả cao nhất.

3. Một số giải pháp xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh đổi mới và hội nhập quốc tế

Ngày nay, văn hóa doanh nghiệp là một trong những yếu tố được các doanh nghiệp chú ý và dành nhiều nguồn lực để đầu tư, xây dựng. Nhưng có thể thấy, nhiều doanh nghiệp chưa thực sự nắm rõ được các bản chất, nội hàm, yêu cầu và quy trình để xây dựng được văn hóa doanh nghiệp cho riêng mình. Hoặc có những doanh nghiệp chỉ thực sự xây dựng được cái vỏ của văn hóa doanh nghiệp mà chưa đưa nó vào tổ chức, hoạt động của doanh nghiệp. Vì vậy, để văn hóa doanh nghiệp thực sự trở thành nguồn lực nội sinh của mỗi doanh nghiệp, thiết nghĩ, cần quan tâm đến các giải pháp sau đây:

Thứ nhất, doanh nghiệp cần hiểu rõ chủ trương, đường lối, chính sách và pháp luật của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Do đó, trong quá trình xây dựng văn hóa cho doanh nghiệp, cần phải bám sát các nội dung trên, thể hiện hài hòa trong công tác quản trị, điều hành, tổ chức các hoạt động của doanh nghiệp.

Thứ hai, bồi dưỡng, nâng cao hiểu biết, nhận thức và đảm bảo truyền đạt giá trị cốt lõi và mục tiêu của doanh nghiệp đúng cách. Cần đảm bảo rằng người lao động hiện tại nắm rõ được mục tiêu cũng như kỳ vọng của nhà lãnh đạo đối với hiệu suất công việc. Mặt khác cần phải coi trọng việc quản lý môi trường vật chất và tinh thần của doanh nghiệp, tạo ra không gian văn hóa tốt đẹp, bồi dưỡng ý thức tập thể và tinh thần đoàn kết nhằm cống hiến sức lực, trí tuệ cho doanh nghiệp.

Thứ ba, tuyển dụng nhân viên phù hợp với văn hóa doanh nghiệp, phát huy năng lực con người và cụ thể hóa tiêu chí văn hóa doanh nghiệp vào quá trình đánh giá hoạt động của doanh nghiệp. Để doanh nghiệp phát triển vững mạnh cần thiết phải có một đội ngũ nhân viên có trình độ chuyên môn cao, luôn nhiệt huyết và sẵn sàng dấn thân, cống hiến vì sự phát triển của doanh nghiệp. Để phát huy năng lực con người trong sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần phát huy năng lực của nhân viên thông qua các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho nhân viên trong doanh nghiệp như: hội thảo khoa học, diễn đàn chia sẻ tri thức, chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất kinh doanh, phát huy ý tưởng sáng tạo của mỗi cá nhân, tập thể trong doanh nghiệp để góp phần nâng cao hiệu quả trong sản xuất kinh doanh.

Thứ tư, phát triển môi trường làm việc lành mạnh, cởi mở trong doanh nghiệp và nâng cao đạo đức kinh doanh của doanh nghiệp để mọi người có thể tự tin chia sẻ thông tin, những kiến thức thu nhận được trong thực tiễn công tác, góp phần tạo điều kiện thuận lợi để hoạt động sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao. Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần thực hiện nghiêm túc những cam kết với đối tác và khách hàng như đã công bố về chất lượng sản phẩm, dịch vụ cung cấp, giữ chữ tín đối với khách hàng và đối tác, lắng nghe và ghi nhận những ý kiến đóng góp của khách hàng, kinh doanh trung thực… Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần có sự cân đối hài hòa giữa lợi ích doanh nghiệp và lợi ích xã hội, tích cực tổ chức thực hiện các hoạt động trách nhiệm xã hội như: bảo vệ môi trường, hỗ trợ cộng đồng, giúp đỡ những đối tượng khó khăn và yếu thế…

Thứ năm, xây dựng văn hóa doanh nghiệp dựa trên sự hài hòa về văn hóa. Việt Nam vốn là một đất nước giàu truyền thống văn hóa tốt đẹp mà các doanh nghiệp có thể ứng dụng trong xây dựng văn hóa như trọng tình cảm, tinh thần tập thể cao, thích ứng nhanh, sáng tạo… Tuy nhiên, nếu chỉ có những đức tính ấy thôi thì không thể xây dựng được văn hóa doanh nghiệp mà vẫn cần tiếp thu có chọn lọc, tiếp thu một cách sáng tạo những giá trị, lý thuyết, công nghệ tiên tiến trên thế giới.

Thứ sáu, xây dựng chiến lược đầu tư cho con người để phát huy tài năng và sức sáng tạo lao động của mỗi cá nhân trong doanh nghiệp, qua đó nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Để hiểu về văn hóa và cùng nhau xây dựng văn hóa, các công ty cần tổ chức đào tạo về văn hóa doanh nghiệp cho nhân sự. Đào tạo là cách thức giúp nhận sự đạt đến đến sự đồng đều về ý thức và kiến thức về văn hóa doanh nghiệp ở một mức độ cơ bản. Tuy rằng, việc ý thức và mức độ hiểu về văn hóa doanh nghiệp nông sâu ra sao phụ thuộc vào khả năng tiếp thu và cảm nhận của từng nhân sự, song, đào tạo vẫn là nền tảng cơ bản để nhân sự bước đầu nhận thức được giá trị của mỗi người trong việc vun đắp văn hóa doanh nghiệp.

Thứ bảy, nâng cao vai trò của các tổ chức xã hội, hiệp hội doanh nghiệp. Hiện nay, cả nước có trên 300 hội và hiệp hội doanh nghiệp, tập hợp được hàng vạn hội viên, đặc biệt là có Hiệp hội Phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam (VNABC). Các tổ chức này ngày càng khẳng định vai trò, uy tín và trở thành tác nhân không thể thiếu cho sự phát triển của doanh nghiệp Việt Nam. Do đó, cần tiếp tục phát huy vai trò và nâng cao hiệu quả hoạt động của các hội, hiệp hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tạo cầu nối giữa doanh nghiệp với Nhà nước xây dựng, phát triển và hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp.

Thứ tám, chuyên nghiệp hóa xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Hiện nay, có rất nhiều công ty cung cấp dịch vụ tư vấn, đánh giá và hỗ trợ lên kế hoạch xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Để đảm bảo về mặt chuyên môn, tính chuyên nghiệp và hiệu quả, các doanh nghiệp có thể sử dụng những nguồn lực bên ngoài này để xây dựng văn hóa cho mình. Cần phải lựa chọn những doanh nghiệp được đào tạo chuyên sâu về văn hóa doanh nghiệp với nền tảng lý thuyết chuẩn của phương Tây, có nghiệp vụ tư vấn và kỹ năng để đánh giá và làm việc với các doanh nghiệp đối tác nhằm giúp họ hoạch định được đường hướng xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, văn hóa doanh nghiệp là một trong những vũ khí hữu hiệu giúp cho các doanh nghiệp không chỉ phát triển bền vững trên “sân nhà” mà còn vươn ra thị trường thế giới nhưng vẫn giữ được bản sắc của riêng mình. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp là một quá trình đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục nỗ lực thực hiện. Những giá trị văn hóa doanh nghiệp không phải là cố định mà có thể thay đổi để phù hợp với thực tiễn phát triển của doanh nghiệp và sự thay đổi của xã hội. Do đó, mỗi doanh nghiệp cần thường xuyên đôn đốc việc thực hiện văn hóa doanh nghiệp, kiểm tra, đánh giá chất lượng và hiệu quả của việc thực thi văn hóa doanh nghiệp để kịp thời có những điều chỉnh phù hợp với thời đại và sự phát triển của doanh nghiệp.

________________

1 Viện Ngôn ngữ học, Từ điển tiếng Việt, Nxb Hồng Đức, 2018, tr.1396.

2. Khoản 10, Điều 4, Luật Doanh nghiệp, 2020.

Tài liệu tham khảo

1. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.202.

2. Đỗ Minh Cương, Văn hóa kinh doanh và triết lý kinh doanh, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2001.

3. Đỗ Tiến Long, Đánh giá văn hóa doanh nghiệp trong doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, Tạp chí Kinh tế và kinh doanh, tập 31, số 1, 2015.

4. Edgar H. Schein, Văn hóa doanh nghiệp và sự lãnh đạo, Nxb Tri thức, Hà Nội, 2010.

5. Fons Trompenaars (Nguyễn Lộc dịch), Chinh phục các làn sóng văn hóa, Nxb Khoa học xã hội, 1980.

6. Đinh Công Tuấn, Văn hóa doanh nghiệp ở Việt Nam trong thời kỳ hội nhập, tapchicongsan.org.vn, 12-10-2012.

7. Nguyễn Văn Kỷ, Giải pháp xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, Tạp chí Tài chính, kỳ 2, 3-2016.

8. Hồ Trọng Lại, Các mô hình và quy trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp, thesaigontimes.vn, 14-12-2018.

9. Lữ Ý Nhi, Văn hóa doanh nghiệp - nền tảng để phát triển bền vững, doanhnhansaigon.vn, 20-10-2017.

Ths  NGUYỄN THỊ THU HƯƠNG

Nguồn: Tạp chí VHNT số 545, tháng 9-2023