Quảng bá văn hóa bản địa qua hoạt động homestay

Những năm gần đây, trên địa bàn xã Đạ Nhim, xã đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) của huyện Lạc Dương (Lâm Đồng) xuất hiện nhiều mô hình sản xuất, kinh doanh hiệu quả. Đặc biệt, mô hình kinh doanh homestay kết hợp quảng bá các sản phẩm văn hóa bản địa đến với khách du lịch của đôi vợ chồng công chức trẻ Nguyễn Thư Bính (thôn Đạ Blah) đang trở thành hiện tượng rất thú vị...

Quá trình “khởi nghiệp”

Đứng từ tầng 2 căn nhà gỗ được chủ nhân làm homestay, có thể nhìn bao quát thôn Đạ Blah của người Kơ Ho-cil. Bởi căn nhà của đôi vợ chồng trẻ Nguyễn Thư Bính (sinh 1986) và vợ Trần Thị Giang (sinh 1990) nằm lưng chừng trên một ngọn đồi có vị trí cao của thôn. Lẫn khuất dưới tán những cây hồng, đu đưa những chùm quả ngọt và cà phê, cây ăn trái... xen canh xanh tít tắp là 2 dãy homestay nằm yên tĩnh, thoáng đãng; bên cạnh là lối đi nhỏ được chủ nhân thiết kế để đi lại trong vườn.

Để có được cơ ngơi (đất rộng, vị trí đẹp) làm nhà ở vừa sản xuất và kinh doanh homestay như bây giờ, đôi vợ chồng trẻ này đã trải qua những năm tháng vất vả, khó khăn trong quá trình mưu sinh, lập nghiệp.

Thư Bính chia sẻ, vợ chồng anh đều người Hà Tĩnh. Năm 2011, tốt nghiệp ngành Lịch sử, Trường Đại học Đà Lạt, chàng cử nhân Thư Bính xin về công tác tại Văn phòng UBND huyện Lạc Dương, sau đó được chuyển sang Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, rồi Phòng Văn hóa - Thông tin huyện... Còn Trần Thị Giang, sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng (năm 2014) cũng xin vào giảng dạy tại Trường THCS xã Đạ Nhim (huyện Lạc Dương). Sau khi cưới nhau, đôi vợ chồng trẻ phải làm việc và sống cách xa trên 30 km (từ huyện vào xã Dạ Nhim). Thể theo nguyện vọng rất chính đáng, Thư Bính đã được chuyển công tác từ huyện Lạc Dương vào làm việc tại Văn phòng Thống kê xã Đạ Nhim...

Tại đây, hai vợ chồng dành dụm và vay mượn thêm bạn bè, sang được 5.000 m² đất của người dân để làm nhà ở và trồng trọt, chăn nuôi. Ngoài công tác, đôi vợ chồng trẻ tranh thủ ngày nghỉ trồng cà phê, các loại cây ăn quả và nuôi gà thả vườn.

Riêng việc đầu tư kinh doanh homsay, ông chủ trẻ “bật mí”, đó là câu chuyện rất tình cờ. Bính kể, một chiều giữa năm 2017, có một vị khách nước ngoài vào thôn Đạ Blah tìm thuê nhà nghỉ (khi đó cả xã Đạ Nhim chưa có nhà nghỉ, nhà trọ), vị khách được Thư Bính mời về nhà mình nghỉ tạm. Tối đó, Thư Bính đưa vị khách đi thăm một số gia đình người DTTS trong thôn sản xuất rượu cần, dệt thổ cẩm... Trên đường về, vị khách nước ngoài “thắc mắc”: Nơi đây có cảnh quan, khí hậu, núi, đồi đẹp; người DTTS còn lưu giữ các sản phẩm văn hóa độc đáo; sao không có ai khai thác, phát huy?...

Kinh doanh homestay gắn với quảng bá văn hóa bản địa

Từ sự “gợi ý” của vị khách nọ, vợ chồng Thư Bính nảy ra sáng kiến và đồng tâm làm homestay tại vườn nhà mình. Ngại không có khách, ban đầu đôi bạn trẻ làm một căn nhà gỗ (vài phòng); sau đó thấy khách du lịch, nhất là khách nước ngoài tìm đến lưu trú ngày càng đông, hai vợ chồng đã làm thêm căn thứ hai; hiện có tất cả 6 phòng (các phòng lưu trú từ 2 người ở trở lên); giá thuê khá “mềm”, 150.000 đồng/khách/đêm (phòng tập thể); nếu 2 khách ở chung phòng: 200.000 đồng/đêm…

Chủ nhân cho biết, đa số khách lưu trú là khách trẻ; chiếm 70% là du khách nước ngoài. Đặc biệt, bà chủ nhà - cô giáo trẻ khá thành thạo tiếng Anh, kiêm luôn thông dịch viên nên rất thuận lợi trong giao tiếp, hỗ trợ mọi thắc mắc và yêu cầu của khách. Khách lưu trú ở homestay Đạ Blah, ngoài được chủ nhà nấu ăn phục vụ (buổi trưa và tối), còn trực tiếp tham gia sinh hoạt, cùng ra vườn chăm sóc, hái trái cây, cà phê, trải nghiệm cuộc sống lao động với chủ nhà... với cách ứng xử thân thiện, cởi mở đã tạo sự thoải mái đối với khách du lịch.

Thư Bính đưa tôi xem “cuốn nhật ký” dày cộp những trang viết tay (cả tiếng Việt và tiếng Anh) của nhiều vị khách ghi lại cảm tưởng đã từng lưu trú, được chủ nhà đối xử thân thiện, chu đáo trước khi rời đi. Du khách Ý Nhi (SG), ghi những dòng cảm tưởng, có đoạn: “Ấn tượng đầu tiên đó là nụ cười xinh xắn, thân thiện của Giang (cô giáo chủ nhà - PV), sự nhiệt tình của Giang đã làm cho gia đình mình có cảm giác như được ở chính nhà mình vậy...”. Còn du khách Phạm Nhã An, đã viết: “Homestay này có nguyên một khu vườn thật lớn, hoa trĩu cây, trái cây cũng trĩu cành... Các món ăn rất ngon, ai cũng tốt bụng. Mọi thứ ở homestay này đều tuyệt vời”…

Song, vượt lên trên niềm vui được du khách quý mến, dành những tình cảm tốt đẹp; vượt trên số tiền thu nhập mỗi tháng kinh doanh homstay 8 -12 triệu đồng, đó là qua kinh doanh homstay, vợ chồng Thư Bính đã góp phần giới thiệu, quảng bá các giá trị văn hóa của người DTTS thôn Đạ Blah, các sản phẩm thổ cẩm, rượu cần và các loại nông sản của nhân dân đến với khách du lịch trong và ngoài nước. Cũng thông qua những vị khách từng lưu trú, trải nghiệm; qua Internet, mạng xã hội, mỗi ngày có nhiều du khách phương xa biết về Lạc Dương, về xã Đạ Nhim, thôn Đạ Blah điểm đến thân thiện - nơi có cảnh quan yên bình và tình người cao nguyên thật đẹp.

Để vừa mở rộng kinh doanh homestay gắn với phát triển du lịch, chàng công chức trẻ Thư Bính đã kết nối với một công ty du lịch ở Thành phố Hồ Chí Minh nhằm phát triển lượng khách đến với homestay của mình; đồng thời, anh cũng đã sưu tầm, giới thiệu các sản phẩm văn hóa cồng chiêng, các nghề truyền thống của người DTTS phục vụ khách du lịch, qua đó thu hút khách đến với Đạ Blah.

Bà Kơ Să Ka Kim - Phó Bí thư Đảng ủy xã Đạ Nhim cho biết:“Vợ chồng anh Bính lập homestay ngoài tăng thu nhập cho gia đình, còn góp phần giới thiệu văn hóa đặc trưng của người DTTS địa phương như thiết chế nhà ở, nghề dệt thổ cẩm, rượu cần… đến với khách du lịch; qua đó, góp phần phát triển văn hóa bản địa”.

Theo Thư Bính, hiện nay, cồng chiêng, làm rượu cần, dệt thổ cẩm... vẫn tồn tại trong các gia đình người Kơ Ho ở thôn Đạ Blah - địa bàn chiếm hơn 90% người DTTS bản địa sinh sống bao đời nay. Nhiều năm qua, các sản phẩm văn hóa của bà con không tìm được “đầu ra” nên nhiều gia đình không mấy mặn mà...

“Khi du lịch phục hồi, phát triển, khách thập phương sẽ tìm về Đạ Blah tham quan, trải nghiệm; chắc chắn không xa, các sản phẩm văn hóa bản địa nơi đây sẽ có cơ hội hồi sinh. Du lịch là đòn bẩy phát triển văn hóa và ngược lại, các sản phẩm văn hóa sẽ trở thành sản phẩm của du lịch - đó là chia sẻ tâm huyết của chàng công chức trẻ Nguyễn Thư Bính...