Nghệ sĩ Trọng Bình sinh năm 1974, xuất thân trong một gia đình không ai theo nghệ thuật ở Gia Lâm, Hà Nội nhưng niềm đam mê nghệ thuật sân khấu dân tộc đã thôi thúc Trọng Bình sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học năm 1994 đã thi tuyển vào lớp diễn viên cải lương của Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội. Sau 3 năm miệt mài học tập, năm 1997 Trọng Bình tốt nghiệp ra trường và đầu quân về Nhà hát Cải lương Trung ương (nay là Nhà hát Cải lương Việt Nam).

Ngày mới vào nghề, tuổi đời còn trẻ nhưng Trọng Bình đã mạnh dạn nhận một vai diễn khó - vai Ngũ Tử Tư - một lão tướng quốc nước Ngô thời Xuân - Thu trong lịch sử Trung Quốc. May mắn Trọng Bình đã được NSƯT Sỹ Hùng truyền dạy cho từng ánh mắt, từng cái chỉ tay trong mỗi câu ca nên anh đã thể hiện rất tốt. Sự thành công của vai diễn Ngũ Tử Tư đã tạo động lực mạnh mẽ giúp cho Bình không ngừng khổ luyện, sáng tạo cho những vai diễn tiếp theo và anh đã khẳng định mình bằng một loạt các giải thưởng. Năm 2012, Trọng Bình đạt giải Nam diễn viên xuất sắc do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam trao tặng cho vai Phú Ông trong vở diễn Cổ tích một tình yêu. Năm 2014 anh đạt huy chương Vàng vai ông Cơ trong vở Hà Nội gió mùa - một vai diễn ấn tượng, lấy được cảm tình với công chúng Thủ đô. Tại Hội diễn sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2015 Trọng Bình đạt huy chương Bạc với vai Quốc công Nguyên Lê trong vở Vua Thánh triều Lê. Năm 2018, anh tiếp tục đạt huy chương Vàng với vai An Dương Vương trong vở Chiếc áo thiên nga tại Hội diễn sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2018. Với vai diễn An Dương Vương, Trọng Bình đã “hóa thân”, “nhập thần” đến phút cuối cùng của vai diễn. Cảnh hai cha con vua An Dương Vương và Mỵ Châu chạy đến bờ biển, nhận ra giặc chính là con gái đang ngồi sau lưng mình, Trọng Bình đã diễn xuất các trạng thái tâm lý của An Dương Vương thật tuyệt vời: Từ sự ngạc nhiên, ngỡ ngàng đi đến giận dữ, sau đó chuyển sang trạng thái đau xót và tiếp theo là sự ân hận, dày vò bản thân mình vì đã quá chủ quan. Sự giằng xé trong lòng khi phải xử tội đứa con yêu dấu mà nay là nghịch tử. Trọng Bình nắn nót, tỉ mỉ trong từng câu hát, từng cách nhả chữ đài từ sân khấu và động tác vũ đạo tròn, đẹp đã tạo nên hình tượng vua An Dương Vương uy nghi mà hiền từ nhưng cũng rất lơ là, mất cảnh giác. Giờ phút cuối khi An Dương Vương trẫm mình xuống biển tự kết liễu đời mình đã tạo nên cảm giác đầy thương cảm và nuối tiếc trong lòng công chúng. Cũng trong năm 2018, nghệ sĩ Trọng Bình còn nhận được một huy chương Vàng nữa cho vai Lý Đạo Thành trong vở Lý triều dựng nghiệp. Giọng ca của Trọng Bình không cao về thanh bậc, không quá kỹ thuật luyến láy, uốn éo mà chân phương, sâu lắng “thổ tận can tràng”. 

Tại Hội diễn về hình tượng người chiến sĩ công an nhân dân năm 2020 Trọng Bình lại đạt thêm một chiếc huy chương Vàng nữa cho vai diễn Trần Thiệp trong vở Bão ngầm. Trần Thiệp là một tên trùm ma túy nhưng có vỏ bọc bên ngoài là một thương gia lịch lãm làm người ta khó nhận diện ra sự ác độc chết người của hắn. Với tạo hình nhân vật thâm trầm, bước chân chắc nịch đầy toan tính, giọng nói sắc lạnh, Trọng Bình đã tạo nên một thương gia Trần Thiệp đầy bí ẩn, cuốn hút người xem đến giờ phút cuối của vở diễn. Khán giả đã vỡ òa nhận ra con người thật của Trần Thiệp là vì thương em trai, muốn em có được cơ đồ sự nghiệp tốt mà hắn đã làm tất cả, kể cả những điều trái pháp luật. Và còn những vai diễn khác nữa mà Trọng Bình đã từng thể hiện, như vai Thái giám Lương Đăng, Đặng Ích…Mặc dù là vai nhỏ nhưng cũng để lại ấn tượng khó quên trong lòng khán giả. 

Nghệ sĩ Trọng Bình đã trải qua nhiều vai diễn và đã thành công với nhiều chất liệu vai khác nhau: Chính diện, phản diện, kép độc, kép mùi, kép lẳng, lão độc, lão văn pha võ. Trọng Bình chia sẻ: Mỗi khi được giao vai diễn nào, dù vai lớn hay vai nhỏ anh cũng đều tìm tòi, nghiên cứu để tìm ra cách thể hiện tốt nhất. Tìm mọi ngóc ngách, khía cạnh lý lịch nhân vật, tìm hành động, xử lý bài ca và ngôn ngữ, thiết kế động tác hình thể để phù hợp với tính cách và thân phận nhân vật. 

Đam mê với nghề, mỗi lần anh xuất hiện trên sân khấu là “cháy hết mình” trong từng vai diễn và anh dẫn khán giả đi khắp các cung bậc cảm xúc theo nhân vật. Với những cống hiến của nghệ sĩ Trọng Bình trong nghệ thuật, năm 2016, nghệ sĩ Trọng Bình vinh dự được Chủ tịch Nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.

Ngoài Cải lương Trọng Bình còn say mê các loại hình nghệ thuật ca hát cổ truyền Việt Nam khác, NSƯT Trọng Bình đã tập hát Chầu văn và tập cả gõ trống, đánh phách để tham gia nghi thức hầu đồng Việt Nam. Anh quan niệm dù ở loại hình sân khấu nào thì việc được phục vụ khán giả là niềm hạnh phúc của người nghệ sĩ. Hiện nay, nghệ sĩ Trọng Bình còn là giảng viên thỉnh giảng của Khoa Kịch hát dân tộc, Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh - Hà Nội. Anh tâm huyết với công việc giảng dạy, dốc vốn nghề và kinh nghiệm biểu diễn của mình ra để truyền dạy cho các thế hệ diễn viên Cải lương tương lai.

Vừa là diễn viên vừa tham gia công tác quản lý đoàn truyền thống của Nhà hát Cải lương Việt Nam, công việc rất bận rộn nhưng nghệ sĩ Trọng Bình nhiều năm qua vẫn giành thời gian để tham gia công tác thiện nguyện. Anh đã từng là trưởng nhóm “Thiện nguyện chung tay S” ở Thủ đô - nhóm đã cùng nhau chung tay giúp đỡ những mảnh đời khó khăn, cơ nhỡ. Nhóm Thiện nguyện đã có những hoạt động giúp ích cho xã hội như: Nấu cơm từ thiện cho bà con xóm chạy thận (từ năm 2014 đến năm 2016); nấu cơm phục vụ công nhân xây trường học ở huyện Đồng Văn, Mèo Vạc (năm 2015) và xây cầu ở huyện Sìn Mần (năm 2016). Bản thân nghệ sĩ Trọng Bình đã nhiều lần quyên góp và kêu gọi những nhà hảo tâm giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn với tinh thần “Lá lành đùm lá rách”. Những năm 2015, 2016, 2017, nghệ sĩ Trọng Bình đã cùng nhóm Thiện nguyện vượt qua hàng trăm cây số, đi qua những ngày đông giá lạnh đến với Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Cạn để trao quà từ thiện cho bà con và các cháu thiếu nhi nhân dịp Tết trung thu. Nhóm Thiện nguyện của anh còn gói 10.000.000 cái bánh chưng mang tặng bà con ở vùng cao, các bệnh nhân nặng đang điều trị tại các bệnh viện lớn ở Hà Nội, trại dưỡng lão, trại trẻ mồ côi và trung tâm bảo trợ xã hội một số tỉnh. Rồi vẫn tấm lòng thương người như thể thương thân và sự sẻ chia, đồng cảm ấy nghệ sĩ Trọng Bình đã cùng Nhóm Thiện nguyện chung tay S mang hàng chục tấn gạo, hàng ngàn thùng mỳ tôm, áo phao, thuyền, chăn, màn, quần áo và một số nhu yếu phẩm khác đến cứu trợ cho bà con vùng lũ ở Quảng Ninh, Quảng Bình, Quảng Trị, Nghệ An, Hà Tĩnh. Trong cái nắng nóng 40 độ của tháng 5 năm 2021 - khi đại dịch COVID-19 tràn về Bắc Giang, Bắc Ninh, nghệ sĩ Trọng Bình đã cùng với nhà báo Ngô Bá Lục và một số nghệ sĩ khác đã tới tiếp tế lương thực cho bà con và công nhân khu cách ly. Một việc làm thấm đẫm tình người mà hiếm ai có thể làm được đó là Trọng Bình đã cùng với đội nhóm Thiện nguyện của mình thu gom những thai nhi bị bỏ trong bệnh viện, tắm rửa và lo hậu sự cho các bé chu đáo. Anh còn nhiều lần hiến máu để cứu người. Tấm lòng nhân hậu của anh thật đáng quý, đáng trân trọng, làm lan tỏa những điều tốt đẹp trong xã hội chúng ta. 

Nghệ sĩ Trọng Bình nhiều năm qua vẫn giành thời gian để tham gia công tác thiện nguyện

Tháng 9 năm 2021, hưởng ứng cuộc thi các tác phẩm nghệ thuật về chủ đề phòng, chống dịch bệnh COVID do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam phát động, nghệ sĩ Trọng Bình đã sáng tác và biểu diễn bài ca Chung tay đẩy lùi COVID - 19. Tác phẩm đã nhận được giải B. 

Năm nay NSƯT Trọng Bình đã vào độ tuổi ngoài tứ tuần nhưng càng làm nghề thì sự hăng say với nghề càng lớn dần theo tuổi tác. Sự nhiệt huyết và đam mê sân khấu của anh là một tấm gương để thế hệ diễn viên trẻ noi theo.

ĐẶNG MINH NGUYỆT

Nguồn: Tạp chí VHNT số 490, tháng 2-2022