Phát biểu tại Hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Hà Nam Lê Thị Thủy bày tỏ niềm vinh dự, phấn khởi khi Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương chọn Khu du lịch quốc gia Tam Chúc, tỉnh Hà Nam là nơi tổ chức Hội thảo quan trọng này. Bà nhấn mạnh: Hội thảo khoa học hôm nay, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với quá trình phát triển văn học, nghệ thuật (VHNT) của tỉnh Hà Nam… Đây sẽ là những định hướng lớn, gợi mở để tỉnh Hà Nam tiếp tục phát triển VHNT trong thời gian tới, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu đưa Hà Nam phát triển nhanh, bền vững, trở thành tỉnh khá của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Đồng thời, tỉnh Hà Nam mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ nhiều hơn nữa của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; của các chuyên gia, nhà khoa học, văn nghệ sĩ, để trong thời gian tới, tỉnh Hà Nam sẽ có nhiều tác phẩm viết về mảnh đất, văn hóa và con người nơi đây, nhằm quảng bá, giới thiệu Hà Nam đến bạn bè trong nước và quốc tế.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương Nguyễn Thế Kỷ đánh giá cao sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với lĩnh vực VHNT. Đảng ta xác định nhiệm vụ của VHNT Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế là: “phải phát triển toàn diện và mạnh mẽ, thấm nhuần sâu sắc tinh thần nhân văn, dân chủ. Phấn đấu tạo nhiều tác phẩm VHNT có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, có tác dụng to lớn xây dựng con người; vừa có tác dụng định hướng, vừa đáp ứng nhu cầu văn hóa - tinh thần ngày càng cao của nhân dân”.

“Việc chúng ta tổ chức cuộc hội thảo khoa học mang tính toàn quốc hôm nay, cũng là bước chuẩn bị quan trọng, có tính tổng kết để tư vấn, tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhìn lại 15 năm thực hiện Nghị quyết 23 từ đó nhìn nhận, đánh giá, góp phần bổ sung và hoàn thiện một bước đường lối, quan điểm của Đảng về phát triển VHNT; việc thể chế hóa, cụ thể hóa bằng chính sách, pháp luật của Nhà nước; phát triển VHNT thời kỳ chấn hưng nền văn hóa, dân tộc, đẩy mạnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, thực hiện văn hóa số, văn nghệ số, truyền thông số, xã hội số và hội nhập sâu rộng, tích cực với thế giới", ông Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh.

Đồng chí Nguyễn Thế Kỷ phát biểu đề dẫn Hội thảo

Theo PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ, thực tiễn phát triển của VHNT nước ta trong 15 năm qua là minh chứng đúng đắn và sinh động về sự tác động tích cực, to lớn, nhiều mặt của Nghị quyết 23-NQ/TW. Những kết quả và bài học đạt được là to lớn. VHNT nước ta 15 năm qua tiếp tục “nắm được dòng mạch chính là chủ nghĩa yêu nước và nhân văn, gắn bó với dân tộc, nỗ lực phản ánh chân thực cuộc sống đấu tranh cách mạng và lao động sang tạo của nhân dân”;… “Chủ nghĩa nhân văn, phẩm chất nhân đạo được phát huy và đề cao”;… “Phát hiện, khẳng định các nhân tố mới, tham gia cuộc đấu tranh lên án cái xấu, cái ác, sự biến chất, thoái hóa về nhân cách, đời sống và đạo đức trong một bộ phận xã hội. Tự do trong sáng tạo nghệ thuật và sự đa dạng về nội dung, phong cách sáng tác, phương thức biểu hiện được tôn trọng; dấu ấn cá nhân, cá tính sáng tạo được khẳng định”… Bên cạnh đó, những hạn chế, bất cập, yếu kém ở các khía cạnh khác nhau của đời sống VHNT cũng bộc lộ rõ, có mặt đáng lo ngại.

Đồng chí Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh: “Trong suốt 15 năm qua việc đưa Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) vào đời sống luôn chịu sự ảnh hưởng, chi phối của nhiều yếu tố, như: công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa; sự tác động của quá trình toàn cầu hóa; cuộc cách mạng công nghệ lần thứ 4; tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19...”.

Hội thảo bám sát tinh thần, nội dung của Nghị quyết 23-NQ/TW, nhất là phần mục tiêu, quan điểm, chủ trương, giải pháp để xây dựng và phát triển VHNT nước nhà trong thời kỳ mới. Mặt khác, liên hệ, minh chứng sinh động, sâu sắc tình hình thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW ở các ban, bộ, ngành, địa phương, đơn vị. Về chủ trương và các giải pháp, Hội thảo chúng ta cần làm rõ và đầy đủ hơn việc “Tiếp tục đổi mới, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển mạnh mẽ, đa dạng của VHNT về đề tài, nội dung, loại hình, phương pháp sáng tác, sự tìm tòi, thể nghiệm, nâng cao chất lượng toàn diện nền VHNT nước nhà”... “Phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại; lên án, phê phán không khoan nhượng những tiêu cực, xấu xa đang cản trở sự phát triển của đất nước và con người Việt Nam”.

Hội thảo nhận được 153 tham luận có chất lượng, đánh giá những mặt làm được và những khó khăn qua 15 năm thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) “về tiếp tục xây dựng và phát triển VHNT trong thời kỳ mới”, đồng thời đề xuất những giải pháp thiết thực đối với sự nghiệp phát triển VHNT nước nhà. Ban tổ chức đã lựa chọn một số tham luận có tính đại diện, tính tiêu biểu cho một số ngành, lĩnh vực, địa phương trình bày tại Hội thảo.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa thay mặt Ban Bí thư có bài phát biểu quan trọng, đánh giá khái quát việc thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW, chỉ đạo việc tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW được tiến hành trong năm 2023, xác định các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục phát triển VHNT trong thời gian tới.