Vượt qua những cung đường uốn lượn theo những triền núi cao ngất quyện vào màn sương dày đặc, thung lũng Mai Châu (Hòa Bình) hiện ra trước mắt du khách như một thiên đường thu nhỏ của xứ sở Tây Bắc. Nơi đó, Bản Lác là điểm dừng chân với bao điều thú vị đang chờ đón con người...
Bình yên và thơ mộng
Bản Lác là địa danh nổi tiếng của thung lũng Mai Châu (Hòa Bình). Nơi đây là điểm dừng chân lý tưởng của du khách mỗi khi đặt chân lên mảnh đất Hòa Bình và mọi người đã không hề thất vọng khi phải vượt qua cung đường từ Cao Phong qua đèo Đá Trắng trước khi thấy Bản Lác hiện ra giữa thung lũng tuyệt đẹp, giữa bảng lảng mây trời và tìm ở đó chốn bình yên đến thơ mộng.
Theo tiếng bản địa, “Bản Lác” nghĩa là “Bản lạ” nhưng khi đặt chân đến xứ sở này, những giây phút bỡ ngỡ sẽ qua đi nhanh chóng, nhường chỗ cho những cảm xúc vô cùng gần gũi, ấm áp và thanh nhẹ về một bản du lịch cộng đồng vô cùng hấp dẫn và lý thú. Bản Lác nằm ở trung tâm thung lũng Mai Châu. Đứng trên đèo nhìn xuống, du khách có thể quan sát được cả bản giống như một bức tranh tuyệt đẹp với những ngôi nhà sàn xinh xắn quần tụ quanh những con suối và cánh đồng lúa bát ngát. Đây là địa bàn sinh sống từ lâu đời của đồng bào Thái trắng. Người Thái ở đây sinh sống bằng nghề trồng lúa nước, trồng ngô, dệt vải và những năm gần đây, họ có thêm một nghề để làm giàu, làm đẹp cho xứ sở là cả bản làm du lịch cộng đồng.
Vẻ đẹp của Bản Lác thể hiện ở nhiều góc nhìn, nhiều hình ảnh và có sự quyện hòa giữa trời mây, cánh đồng, núi non và sự mến khách của cư dân bản địa. Đi sâu vào trong bản là những ngôi nhà sàn truyền thống xinh xắn quần tụ thành từng dãy, từng cụm nhà trông rất đẹp và hữu tình. Chúng được làm bằng nhiều loại gỗ quý, rộng và to, có thể chứa cả một đoàn khách du lịch vài chục người. Phía trước những ngôi nhà là suối, là cánh đồng lúa của thung lũng Mai Châu; lưng nhà tựa vào vách núi, những triền núi đá cao sừng sững càng làm cho Bản Lác thêm vững chãi và đẹp đến nao lòng. Điều đặc biệt ở Bản Lác là toàn dân làm du lịch cộng đồng nên ngôi nhà sàn nào cũng được đánh số rất dễ tìm. Sàn trên dùng làm chỗ nghỉ cho khách. Mỗi đoàn khách muốn thuê nghỉ qua đêm chỉ cần bỏ ra 500-600 ngàn đồng cho 20-30 người. Còn sàn dưới dùng để phục vụ ăn uống. Vì thế, vào những ngày cuối tuần, buổi tối, những ngôi nhà sàn ở Bản Lác đông vui, tấp nập, rực rỡ ánh sáng. Không gian còn thi vị hơn khi có những đội văn nghệ của bản đến góp vui bằng những điệu múa xòe Thái tuyệt vời.
Không gian thi vị
Bước chân vào Bản Lác, du khách như được hòa mình vào một không gian đầy thi vị, chỉ có ở xứ sở này. Dạo bước trên những con đường nhỏ xinh hay ngồi thong dong trên xe điện, bạn có thể thả hồn mình để cảm nhận được không khí bình yên, trong lành, dịu mát và những thanh âm trong trẻo của bản làng. Bên bếp lửa bập bùng dưới chân nhà sàn, những ống cơm lam dẻo thơm được đồng bào Thái chế biến và nướng mời du khách, những con gà béo quay vàng ruộm nướng trên than hồng, những miếng thịt trâu ướp mắc khén nướng thơm nức và những kẹp cá nướng của người Thái cũng làm nức lòng du khách. Bản Lác có một số vườn hoa được người dân trồng xen vào những ruộng lúa. Đây là những điểm dừng chân thú vị để mọi người chụp ảnh, chiêm ngưỡng không khí trong lành của Bản Lác. Thích nhất là được ngồi trên xe điện hoặc đạp xe đạp vòng quanh để khám phá Bản Lác được nhiều hơn.
Tới các khu trong bản, bạn có thể dừng chân trò chuyện với chủ nhà, tìm mua vải thổ cẩm do chính bàn tay đồng bào Thái dệt nên và mua những vật dụng truyền thống như dao, nỏ, đũa tre, rượu cần... Cả Bản Lác ngập tràn sắc màu thổ cẩm bởi dưới chân nhà sàn nào cũng có một cửa hàng nhỏ, bày bán, giới thiệu các sản phẩm thổ cẩm địa phương. Bản Lác sở hữu những khu nghỉ dưỡng tuyệt đẹp. Đó là những quần thể nhà sàn tựa lưng vào núi, nhìn ra cánh đồng, hòa vào màu xanh của cây lá được thiết kế cùng mẫu mã nên đã giữ được sắc màu truyền thống và gợi lên sức hấp dẫn. Tại đây, không gian nhà sàn có đủ tiện nghi như giường ngủ, bếp ăn, bể bơi và các nhà hàng phục vụ du khách.
Con người đôn hậu, mến khách
Không gian Bản Lác bình yên, thơ mộng và có sự giao hòa giữa vẻ đẹp của cuộc sống con người với cảnh sắc thiên nhiên, trời mây, non nước. Những bản nhà sàn vững chãi hòa vào màu xanh của lúa, của cây rừng, vào tiếng róc rách của những con suối trong vắt và tiếng chày giã gạo vang nhịp đều đều bên cọn nước. Phía xa xa là những triền núi đá uốn lượn, bao bọc quanh bản làng gợi lên vẻ đẹp hùng vĩ và vững chắc. Chiều về, những đám mây sà xuống thung lũng khiến không gian trở nên bồng bềnh hư ảo. Mây như choàng xuống Bản Lác chiếc áo tơ mỏng manh với những sợi mây mềm mại làm cho không gian du lịch cộng đồng thêm thơ mộng, ấm áp. Sáng sớm thức dậy, nhìn ra cánh đồng và những triền núi, bạn sẽ cảm nhận được sự khoáng đạt, nhẹ nhõm.
Người dân Bản Lác đôn hậu, mến khách và toát lên vẻ mộc mạc, giản dị. Dừng chân nơi đây, du khách sẽ được đồng bào chế biến và mời thưởng thức những món ăn bản địa đậm đà dư vị. Có vị dẻo thơm của cơm làm, xôi nếp khi chấm với muối vừng, thịt lợn nướng. Có dư vị nồng nàn của rượu ngô, rượu cần. Món cá suối nướng, cá lam, gà nướng và măng rừng luôn làm cho thực khách hài lòng.
Bản Lác đang trào dâng sức sống, đang ngời lên vẻ đẹp của một thung lũng bình yên và tươi đẹp. Đến nơi đây, con người như xua tan bao ưu phiền để tìm cho mình một không gian trong trẻo và có những trải nghiệm đáng nhớ.
NGUYỄN THẾ LƯỢNG
Nguồn: Tạp chí VHNT số 483, tháng 12-2021