Sáng ngày 26-4, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội) đã diễn ra lễ Khai mạc triển lãm "Ký hoạ kháng chiến miền Nam" do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức.

Đây là hoạt động thiết thực chào mừng kỷ niệm 47 năm Ngày giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2022), giới thiệu 70 ký họa (thuộc bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh) được các họa sĩ sáng tác trực tiếp trên chiến trường miền Nam trong giai đoạn 1954 - 1975.

Đến  dự lễ khai mạc có: bà Trần Thị Phương Lan - Phó Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương; NSND Vương Duy Biên - nguyên Thứ trưởng Bộ VHTTDL, Phó Chủ tịch chuyên trách Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam; ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục Điện ảnh; ông Trần Đình Thành – Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa; bà Nguyễn Hằng Nga - Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm; Hoạ sĩ Lương Xuân Đoàn - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam; nhà báo Hoàng Hà - Quyền Tổng Biên tập Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật; đại diện  Đại sứ quán Cu Ba,  Trung tâm Văn hóa Nga tại Hà Nội.

Lễ cắt băng khai mạc triển lãm

Ký họa  kháng chiến miền Nam là một trong những thể loại đặc biệt của Mỹ thuật Cách mạng Việt Nam, ra đời từ hoàn cảnh chiến tranh của đất nước. Ký họa kháng chiến là hình thức vẽ nhanh nhằm ghi lại cảm xúc của con người về những hình ảnh sự kiện, nhân vật gắn liền với cuộc kháng chiến chống xâm lược giành độc lập của dân tộc Việt Nam những thập niên đầu thế kỷ 20 và được phát triển đóng vai trò chủ lực đối với Mỹ thuật miền Nam. Trong thời khắc chiến tranh đó, hàng ngàn ký họa ra đời, trở thành những minh chứng chân thực của lịch sử, thể hiện khát vọng hòa bình, sự chính nghĩa và chủ nghĩa anh hùng cách mạng của dân tộc Việt Nam. Những bức ký họa đã khắc họa những hình ảnh bình dị, có ý nghĩa nhân văn cao đẹp, không mang nặng tính tàn khốc của chiến tranh. Đây là điểm khác biệt của các bức ký họa ở chiến trường Việt Nam so với các bức ký họa chiến trường khác trên thế giới.

TS Nguyễn Anh Minh - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam phát biểu

Bộ sưu tập Ký họa Kháng chiến trường miền Nam của Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, chủ yếu là tập hợp các bức tranh được  sử dụng bằng chất liệu màu nước, bút sắt, bút chì dưới góc nhìn và cách sáng tạo của các họa sĩ, chiến sĩ. Qua đó, hình ảnh của những anh giải phóng quân, cô dân quân, những người phụ nữ miền Nam trung kiên, anh dũng, hình ảnh của những trận đánh ngút  ngàn khói lửa hào hùng, hình ảnh những người lính chăm sóc cho đồng đội, thương binh,… được tái hiện một cách sinh động, chân thực, toát lên tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất của những những người lính cách mạng  được thể hiện quag các tác phẩm như: Trận Bình Dã 1965 (Huỳnh Phương Đông), Ngoan cường trong chiến đấu (Cổ Tấn Long Châu), Cô du kích (Nguyễn Tấn Lực), Nghỉ đêm trong làng, Xuân trong hầm Pháo (Thái Hà), Xoay vòng tránh pháo (Thái Hà) Trên đường vào Nam cắt tóc và Chị Quyên (Lê Lam), v.v… và điều đặc biệt là - những bức ký họa được ghi ký lại trực tiếp trên chiến trường này, nơi có những họa sĩ đã hy sinh.

Ông Trần Thanh Bình - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ :Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh rất tự hào đã xây dựng được bộ sưu tập Ký họa kháng chiến miền Nam tương đối đầy đủ, đặc sắc, phản ánh phần nào cuộc chiến tranh Cách mạng miền Nam trong Kháng chiến chống Mỹ  cứu nước (1954-1975). Đó là xương máu, tâm huyết , linh hồn của các họa sĩ đã gửi vào trong từng nét ký họa.  Sự phối hợp của  Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh với Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam là một cơ hội lớn để giao lưu, cộng tác văn hóa, đồng thời trưng bày Ký họa Kháng chiến miền Nam cũng là cơ hội để khắc ghi công lao của các họa sĩ, những người tận lực tận tâm vì sự nghiệp mỹ thuật, sự nghiệp thống nhất đất nước và lịch sử cho các thế hệ mai sau.  

Ông Trần Thanh Bình - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu

Hoạ sĩ Lương Xuân Đoàn - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam phát biểu

Họa sỹ Lương Xuân Đoàn – Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam đã bày tỏ xúc động khi gặp lại những nét vẽ thân quen của những người nghệ sĩ, chiến sĩ đã lặn lội trên chiến trường miền Nam để ghi lại được những nét đẹp của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Ông cho rằng, không  ở đâu có thể có một loại hình tác chiến nhanh nhất, kịp thời nhất, ghi lại được những vẻ đẹp của cong người, tạo ra một tiền đề, một sự khởi đầu tốt đẹp cho thể loại tranh ký họa, đặc biệt là Ký họa Kháng chiến.

Các đại biểu tham quan triển lãm

Các đại biểu trao đổi về những giá trị lịch sử của ký họa

Một góc triển lãm

Một số tác phẩm trưng bày tại Triển lãm

Những đôi vai - Nhất Tâm, bút sắt - nguồn: BTC

Ngoan cường trong chiến đấu - Cổ Tấn Long Châu, màu nước - nguồn: BTC​​​​​​​

Hoa xuân trên cán thương - Huỳnh Phương Đông, bột màu - nguồn: BTC​​​​​​​

Triển lãm bộ sưu tập Ký họa Kháng chiến miền Nam được  trưng bày đến ngày 8-5.

Tin, ảnh: MAI HƯƠNG