Lễ hội Ok Om Bok (lễ cúng trăng, lễ đút cốm dẹp) là lễ hội lớn trong năm của đồng bào Khmer được tổ chức vào thời điểm kết thúc vụ mùa để tỏ lòng biết ơn đối với Mặt trăng - vị thần thiên nhiên đã giúp đỡ người dân trong việc bảo vệ mùa màng, điều hòa thời tiết, đem lại cây trái tốt tươi và sự no ấm cho phum, sóc.

Từ xưa, hằng tháng cứ vào ngày trăng tròn (ngày Rằm), người Khmer đều tổ chức lễ cúng trăng tại nhà, cầu cho vị thần này bảo hộ mùa màng để lúa thóc đầy bồ. Ngày nay, lễ hội Ok Om Bok được tổ chức vào đêm 15-10 âm lịch khi trăng lên cao, mọi người tập trung tại sân chùa hay sân nhà để làm lễ.

Lễ hội Ok Om Bok của đồng bào Khmer được tổ chức tại Làng Văn hóa

Để chuẩn bị cho Lễ hội Ok Om Bok, đồng bào Khmer chuẩn bị các lễ vật nông sản đã được trồng cấy trong vụ mùa như: lúa nếp chín rộ; rặng dừa say trái; vườn chuối chín vàng; khoai môn cho củ; loài hoa khoe sắc… Những lễ vật này được bày lên bàn thờ, khi giờ đẹp đã điểm, đồng bào Khmer tiến hành lễ cúng trăng. Nghi lễ cúng trăng diễn ra theo từng hộ gia đình, hoặc vài hộ gia đình sinh sống liền kề. Chủ trì buổi lễ là người trụ cột của gia đình hoặc người có uy tín trong phum sóc, cùng tham dự có trẻ con, thanh niên, thiếu nữ, các bậc phụ huynh của trẻ con.

Nam thanh nữ tú hồ hởi mang nông sản về chế biến thành lễ vật cúng trăng

Lễ vật cung tiến khá đơn giản, gần gũi, chủ yếu là sản vật do bà con tự vun trồng, cấy hái

Cốm dẹp - lễ vật dâng cúng bắt buộc phải có 

Đầu tiên, chủ trì buổi lễ cầu nguyện các vị chư thiên, các vị thần bảo hộ cùng chứng giám đêm hội cúng trăng rằng: Hôm nay, ngày Rằm tháng Mười, chúng con kính dâng lễ vật đến thần Mặt trăng với lòng thành kính vô hạn, vì thần đã điều tiết khí hậu, làm cho mưa thuận gió hòa mang lại mùa màng bội thu, người dân có cuộc sống sung túc ấm no.

Sau khi cầu nguyện, cúng bái xong, chủ trì buổi lễ sẽ cho các cháu thiếu nhi và thanh thiếu niên vừa thưởng thức những món ăn, vừa hỏi ước nguyện của các cháu trong tương lai.

Nghi lễ kết thúc, đồng bào và du khách đến tham dự lễ hội tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) thưởng thức những hạt cốm dẹp, những trái cây thơm ngon, hòa mình cùng nhau múa hát mừng lễ hội Ok Om Bok, mừng mùa màng bội thu, mừng cuộc sống ấm no bình an.

Trong lễ hội Ok Om Bok, đồng bào Khmer còn tiến hành thả đèn gió trong đêm cúng trăng (hay còn gọi là đêm hội Ok Om Bok). Qua đó, đồng bào gửi gắm những ước mơ, ước nguyện theo đèn gió lên cõi cung trăng để vị thần Mặt trăng thấu hiểu và phúc đáp bằng hành động cụ thể như điều hòa thời tiết làm cho mùa màng bội thu.

Lễ hội Ok Om Bok của đồng bào Khmer mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời có giá trị sâu sắc về khoa học và thể hiện rõ nét lịch sử canh tác lúa mùa lâu đời, các hình thức diễn xướng, trò chơi, ẩm thực dân gian truyền thống của đồng bào Khmer.

Tin: ĐĂNG NGUYÊN - Ảnh: TUẤN MINH