Sáng ngày 14-3, tại Khu di tích quốc gia đặc biệt Kim Liên (Nam Đàn, tỉnh Nghệ An), Bộ VHTTDL và UBND tỉnh Nghệ An đã trang trọng tổ chức Lễ phát động triển khai chủ đề công tác năm 2022 của ngành VHTTDL: “Xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác tổ chức cán bộ”.

Các đại biểu thực hiện nghi thức bấm nút khởi động triển khai chủ đề công tác năm 2022 của ngành VHTTDL

Tham dự buổi lễ có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng; Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý; các Thứ trưởng Bộ VHTTDL: Tạ Quang Đông, Đoàn Văn Việt; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành và đại diện lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh của 6 tỉnh Bắc miền Trung; lãnh đạo Quân khu 4, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ VHTTDL, Sở VHTTDL, Sở Du lịch, Sở VHTT các địa phương; các sở ngành, địa phương thuộc tỉnh Nghệ An...

Các đại biểu tham gia buổi lễ

Tại buổi lễ, ngành VHTTDL vinh dự đón nhận lẵng hoa chúc mừng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và lẵng hoa chúc mừng của Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Chương trình nhằm tổ chức thực hiện các nhiệm vụ về xây dựng môi trường văn hóa, phát triển nguồn nhân lực ngành VHTTDL theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Kết luận số 76-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030, Kết luận của Tổng Bí thư tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Đồng thời, cụ thể hóa nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác cán bộ thuộc chủ đề năm 2022 của ngành VHTTDL.

Chương trình văn nghệ chào mừng buổi lễ

"Môi trường văn hóa là trọng tâm, là trung tâm để thúc đẩy cho Du lịch và Thể thao phát triển"

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh: Muốn xây dựng, phát triển văn hóa, trước hết phải có những con người văn hóa, đồng thời, sự hoàn thiện con người cần và chỉ có thể thực hiện được trong văn hóa và bằng văn hóa. Ông cha ta đã từng nói: “Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài”, “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”, “Rau nào, sâu ấy”, điều đó nói nên môi trường văn hóa có ảnh hưởng sâu sắc đến lối sống, đạo đức, nhân cách con người và công tác cán bộ được xác định là “then chốt của then chốt”. Lúc sinh thời, Bác Hồ đã khẳng định “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành hay bại do cán bộ tốt hay xấu mà nên”. Vì vậy, xây dựng đội ngũ cán bộ của Ngành VHTTDL là nhiệm vụ cấp thiết, thường xuyên.

Năm 2021, dù chịu tác động nặng nề của đại dịch COVID-19, nhiều chương trình văn hóa, thể thao phải hoãn, hủy, hoạt động du lịch “gần như đóng băng”, đời sống của nhiều viên chức, người lao động ngành VHTTDL gặp nhiều khó khăn, song, với sự quan tâm của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo, điều hành sát sao của Chính phủ, Bộ VHTTDL đã tập trung triển khai chủ đề công tác năm 2021 “Năm xây dựng thể chế, chính sách”, tạo nền tảng cho quá trình đổi mới tư duy từ “làm văn hóa” sang “quản lý nhà nước về văn hóa” theo tinh thần “kiến tạo” thông qua các công cụ pháp luật. Công tác phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương, với các địa phương được chú trọng hơn, triển khai thực hiện một cách thực chất.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng phát biểu triển khai công tác năm 2022 của ngành VHTTDL 

Đồng thời, giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của toàn dân tộc bước đầu tiếp tục được phát huy, sự đoàn kết, gắn bó, yêu thương, chia sẻ được nhân rộng, nhân lên từ “sức mạnh mềm” của văn hóa. Các hoạt động thể thao, du lịch nội địa, thí điểm mở lại thị trường khách quốc tế từng bước được khôi phục, phát triển phù hợp với phương châm “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19".

Bộ trưởng chỉ rõ: Bước sang năm 2022, gắn với việc tiếp tục tập trung thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng ở lĩnh vực VHTTDL, tổ chức thực hiện có hiệu quả Kết luận chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc, toàn ngành cần nhận diện rõ những khó khăn, thách thức, tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra. Trên tinh thần ấy, Bộ lựa chọn chủ đề công tác năm là “Năm xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác tổ chức cán bộ”, trong đó môi trường văn hóa là trọng tâm, là trung tâm để thúc đẩy cho Du lịch và Thể thao phát triển. Xây dựng môi trường văn hóa phải tạo ra được sản phẩm là hoạt động văn hóa, thiết chế văn hóa, cảnh quan văn hóa, ứng xử văn hóa, nếp sống văn hóa… cùng với xây dựng con người Việt Nam thời kỳ đổi mới là nhiệm vụ quan trọng để góp phần xây dựng, giữ gìn, chấn hưng và phát triển nền văn hóa của dân tộc.

Tiếp cận theo hướng đó, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đề ra nhiệm vụ cho toàn ngành: Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh từ cơ sở, bảo đảm mọi thành viên của cộng đồng được phát triển các năng lực sáng tạo. Phát huy vai trò của gia đình, cộng đồng, xã hội trong việc xây dựng môi trường văn hóa, làm cho văn hóa trở thành nhân tố bồi đắp giá trị chân - thiện - mỹ. Nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, từng bước thu hẹp khoảng cách về hưởng thụ văn hóa giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng miền, thông qua việc đổi mới tổ chức các hoạt động văn hóa cơ sở, cải thiện chất lượng hoạt động biểu diễn văn hóa, nghệ thuật. Nâng cao chất lượng hoạt động thể thao quần chúng góp phần phát huy nhân tố con người; tăng cường, bảo vệ sức khỏe cá nhân, cộng đồng và xã hội; thu hút mọi tầng lớp nhân dân, tạo nên sự gắn kết hướng đến mục tiêu xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Tiếp tục xây dựng và nhân rộng mô hình điểm về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Đẩy mạnh việc thực hiện Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa cơ sở theo hướng thực chất, phát huy giá trị văn hóa của vùng, miền đa dạng nhưng nằm trong tính thống nhất của nội hàm tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Về công tác tổ chức cán bộ, Bộ trưởng nhấn mạnh việc thực hiện tốt Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược; các chủ trương, quy định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác tổ chức cán bộ. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thể chế về công tác tổ chức cán bộ theo quy định của Đảng, Nhà nước thuộc phạm vi quản lý ngành VHTTDL. Kiện toàn tổ chức bộ máy ngành VHTTDL theo hướng tinh gọn, tinh thông, hiệu lực, hiệu quả; phân định rõ trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương và địa phương, đề cao vai trò, vị trí, nhiệm vụ của cấp cơ sở. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành đủ phẩm chất, năng lực, đề cao danh dự, lòng tự trọng và khát vọng cống hiến. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực quản lý, nhân lực trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, bồi dưỡng đội ngũ trực tiếp làm công tác văn hóa tương xứng với yêu cầu và nhiệm vụ phát triển văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Cũng tại chương trình, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đã đề nghị các Sở, các đơn vị và tất cả cán bộ, công chức, viên chức trong toàn ngành tiếp tục nghiên cứu, thảo luận, liên hệ cụ thể hơn với chức năng, nhiệm vụ và tình hình thực tiễn của cơ quan đơn vị mình để nâng cao nhận thức và tổ chức thực hiện các nội dung của Chủ đề năm 2022.

Trên cơ sở đó, Giám đốc các Sở VHTTDL, Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ khẩn trương xây dựng kế hoạch chi tiết của Sở mình, đơn vị mình theo hướng có trọng tâm, trọng điểm đi vào thực chất, lượng hóa thành các kết quả cụ thể; đồng thời, bảo đảm các điều kiện để tổ chức thực hiện nhằm góp phần hoàn thành mục tiêu của đất nước nói chung, của các địa phương nói riêng.

Bộ trưởng cũng yêu cầu các Sở, các đơn vị phát động thi đua với các nội dung, mục tiêu, cách làm, thời gian cụ thể, thiết thực; tránh phô trương, hình thức; kịp thời biểu dương, tuyên truyền, nhân rộng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, tiêu biểu trong công tác tổ chức thực hiện Chủ đề năm. Kết quả thực hiện Chủ đề phải là một tiêu chí đánh giá, xếp loại tổ chức đảng, đảng viên, công chức, viên chức cuối năm.

Bộ trưởng mong muốn và tin tưởng rằng, với sự quan tâm của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự điều hành của Chính phủ, sự ủng hộ của các Bộ, ngành Trung ương, của các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, cùng với truyền thống lịch sử 76 năm vẻ vang của ngành VHTTDL và phương châm “Quyết liệt hành động - Khát vọng cống hiến”, tập thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn ngành sẽ tiếp tục đoàn kết, nỗ lực, lao động sáng tạo, “nhận thức đúng để hành động đẹp”, nghiêm túc triển khai chủ đề công tác năm để thực hiện cho được mục tiêu “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước”.

"Tạo sự đột phá, chuyển biến thực chất hơn việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh từ cấp cơ sở"

Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ

Phát biểu chỉ đạo tại tại buổi lễ, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng đã chỉ rõ: Môi trường văn hóa là nơi các hệ giá trị - yếu tố cốt lõi của bản sắc dân tộc được hình thành, gìn giữ và phát huy; là nơi nuôi dưỡng, trao truyền các giá trị văn hóa dân tộc, khơi nguồn cảm hứng, sáng tạo những giá trị mới, nơi tiếp biến tinh hoa văn hóa nhân loại, góp phần quan trọng tạo nên sức hấp dẫn - sức mạnh mềm quốc gia trên trường quốc tế, Đại hội XIII của Đảng xác định: "Có cơ chế, chính sách, giải pháp để xây dựng môi trường văn hóa thật sự trong sạch, lành mạnh, cải thiện điều kiện hưởng thụ văn hóa của nhân dân… Chú trọng xây dựng môi trường văn hóa công sở lành mạnh, dân chủ, đoàn kết, nhân văn; đẩy lùi bệnh quan liêu, bè phái, mất đoàn kết, chủ nghĩa cơ hội và thực dụng. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp, doanh nhân và kinh doanh".

Đồng chí Võ Văn Thưởng cũng đồng tình với việc xác định chủ đề và nội dung "Xây dựng môi trường văn hóa cơ sở và công tác tổ chức cán bộ" của ngành VHTTDL trong năm 2022, thể hiện quyết tâm của ngành trong chỉ đạo thực hiện, tạo sự đột phá, chuyển biến thực chất hơn việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh từ cấp cơ sở, tạo tiền đề xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong xã hội. Đồng thời nêu một số nhiệm vụ trọng tâm mà ngành VHTTDL cần tập trung thực hiện trong thời gian tới:

Một là, phải tiếp tục quán triệt, nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của văn hóa. Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, động lực phát triển bền vững đất nước. Văn hóa phải được đặt lên ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội. Tập trung xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, đồng bộ, phù hợp với phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Phát huy vai trò của gia đình, cộng đồng, xã hội trong việc xây dựng môi trường văn hóa, làm cho văn hóa trở thành nhân tố thúc đẩy con người Việt Nam phát triển toàn diện. Mỗi địa phương, cộng đồng, cơ quan, đơn vị, tổ chức phải là một môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần giáo dục, rèn luyện con người về nhân cách, lối sống. Gắn kết xây dựng môi trường văn hóa với bảo vệ môi trường sinh thái.

Hai là, đặc biệt coi trọng xây dựng, phát triển gia đình thực sự là nơi hình thành, nuôi dưỡng, giáo dục nhân cách, nếp sống, lối sống cho mỗi người. Kế thừa giá trị tuyền thống tốt đẹp, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh, nền nếp, ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo, vợ chồng hòa thuận, anh chị em đoàn kết, thương yêu nhau. Mỗi trường học phải thực sự là một trung tâm giáo dục, rèn luyện, phát triển về lý tưởng, năng lực, phẩm chất, nhân cách, lối sống và giáo dục truyền thống văn hóa, lịch sử cho thế hệ trẻ. Xây dựng đời sống văn hóa ở địa bàn dân cư, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đoàn kết, dân chủ, văn minh… Nâng cao chất lượng, hiệu quả các cuộc vận động, phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa".

Ba là, gắn các hoạt động văn hóa, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng nông thông mới, đô thị văn mình. Từng bước thu hẹp khoảng cách hưởng thụ văn hóa giữa các vùng miền, giữa các giai tầng xã hội. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa. Tạo điều kiện để Nhân dân chủ động tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao lành mạnh tại cộng đồng. Đẩy mạnh các hoạt động "đền ơn đáp nghĩa", "uống nước nhớ nguồn", nhân đạo, từ thiện. Phát huy các giá trị, nhân tố tích cực trong văn hóa tôn giáo, tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo gắn bó với các dân tộc, hướng thiện, nhân đạo, nhân văn, tiến bộ, "tốt đời, đẹp đạo".

Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện, thể chế hóa quan điểm, đường lối của Đảng về xây dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa thành hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách, chiến lược, chương trình, kế hoạch của các cấp, các ngành. Trước mắt, để tạo đột phá trong xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh ở cơ sở, ngành Văn hóa phải chủ động nghiên cứu, xây dựng mô hình mới về việc cưới, tang, lễ hội theo hướng văn minh, tiết kiệm, kế thừa giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, coi trọng giá trị văn hóa tinh thần, đề cao tính giáo dục, thể hiện sự quan tâm, chăm lo của mọi người trước các sự kiện cộng đồng. Phải tập trung làm rõ, tạo chuyển biến thực sự về việc cưới, tang, lễ hội, xác định là một nội dung cần thiết trong xây dựng môi trường văn hóa ở cơ sở tới đây.

Năm là, xây dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các cấp, các ngành, địa phương, đơn vị và nhân dân. Đề cao vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên nhất là người đứng đầu trong thực hiện nếp sống văn minh, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh tại cơ quan, đơn vị, gia đình. Phải coi trọng tuyên truyền giáo dục để mọi người hiểu và làm theo. Bác đã dạy: "Trước hết, phải tuyên truyền, giải thích và làm gương… Nói một lần họ chưa hiểu thì nói nhiều lần. Nói đi, nói lại, bao giờ người ta hiểu, người ta làm mới thôi… Tốt nhất là miệng nói, tay làm, làm gương cho người khác bắt chước”. Bên cạnh việc tuyên tuyền, giáo dục, thuyết phục, vận động, cần duy trì nghiêm kỷ cương xã hội với chế tài phù hợp để bảo vệ giá trị văn hóa, đạo đức, lối sống, nếp sống tốt đẹp, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, trở thành ý thức tự giác chấp hành của mỗi người. Trong quá trình xây dựng môi trường văn hóa cơ sở, bên cạnh vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể, phải chú trọng phát huy vai trò của các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng. Kịp thời biểu dương, khen thưởng những cá nhân, tập thể có thành tích trong xây dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa, nhất là ở cấp cơ sở.

Sáu là, cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới, cần phải tập trung xây dựng, bồi dưỡng, nâng cấp chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, khắc phục tình trạng chắp vá, tùy tiện trong bố trí cán bộ làm công tác văn hóa ở cả trung ương và địa phương. Lãnh đạo và quản lý văn hóa không chỉ đòi hỏi có phẩm chất chính trị, đạo đức, mà còn phải có trình độ chuyên môn, kiến thức sâu rộng, có khả năng vận động, thuyết phục nhân dân tham gia vào công cuộc xây dựng và phát triển văn hóa. Với chủ đề năm đã xác định, toàn ngành VHTTDL cần tập trung triển khai thực hiện tốt Kết luận 21 của Ban chấp hành Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; các chủ trương của Đảng về công tác cán bộ, tạo sự thống nhất ý chí và hành động trong tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước về lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể thao và du lịch. Rà soát, bổ sung, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của ngành theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đề cao trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu, nâng cao tinh thần trách nhiệm, quyết tâm chính trị của cán bộ, đảng viên đối với nhiệm vụ được giao.

Cuối cùng đồng chí Võ Văn Thưởng nhấn mạnh: Xây dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa là công việc đòi hỏi nhiều thời gian và công sức, phải kiên trì, bền bỉ, không nóng vội, chủ quan. Có những việc hôm nay chúng ta triển khai thực hiện, nhưng vài năm sau, thậm chí vài chục năm sau mới có kết quả cụ thể. Tôi đề nghị các bộ, ban, ngành đoàn thể Trung ương, các địa phương, đơn vị phải chú trọng, quan tâm hơn đến lĩnh vực văn hóa bằng những việc làm, hành động cụ thể, thiết thực; ngành VHTTDL phải cố gắng nhiều hơn nữa trong việc nghiên cứu, tham mưu cho các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền chỉ đạo, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ về văn hóa, thể thao, góp phần tạo dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa lành mạnh, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng và Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng tặng quà các xã, thị trấn của huyện Nam Đàn - Ảnh: Trần Huấn

* Sau khi kết thúc Lễ phát động, các đồng chí: Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư và Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL, lãnh đạo tỉnh Nghệ An cùng các đại biểu đã đến dự giao lưu, tham quan mô hình xây dựng đời sống văn hóa cơ sở gắn với nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu tại xóm 6, xã Nam Giang, huyện Nam Đàn.

Tại đây, các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã tặng quà các xã, thị trấn huyện Nam Đàn; thăm các gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm theo Đề án của Chính phủ).

NGÔ HUYỀN