Nhân dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế bảo tàng 18-5, với vai trò là một thiết chế văn hóa gắn với giáo dục, khuyến khích học tập, thúc đẩy sự tìm tòi, sáng tạo của công chúng và hướng tới các nhóm cộng đồng giáo dục, sáng ngày 17-5-2024, Bảo tàng Hà Nội đã tổ chức tọa đàm có chủ đề “Hoạt động giáo dục bảo tàng - kết nối cộng đồng”.

Cùng với quá trình phát triển lịch sử, bảo tàng có một vai trò ngày càng lớn trong xã hội, chức năng của bảo tàng luôn được bổ sung, đáp ứng các nhu cầu xã hội. Để nhấn mạnh vai trò then chốt của các thiết chế văn hóa, cung cấp một trải nghiệm giáo dục toàn diện, Hiệp hội bảo tàng Quốc tế ICOM khuyến khích các bảo tàng hướng những hoạt động tới chủ đề “Bảo tàng vì giáo dục và nghiên cứu”. Trong đó, bảo tàng có vai trò như là nguồn sử liệu gốc, là trung tâm khuyến khích học tập, thúc đẩy sự tìm tòi, sáng tạo và xây dựng tư duy phê phán của khách tham quan. Từ nghệ thuật và lịch sử đến khoa học và công nghệ, bảo tàng là những không gian quan trọng nơi giáo dục và nghiên cứu gặp nhau để hình thành hiểu biết của chúng ta về thế giới.

Toàn cảnh buổi Tọa đàm

Phát biểu tại Tọa đàm, Phó Giám đốc Bảo tàng Hà Nội Đặng Minh Vệ cho biết, trong năm 2023 và tính đến tháng 4-2024 Bảo tàng Hà Nội đã tổ chức cho khoảng 17.000 khách tham gia các hoạt động giáo dục, trải nghiệm tại bảo tàng. Đối tượng tham gia trải nghiệm tại bảo tàng phần lớn là học sinh, sinh viên nên nhóm đối tượng này được xác định là đối tượng chính, trọng tâm của bảo tàng khi xây dựng các nội dung hoạt động trải nghiệm. Hiện nay, hoạt động trải nghiệm là hoạt động giữ vai trò quan trọng trong chương trình giáo dục mới. Hoạt động này giúp cho học sinh có nhiều cơ hội trải nghiệm để vận dụng những kiến thức học được vào thực tiễn, mang lại hiệu quả ghi nhớ cao hơn là phương pháp giáo dục một chiều. Bên cạnh đó hoạt động giáo dục, trải nghiệm tốt sẽ góp phần quan trọng tạo nên thành công cho các cuộc trưng bày.

Với lợi thế lưu giữ một kho tàng di sản quý giá trên 73.000 tài liệu, hiện vật gốc về lịch sử tự nhiên, lịch sử xã hội của Thủ đô ngàn năm văn hiến, với khuôn viên, không gian lớn, hiện đại có cây xanh tạo bóng mát, vườn hoa cây cỏ tạo lối đi, Bảo tàng Hà Nội đã xây dựng các hoạt động trải nghiệm giáo dục ở khuôn viên bảo tàng: các trò chơi dân gian, chợ Tết, Rước trăng chơi phố dịp Trung thu...

Các diễn giả tham gia thảo luận tại Tọa đàm

Bên cạnh đó, Bảo tàng Hà Nội còn nghiên cứu, tổ chức các hoạt động giáo dục gắn liền với di sản văn hóa phi vật thể, các hoạt động giáo dục văn hóa phi vật thể, nghệ nhân là người giữ vai trò quyết định trong sự thành công của công tác giáo dục cũng như bảo tồn di sản văn hóa. Bảo tàng Hà Nội thường xuyên tổ chức mời các nghệ nhân là những chủ thể của di sản tham gia trực tiếp vào việc giới thiệu, trình diễn như: trình diễn các nghề thủ công truyền thống làm Tò he, nón chuông, cốm Mễ Trì, làng gốm Bát Tràng… hay các tập quán xã hội và tín ngưỡng, các chương trình biểu diễn nghệ thuật như: múa rối nước Đào Thục, ca trù, hát xẩm…

Ngoài ra, với phương châm cùng cộng đồng, chia sẻ khó khăn đối với người khuyết tật cùng xã hội giúp đỡ tạo thêm việc làm cho người khuyết tật, giúp họ hòa nhập một cách bình đẳng với cộng đồng. Trong những năm qua, Bảo tàng Hà Nội còn giành nhiều chương trình giáo dục có sự tham gia trực tiếp của những người khuyết tật với vai trò người hướng dẫn giáo dục trải nghiệm hoặc người hưởng thụ các hoạt động giáo dục của bảo tàng. Trong đó phải kể đến Vụn, Kym Việt…

Tại buổi Tọa đàm, các đại biểu khách mời, đại diện các tổ chức đã từng phối hợp tổ chức hoạt động giáo dục tại Bảo tàng Hà Nội, các nhà khoa học đã/đang là nhà tổ chức hoạt động giáo dục, nghiên cứu về giáo dục tại bảo tàng đã tham gia thảo luận, trao đổi về các nội dung, ý tưởng, hành trình khi xây dựng chương trình giáo dục; các hoạt động giáo dục đã thực hiện; năng lực và mong muốn khi hợp tác với Bảo tàng Hà Nội tổ chức hoạt động giáo dục; chia sẻ kinh nghiệm về việc tổ chức các hoạt động giáo dục và gợi ý cho các hoạt động giáo dục trong tương lai của Bảo tàng Hà Nội.

Cũng trong khuôn khổ chương trình Tọa đàm, các đại biểu, khách mời tham dự sự kiện còn được tham quan các trưng bày của Bảo tàng Hà Nội, tham gia trải nghiệm đánh trống đồng, chơi cờ Mặt trời, làm móc khóa hình thú nhồi bông, làm tranh ghép vải...

THANH DANH - Ảnh: THÚY NGA