Ảnh minh họa: Nguyễn Thanh Hà
1. Vai trò của báo chí trong truyền thông chính sách
Trên phương diện lý luận và thực tiễn, báo chí có vai trò quan trọng, xung kích trong truyền thông chính sách (1). Chính sách (ở đây là chính sách công) là vấn đề quan trọng hàng đầu, ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia. Việc xây dựng chính sách, công bố chính sách tới người dân, thực thi như thế nào, liên quan tới hoạt động truyền thông chính sách. Trong đó, báo chí có vai trò đặc biệt quan trọng, vai trò đi đầu và mang tính đại chúng nhất.
Thực tế thời gian qua, vai trò của báo chí trong truyền thông chính sách, dù đã được coi trọng nhưng vẫn chưa được phát huy đúng mức, chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội cũng như của chính cơ quan ban hành chính sách của Nhà nước. Vai trò đó được thể hiện ở những nội dung chính sau đây:
Vai trò của báo chí trong xây dựng, hoạch định chính sách
Ở Việt Nam, Luật Báo chí 2016 xác định, báo chí là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước, của các tổ chức xã hội, không có báo chí tư nhân. Báo chí còn là diễn đàn của nhân dân. Báo chí không chỉ có chức năng thông tin, giáo dục, mà còn có chức năng tổ chức và quản lý xã hội.
Thông qua việc thực hiện các chức năng này - được thể hiện ở chính tôn chỉ, mục đích của mỗi cơ quan báo chí - báo chí tham gia tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong chiến lược phát triển đất nước nói chung, cũng như trong từng lĩnh vực đời sống xã hội thông qua sự quản lý của các bộ, ngành…
Trong xây dựng, hoạch định chính sách, báo chí thể hiện vai trò bằng việc tham gia lấy ý kiến của người dân, của chính các cơ quan báo chí, đóng góp vào những dự thảo hoạch định chính sách, dự thảo chính sách cụ thể, cho đến khi chính sách được các cơ quan công quyền ban hành.
Báo chí có vai trò quan trọng tác động tới việc hoạch định chính sách. Những vấn đề dư luận quan tâm được thể hiện trên báo chí, đã tạo ra áp lực đến quá trình xây dựng chính sách của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành. Báo chí có ảnh hưởng gián tiếp xây dựng chính sách. Chẳng hạn, nhiều đại biểu Quốc hội đã nêu ý kiến trong xây dựng chính sách, căn cứ vào một vấn đề được phản ánh qua báo chí.
Báo chí có tác động lớn đến ý kiến công chúng và những ý kiến của công chúng lại là một trong những yếu tố quan trọng, ảnh hưởng đến các nhà hoạch định chính sách.
Vai trò của báo chí trong thực thi và đánh giá chính sách
Trong thực thi chính sách và đánh giá chính sách, báo chí có vai trò tuyên truyền, giới thiệu, phổ biến chính sách của Chính phủ ban hành tới người dân, giám sát việc thực hiện chính sách, phát hiện những vấn đề bất cập của chính sách, phát hiện việc lợi dụng chính sách, đánh giá hiệu quả chính sách thông qua dư luận công chúng xã hội và thông qua chính sự thăm dò, khảo sát, đánh giá của cơ quan báo chí.
Đây là những nội dung làm cơ sở lý luận để tiếp cận vai trò của báo chí trong truyền thông chính sách Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 của Nhà nước ta.
2. Báo chí với sứ mệnh khơi dậy và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc
Mối quan hệ báo chí với văn hóa và văn hóa báo chí
Với chức năng hàng đầu là thông tin mọi mặt đời sống xã hội, là lực lượng chủ lực và xung kích của truyền thông đại chúng, báo chí có mối quan hệ khăng khít, biện chứng với văn hóa. Báo chí là bộ phận của văn hóa nhưng là bộ phận xung kích, cầu nối với công chúng và chính báo chí cũng sáng tạo ra văn hóa, phổ biến và lưu truyền văn hóa... Mối quan hệ này đặt ra yêu cầu đối với người làm báo là phải hiểu biết phong phú về văn hóa, ứng xử có văn hóa, coi hoạt động báo chí không những là hoạt động chính trị - xã hội - nghề nghiệp, mà còn là một hoạt động mang đậm tính văn hóa. Đồng thời đặt ra yêu cầu quan trọng với các cơ quan báo chí, với mỗi người làm báo và các cơ sở đào tạo báo chí - truyền thông là phải nâng cao tính văn hóa của nền báo chí, của đội ngũ người làm báo - văn hóa báo chí.
Văn hóa báo chí đòi hỏi báo chí phải góp phần bảo vệ những giá trị văn hóa của dân tộc, đề cao những giá trị nhân văn của truyền thống văn hóa dân tộc, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.
Theo nhà báo - nhà văn hóa Phan Quang (2), nói báo chí là nói thông điệp. Thông điệp mang tin tức, tư tưởng, quan điểm, thái độ của người, thể hiện bằng lời, chữ, tiếng, hình… Thông điệp báo chí có thể cao quý, nhân văn, phục vụ lợi ích cộng đồng, cũng có thể thông tục, phi văn hóa, phi đạo đức, phục vụ các lợi ích nhóm và tham vọng kinh tế - chính trị của họ...
Minh chứng về mối quan hệ qua lại giữa báo chí và văn hóa ở nước ta là vai trò của báo chí trong sự khẳng định, quảng bá và hoàn thiện chữ quốc ngữ; là phương tiện đầu tiên chuyển tải văn học Việt Nam hiện đại. Báo chí vừa là bộ phận cấu thành văn hóa, vừa là phương tiện đắc lực, chủ yếu, góp phần quảng bá, lan tỏa các giá trị văn hóa đến đông đảo nhân dân. Nhà báo Phan Quang cho rằng: Nói “nhà báo - nhà văn hóa” là nói đến tố chất văn hóa nơi người làm báo, được hiểu theo nghĩa nhân văn, không đơn thuần biểu hiện bằng trình độ tri thức, học vị, cống hiến, tài hoa... cho dù đấy là những phẩm cách không thể thiếu. Nhà báo chỉ biết “ăn đong”, khó trở thành người có văn hóa thâm hậu. Văn hóa của người làm báo thể hiện ở thái độ đối với Tổ quốc, xã hội, gia đình, tâm linh..., ở cách ứng xử với thiên nhiên, môi trường, đồng nghiệp, đồng bào..., và cả với đối phương khi cần.
Trong hoạt động báo chí, văn hóa của người làm báo thể hiện ở chính đạo đức nghề nghiệp, bởi đạo đức là một phạm trù văn hóa. Văn hóa người làm báo thể hiện ở thái độ tôn trọng luật pháp, tuân thủ các quy định đạo đức nghề nghiệp.
Khơi dậy và cổ vũ khát vọng phát triển đất nước là sứ mệnh của báo chí trong giai đoạn mới
Những định hướng chiến lược của Đảng đối với hoạt động báo chí mang đậm tính văn hóa: “…Báo chí là tiếng nói của Đảng, Nhà nước, của tổ chức chính trị - xã hội và là diễn đàn của nhân dân, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật; phải bảo đảm tính tư tưởng, tính chân thật, tính nhân dân, tính chiến đấu và tính đa dạng của hoạt động báo chí...” (3).
Vừa phản ánh ý chí và nguyện vọng của nhân dân, báo chí vừa là vũ khí dư luận để nhân dân giám sát, chống tham nhũng, tiêu cực trong xã hội, chống sự thoái hóa, biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên và là cầu nối tạo sự đồng thuận xã hội. Đó cũng là tính văn hóa báo chí.
Giai đoạn hiện nay, Đảng nhấn mạnh vai trò của báo chí trong việc đồng hành, dẫn dắt dư luận xã hội, tạo sự đồng thuận xã hội, khơi dậy và cổ vũ khát vọng phát triển đất nước. Đại hội XIII của Đảng xác định mục tiêu: “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Khát vọng phát triển là một bộ phận, một yếu tố cấu thành sức mạnh văn hóa, tinh thần, sức mạnh nội sinh của dân tộc. Cũng như khát vọng hòa bình đã tạo thành sức mạnh vật chất để dân tộc ta đánh thắng các kẻ thù xâm lược.
Văn kiện Đại hội XIII (4) nêu rõ: “Xây dựng, phát triển, tạo môi trường và điều kiện xã hội thuận lợi nhất để khơi dậy truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; tài năng, trí tuệ, phẩm chất con người Việt Nam là trung tâm, mục tiêu và động lực phát triển quan trọng nhất của đất nước”, “…khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực; tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước”. Để phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế, Đảng nhấn mạnh: “Chú trọng hơn nữa đến tính kịp thời, chính xác, thuyết phục của công tác tư tưởng, định hướng dư luận xã hội; quan tâm đúng mức, đồng bộ công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, một số vấn đề mới, khó, phức tạp cần phải được giải đáp kịp thời, sáng tỏ và khoa học...”.
Báo chí cách mạng thông qua việc khơi dậy, khích lệ lòng tự hào dân tộc, tình đoàn kết dân tộc, cần phải và sẽ gánh vác trách nhiệm “khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực; tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước”. Đó chính là khơi dậy và cổ vũ khát vọng phát triển đất nước, như đã khơi dậy, cổ vũ khát vọng hòa bình mang lại chiến thắng vẻ vang, giành độc lập dân tộc trước đây.
Mục tiêu và yêu cầu “xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại” của Đại hội Đảng khóa XIII là sự tiếp nối, nhất quán quan điểm, chủ trương của Đảng trong Nghị quyết Trung ương 5 khóa X về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới. Theo đó, báo chí phải bảo đảm tính tư tưởng, tính chân thật, tính nhân dân, tính chiến đấu và tính đa dạng của hoạt động báo chí. Báo chí phải nắm vững và tuyên truyền sâu rộng, kịp thời, có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước... Coi trọng đúng mức việc phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; tích cực đấu tranh, góp phần ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội; phản bác có hiệu quả những thông tin, quan điểm sai trái, phản động, thù địch, bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng; tiếp tục phát huy tiềm lực và ưu điểm, khắc phục các yếu kém, khuyết điểm, nâng cao chất lượng tư tưởng, tính hấp dẫn, mở rộng đối tượng độc giả, vươn lên hiện đại về mô hình tổ chức hoạt động, về cơ sở vật chất, kỹ thuật và công nghệ.
Có thể thấy, đó cũng chính là sứ mệnh chính trị, sứ mệnh văn hóa của báo chí.
Nhà báo - nhà văn hóa
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Nhiệm vụ của người làm báo là quan trọng và vẻ vang. Muốn hoàn thành nhiệm vụ ấy thì phải cố gắng học tập chính trị, nâng cao tư tưởng… phải nâng cao trình độ văn hóa, phải đi sâu vào nghiệp vụ của mình…” (5).
Nhiều nhà nghiên cứu đã đề cập và trên thực tế cho thấy, nhà báo muốn hoạt động của mình, tác phẩm báo chí của mình được công chúng tiếp nhận, họ cần phải là nhà văn hóa, thực hiện sứ mệnh văn hóa. Nhà báo có tay nghề cao thường đi sâu vào một lĩnh vực văn chuyên môn nào đó. Theo GS Đỗ Xuân Hà (6), muốn trở thành một nhà báo chuyên sâu, cần phải phấn đấu, học tập, rèn luyện để đạt hai mục tiêu cơ bản là: a) Trở thành một nhà báo thực thụ; b) Trở thành một chuyên gia về lĩnh vực đi sâu, tuy không phải để hành nghề trong lĩnh vực đó, mà để viết về lĩnh vực đó. Tốt nhất vừa là nhà báo vừa là chuyên gia, có thể gọi là nhà báo chuyên gia.
Nhà báo chuyên viết về các vấn đề văn hóa cần phải nắm vững những vấn đề lớn của văn hóa; tham gia giáo dục và đào tạo những con người (nhân cách) văn hóa, ở cả gia đình, nhà trường và xã hội. Giáo dục văn hóa không chỉ nhằm mục tiêu tạo ra những nhân cách có văn hóa, lối sống văn hóa, mà còn tạo ra môi trường văn hóa, sự giao tiếp văn hóa trong mọi quan hệ giữa con người với thiên nhiên, xã hội, nghĩa là tạo ra tất cả thế giới văn minh. Trên cơ sở nắm vững những tri thức khoa học về văn hóa, những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về việc xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc, nhà báo cần đi sâu tìm hiểu, điều tra, nghiên cứu về những vấn đề nổi cộm và nóng hổi của văn hóa, văn nghệ để đề xuất những phương án giải quyết. Đó là những vấn đề về việc tổ chức, quản lý, chỉ đạo các hoạt động văn hóa, văn nghệ; việc phục hồi và phát triển những giá trị văn hóa dân tộc. Nhà báo tham gia sự nghiệp này cả trong những hoạt động bên ngoài lĩnh vực nghề nghiệp của mình, với tư cách là một công dân.
Nhà báo vốn được coi là chủ thể chính trị - văn hóa khi tham gia hoạt động báo chí - hoạt động mang tính chất chính trị - xã hội. Nhà báo là nhà văn hóa vì chính họ sáng tạo ra sản phẩm báo chí có giá trị văn hóa. Là nhà văn hóa khi họ thực hiện sứ mệnh quảng bá, bảo tồn và phát huy, phát triển các giá trị văn hóa của dân tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại trong đời sống xã hội. Đồng thời, công chúng đón nhận ở nhà báo không chỉ tác phẩm báo chí mà còn ở tư cách một nhà báo, nhà hoạt động văn hóa, hoạt động xã hội.
3. Báo chí dẫn dắt dư luận xã hội, đồng hành thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030
Dựa trên những đóng góp lớn nêu trên và vai trò của báo chí trong xây dựng và phát triển văn hóa, tiếp cận từ lý thuyết truyền thông chính sách, chúng ta có thể thấy, báo chí đồng hành thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 từ các góc độ sau đây:
Bối cảnh và tương lai của báo chí trong môi trường văn hóa mạng hiện nay
“Văn hóa mạng là một loại hình văn hóa mới, có khả năng truyền bá và tiếp nhận sáng tác cập nhật mọi thông tin, tri thức, tư liệu, số liệu... được phổ cập khắp toàn cầu, vào tận từng gia đình, đến tận từng người”. Văn hóa mạng tạo ra một hoạt động tương tác giữa mọi thành viên trong xã hội, sự đối thoại giữa những nhà quản lý xã hội, giữa các nhà sáng tác, sự so sánh ở trong nước với nước ngoài một cách cập nhật (7).
Trong môi trường ấy, báo chí đứng trước nhiều thách thức cùng các cơ hội phát triển.
Theo một nghiên cứu gần đây (2019) của Viện Báo chí Reuters (Anh quốc) (8), báo chí đang trở nên quan trọng hơn, nhưng lại kém mạnh mẽ hơn trước sự cạnh tranh thông tin ngày càng gay gắt với mạng xã hội. Với tiêu đề Quan trọng hơn nhưng ít mạnh mẽ hơn? Năm điều mọi người cần biết về tương lai của báo chí, báo cáo nêu rõ những rủi ro do bất bình đẳng thông tin ngày càng tăng, mô hình kinh doanh báo chí đang gặp khó khăn và vai trò không thể phủ nhận của các nền tảng truyền thông xã hội. Phương tiện truyền thông kỹ thuật số đang thúc đẩy cách sử dụng tin tức đa dạng hơn và cho rằng, mặc dù có những thách thức, báo chí tốt nhất là hãy làm tốt hơn bao giờ hết. Nghiên cứu đã chỉ ra năm xu hướng toàn cầu về tương lai của báo chí và tác động tiềm năng của báo chí đối với xã hội, phản ánh những thay đổi về cách mọi người tiếp cận tin tức, những thay đổi trong báo chí chuyên nghiệp và kinh doanh tin tức, cũng như thay đổi môi trường chính trị ở một số nơi trên thế giới. Đó là:
Chúng ta đã chuyển từ một thế giới - nơi các tổ chức truyền thông là những người gác cổng, sang một thế giới - nơi truyền thông vẫn tạo ra chương trình tin tức, nhưng các công ty nền tảng lại kiểm soát quyền tiếp cận công chúng.
Việc di chuyển này sang phương tiện kỹ thuật số, nói chung không tạo ra bộ lọc thông tin như truyền thông vốn có. Thay vào đó, sự tình cờ và tiếp xúc ngẫu nhiên đưa mọi người đến với các nguồn thông tin ngày càng đa dạng hơn.
Báo chí thường thua cuộc vì sự tập trung chú ý của người dân và ở một số quốc gia vì sự tin tưởng của cộng đồng (tức sự kỳ vọng quá lớn vào báo chí).
Các mô hình kinh doanh tài trợ tin tức bị thách thức, làm suy yếu báo chí chuyên nghiệp và khiến truyền thông tin tức dễ bị tổn thương hơn trước áp lực thương mại và chính trị.
Tin tức đa dạng hơn bao giờ hết và báo chí tốt nhất trong nhiều trường hợp, hãy đề cập tất cả mọi tầng lớp trong xã hội, từ các chính trị gia quyền lực nhất đến các công ty tư nhân lớn nhất.
Phương tiện truyền thông kỹ thuật số mang lại nhiều thách thức cho báo chí và cho xã hội của chúng ta, nhưng cũng là cơ hội thực sự cho cả phương tiện truyền thông và công chúng. Nhìn từ góc độ tiếp thu và truyền bá văn hóa, đây cũng là những vấn đề cần được quan tâm một cách sâu sắc trong hoạt động báo chí.
Vai trò, trách nhiệm của báo chí với việc dẫn dắt dư luận xã hội, đồng hành thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030
Nói vai trò trách nhiệm của báo chí với việc dẫn dắt dư luận xã hội, đồng hành thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030, là tiếp cận từ vai trò báo chí trong truyền thông chính sách công. Vai trò này được thể hiện ở các góc độ:
Vai trò báo chí trong xây dựng, hoạch định Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030
Báo chí không chỉ có chức năng thông tin, giáo dục, mà còn có chức năng tổ chức và quản lý xã hội. Thông qua việc thực hiện các chức năng này - được thể hiện ở chính tôn chỉ, mục đích của mỗi cơ quan báo chí - báo chí tham gia tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước trong chiến lược phát triển đất nước nói chung, cũng như trong từng lĩnh vực đời sống xã hội thông qua sự quản lý của các bộ, ngành…
Trong xây dựng, hoạch định chính sách, báo chí thể hiện vai trò bằng việc tham gia lấy ý kiến của người dân, của chính các cơ quan báo chí, đóng góp vào những dự thảo hoạch định chính sách, dự thảo chính sách cụ thể, cho đến khi chính sách được các cơ quan công quyền ban hành.
Báo chí có vai trò quan trọng tác động tới việc hoạch định chính sách. Những vấn đề dư luận quan tâm được thể hiện trên báo chí, đã tạo ra áp lực đến quá trình xây dựng chính sách của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành. Báo chí có ảnh hưởng gián tiếp xây dựng chính sách. Báo chí có tác động lớn đến ý kiến công chúng và những ý kiến của công chúng lại là một trong những yếu tố quan trọng, ảnh hưởng đến các nhà hoạch định chính sách.
Vai trò báo chí trong thực thi và đánh giá chính sách Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030
Trong thực thi và đánh giá chính sách Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030, báo chí có vai trò tuyên truyền, giới thiệu, phổ biến Chiến lược phát triển văn hóa của Chính phủ ban hành tới người dân; giám sát việc thực hiện chính sách, phát hiện những vấn đề bất cập của chính sách, phát hiện việc lợi dụng chính sách, đánh giá hiệu quả chính sách thông qua dư luận công chúng xã hội và thông qua chính sự thăm dò, khảo sát, đánh giá của cơ quan báo chí.
Vai trò, trách nhiệm báo chí dẫn dắt dư luận xã hội trong thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030
Căn cứ nội dung của Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030, báo chí dẫn dắt dư luận, định hướng dư luận ở các nội dung cụ thể sau:
Tuyên truyền sâu, rộng, đầy đủ Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 về quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và cách tổ chức thực hiện tới người dân, tới các cấp, các ngành liên quan.
Báo chí chủ động xây dựng môi trường văn hóa trong lĩnh vực báo chí, truyền thông; phát huy tính hiệu quả của các phương tiện truyền thông đại chúng, truyền thông mới, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận các sản phẩm, dịch vụ văn hóa; xây dựng các chương trình quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa, con người Việt Nam ra thế giới và đưa tinh hoa văn hóa thế giới gần gũi với người dân Việt Nam; phát huy tính tích cực, hạn chế tác động tiêu cực, phù hợp với tình hình thực tiễn.
Tuyên truyền việc xây dựng và phát triển nền tảng phục vụ chuyển đổi số nhằm thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030.
Tuyên truyền việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào phát triển văn hóa theo Chiến lược phát triển văn hóa.
Tuyên truyền việc triển khai có hiệu quả Chiến lược phát triển văn hóa. Trong đó, thúc đẩy xây dựng và thực hiện chuyển đổi số trong phát triển văn hóa…
Tuyên truyền về xây dựng văn hóa mới trong quá trình chuyển đổi số với vai trò trọng tâm của các chủ thể văn hóa.
Kết luận
Mỗi thời kỳ cách mạng, báo chí đều hoàn thành những mục tiêu, nhiệm vụ theo những phương thức khác nhau.
Thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 là quá trình lâu dài và đòi hỏi nhiều nguồn lực, trong đó có nguồn lực tinh thần to lớn từ các cơ quan báo chí, các nhà báo. Thực hiện vai trò và trách nhiệm của báo chí, của nhà báo trong công cuộc này, đòi hỏi ở nhà báo không chỉ có nhận thức, kỹ năng, mà còn cả đạo đức nghề nghiệp trong sáng. Viết về phát triển văn hóa, nhà báo và cơ quan báo chí trước hết phải là nhà văn hóa, cơ quan văn hóa, địa chỉ văn hóa để người dân tìm đến; cần đi trước trong chuyển đổi số hoạt động báo chí, để có thể dẫn dắt dư luận xã hội, đồng hành, góp phần thực hiện một chủ trương lớn của Đảng, một chính sách lớn của Nhà nước, một cách hiệu quả nhất.
___________________
1. Trần Bá Dung, Báo chí Truyền thông - Những góc tiếp cận, Nxb Thông tin và Truyền thông, Hà Nội, 2022, tr.112.
2. Nhiều tác giả, Văn hóa truyền thông trong thời kỳ hội nhập, Nxb Thông tin và Truyền thông, Hà Nội, 2013, tr.23.
3. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khóa X), Về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021.
5. Hồ Chí Minh toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2002, tr.415.
6. Đỗ Xuân Hà, Báo chí và thông tin quốc tế, Hà Nội, 1997.
7. Hồ Sĩ Vịnh, Toàn cầu hóa và văn hóa nghệ thuật, Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội, 2012, tr.114.
8. Trần Bá Dung, Báo chí với vai trò dẫn dắt công cuộc chuyển đổi số trong tam nông, Tạp chí Nông thôn mới, số 637, 6-2023, tr.22.
TS TRẦN BÁ DUNG
Nguồn: Tạp chí VHNT số 557, tháng 1-2024
___________________
Tham luận tại Hội thảo “Thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 - Những vấn đề đặt ra từ thực tiễn” do Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật tổ chức (9-2023).