Ai đã một lần đến Mù Cang Chải (Yên Bái) chắc hẳn sẽ không thể quên vẻ đẹp nên thơ của những thửa ruộng bậc thang, những biển mây trắng trên đỉnh đèo Cao Phạ, hay được hòa vào những lễ hội văn hóa độc đáo của đồng bào Mông. Để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vùng đất này, các tác giả Nguyễn Thái Bình và Nông Quốc Trịnh đã cho ra mắt cuốn sách “Mù Cang Chải - Bản giao hưởng giữa thiên nhiên và văn hóa”. Sách do Nhà xuất bản Chính trị quốc Sự thật ấn hành năm 2024.

Nằm cách trung tâm thành phố Yên Bái 186km, cách Thủ đô Hà Nội hơn 300km về phía Tây Bắc, Mù Cang Chải là vùng đất nằm dưới chân dãy núi Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, ở độ cao trung bình trên 2.000m so với mực nước biển. Tại đây, đồng bào Mông chiếm hơn 90% dân số, cư trú dọc những sườn núi cao từ 800 đến 1.700m, với những nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc. Đến với Mù Cang Chải, chúng ta có thể ghé thăm các bản làng dân tộc Mông, khám phá những phong tục, tập quán truyền thống, mang đậm giá trị văn hóa nghệ thuật dân gian đặc sắc của vùng cao Tây Bắc.

Mù Cang Chải là một trong những điểm đến nổi tiếng được thiên nhiên ưu ái, thời tiết mát mẻ quanh năm, làm mê đắm du khách gần xa với đèo Khau Phạ bồng bềnh mây phủ, đỉnh Púng Luông bạt ngàn thông reo, xôi nếp Cao Phạ dẻo thơm, lạp xưởng Tây Bắc đậm đà hương vị núi rừng... Đặc biệt, nó còn được ví như “vân tay của trời đất” bởi những thảm ruộng bậc thang Mù Cang Chải xanh ngắt mùa nước đổ, vàng óng mùa lúa chín… Đây là một kiệt tác được tạo nên từ sự cần mẫn và đôi bàn tay khéo léo của cư dân bản địa. Tên gọi của vùng đất Mù Cang Chải với ý nghĩa là “làng cây khô” hay “đất gỗ khô” trong ngôn ngữ Mông đã trở thành biểu tượng cho sự cần cù, sáng tạo bền bỉ của con người. Từ một vùng đất khô cằn hoang hóa và rất xa xôi, cách trở trong tâm trí mọi người, những người Mông giỏi trèo đèo, vượt núi đã khéo léo khai thác, biến từng luống đất, vạt đồi thành những thửa ruộng bậc thang tuyệt đẹp như một tấm thảm được dệt tinh xảo. Cũng nhờ sự sáng tạo, tinh tế và tỉ mỉ dường như vô hạn, nghệ thuật tạo hình bằng sáp ong trên vải và nghệ thuật khèn của đồng bào Mông nơi đây đã được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2023.

Cuốn sách Mù Cang Chải - Bản giao hưởng giữa thiên nhiên và văn hóa dày hơn 200 trang, gồm những bài viết, đan xen những hình ảnh tinh tế, sống động và tiêu biểu theo từng chủ đề thực sự là nguồn tài liệu tham khảo tin cậy, cuốn cẩm nang du lịch và hành trang cần thiết của du khách trên hành trình chinh phục vùng đất Mù Cang Chải tươi đẹp và thấm đượm nghĩa tình. Các tác giả sẽ đưa bạn đến với những địa danh nổi tiếng, gặp gỡ những cư dân bản địa chân tình, chất phác và thưởng thức những sản vật nức tiếng của địa phương.

Đường lên Mù Cang Chải tuy xa xôi và khó khăn bởi đèo dốc trập trùng, song lại là trải nghiệm thú vị khó quên. Quang cảnh thay đổi liên tục, chưa kịp ngắm hết những ngôi nhà sàn của người Thái trên cánh đồng Mường Lò với bạt ngàn hoa ban trắng, bạn đã đến với những con đường quanh co, uốn khúc trên các sườn đồi dốc đứng. Hết đèo này sang đèo khác, núi này qua núi khác, bạn sẽ cảm nhận rõ nét sự thay đổi của độ cao và choáng ngợp trước những triền ruộng bậc thang đẹp mê đắm lòng người.

Đến với Mù Cang Chải, chắc rằng ai cũng cảm nhận được sự ưu ái của thiên nhiên, sự độc đáo của nét văn hóa và sự nồng ấm tình người của cư dân bản địa. Mù Cang Chải được thiên nhiên ưu đãi bậc nhất khu vực với thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, khí hậu trong lành, mát mẻ cùng những hoạt động văn hóa đặc sắc, nhất là lễ hội múa khèn - biểu tượng cho giá trị văn hóa bền vững của đồng bào dân tộc Mông. Du khách khó có thể bỏ qua bản Thái, lưng tựa vào dãy núi thiêng, vốn là một ngôi làng nhỏ bé nằm giữa thung lũng của đồng bào dân tộc Thái chỉ chiếm khoảng 4,8% dân số Mù Cang Chải. Ở đây, bạn sẽ được thưởng thức các món ăn đặc sản của người Thái, tắm lá thuốc theo cách cổ truyền của người Thái, nghỉ ngơi tại nhà sàn và cùng tổ chức giao lưu, đốt lửa trại, múa xòe.

Mù Cang Chải cũng được du khách quốc tế biết đến và ghé thăm. Theo bình chọn của tạp chí Insider, chuyên trang du lịch danh tiếng của Mỹ, địa danh Mù Cang Chải của Việt Nam đã lọt vào top những vùng núi đẹp nhất thế giới, sánh ngang với nhiều tên tuổi lớn như: dãy Andes (Nam Mỹ), núi Cầu vồng (Pêru), hay đỉnh Phú Sĩ (Nhật Bản); kênh truyền hình CNBC của Mỹ đã từng đánh giá Mù Cang Chải là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất với du khách quốc tế năm 2020; chuyên trang du lịch gia đình nổi tiếng WanderlustStorytellers, được National Geographic, Washington Post đề cử, mới đây đã xếp Mù Cang Chải của Việt Nam ở vị trí đầu tiên trong danh sách 25 điểm đến trên thế giới có vẻ đẹp phi thực tế, đồng thời ca ngợi “Mù Cang Chải là một trong những điểm đến đẹp nhất ở Việt Nam”.

Có thể nói, những nội dung được trình bày trong cuốn sách là kết quả của một quá trình dài tìm hiểu, nghiên cứu và trải nghiệm của các tác giả. Nhưng quan trọng hơn cả, đó là tình yêu sâu đậm mà các tác giả đã dành cho vùng đất này. Mù Cang Chải hiện nay vẫn còn lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc và những điều bí ẩn cần tiếp tục khám phá. Tác giả hy vọng rằng, qua cuốn sách này, bạn đọc sẽ tiếp tục cùng trải nghiệm, tìm hiểu để làm giàu thêm kiến thức và tình yêu đối với vùng đất tuyệt vời này.

HỒNG VÂN