Tân Cương là một xã nông nghiệp miền núi, nằm cách trung tâm thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên 11km về phía Tây, có diện tích tự nhiên là 14,7km² với 1.456 hộ, 5.533 khẩu và 43% dân số theo đạo Thiên Chúa giáo.

Xã Tân Cương là một trong những xã đầu tiên của thành phố Thái Nguyên xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2010-2015. Tháng 8-2015, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành quyết định công nhận Tân Cương là xã đạt chuẩn NTM. Sau 10 năm xây dựng NTM (từ năm 2010 đến năm 2020), xã Tân Cương đã có nhiều thuận lợi: nhận được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, UBND thành phố Thái Nguyên; sự đoàn kết nhất trí của hệ thống chính trị cơ sở đến sự đồng thuận, tự giác của nhân dân và cán bộ xã Tân Cương trong quá trình thực hiện xây dựng NTM.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Tiến Sỹ, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tân Cương cho biết: Chương trình xây dựng NTM nâng cao được triển khai và thực hiện trên địa bàn xã cùng với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và gắn với thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” đã phát huy ý thức tự giác, tự chủ, vai trò chủ thể của người dân từ trong nhận thức tới hành động về thực hiện xây dựng NTM.

Chất lượng đời sống nhân dân được nâng cao cả về vật chất và tinh thần, thể hiện qua kết quả phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương trong năm qua. Thu nhập bình quân hiện nay ước đạt 48,3 triệu đồng/ người/ năm. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 0,56%. Các mô hình hợp tác liên doanh, liên kết phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững ngày càng nhiều, góp phần nâng cao sản lượng, chất lượng, giá thành của sản phẩm nông nghiệp chủ lực của địa phương. Hạ tầng cơ sở ở nông thôn thường xuyên được đầu tư, nâng cấp, xây mới. Nhà ở riêng lẻ của các hộ gia đình ngày càng nâng cao không chỉ về chất lượng, tiêu chuẩn mà còn về mỹ thuật, tiện ích. Duy trì chuẩn quốc gia ở nhà trường, trạm y tế. Duy trì phổ cập giáo dục các cấp học, phổ cập xóa mù chữ. 100% nhân dân được tiếp cận dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe ban đầu tại tuyến xã; dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 99,3%; 100% hộ dân được sử dụng nguồn điện lưới thường xuyên, an toàn. Xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp. Giữ gìn an ninh chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, trong quá trình xây dựng NTM nâng cao, xã Tân Cương vẫn còn những hạn chế. Trong 10 tiêu chí cần duy trì đạt chuẩn NTM theo Quyết định số 1164/QĐ-UBND của UBND tỉnh, có một số tiêu chí đã giảm chất lượng, cần phải đầu tư để nâng cao chất lượng như: tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hóa, tiêu chí số 8 về thông tin và truyền thông. Nguyên nhân chính dẫn đến những tồn tại hạn chế trên là do thiếu đất xây dựng nhà văn hóa xóm Nam Đồng, thiếu kinh phí mua sắm thiết bị thay thế để trang bị cho đài truyền thanh cấp xã, thiếu kinh phí mua sắm các thiết chế cơ bản đầu tư cho điểm vui chơi, giải trí thể thao cho trẻ em và người cao tuổi theo quy định.

Trong 9 tiêu chí xây dựng xã NTM kiểu mẫu để đạt NTM nâng cao, có một số tiêu chí chưa đạt tiêu chuẩn như: tiêu chí số 11 về hộ nghèo, tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm, tiêu chí số 18 về hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật, tiêu chí số 19 về quốc phòng và an ninh. Nguyên nhân dẫn đến những tồn tại, hạn chế của các tiêu chí trên là do có 5 hộ thuộc diện bảo trợ xã hội và nghèo bất khả kháng do bệnh hiểm nghèo.

Bên cạnh đó, một số cơ sở chăn nuôi có hệ thống thu gom rác, nước, phân thải theo quy định nhưng lại không đảm bảo về khoảng cách giữa nơi chăn nuôi tới hộ dân gần nhất nên gây ô nhiễm không khí; các doanh nghiệp xử lý rác thải trên địa bàn cũng chưa có các biện pháp xử lý mùi hôi trong quá trình vận chuyển, phân loại, chôn lấp, đốt rác, gây ô nhiễm không khí, gây bức xúc trong nhân dân. Đề án phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn mới dừng ở bước tuyên truyền vận động, chưa triển khai thực hiện đồng bộ nên tỷ lệ phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn còn rất thấp. Tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch đạt thấp.

Để giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, xã Tân Cương cần tiếp tục phát động các phong trào thi đua thiết thực như “nhà sạch ngõ đẹp”, “tuyến đường sáng, xanh, sạch, đẹp”, nâng cao tiêu chí số 17 về môi trường, xây dựng làng nghề truyền thống.

Tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt thuộc Bộ tiêu chí NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu theo quy định của Trung ương và của tỉnh.

Tiếp tục đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông nông thôn, kênh mương, trường học, nhà văn hóa xóm trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu đồng bộ, tạo động lực quan trọng để đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Trồng chè theo tiêu chuẩn Viet Gap tại cơ sở Tiến Yên - Ảnh: Tuấn Minh

Coi nông nghiệp, nông dân, nông thôn là thế mạnh, lợi thế trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2020 - 2025; mạnh dạn, quyết tâm đặt mục tiêu cao hơn đối với các tiêu chí NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.

Tiên phong, phát triển nền nông nghiệp hiện đại, đặc thù, xây dựng một vùng nông thôn xanh - sạch - đẹp và bản sắc. Chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp, nông thôn; chú trọng triển khai các dự án, đề án khoa học công nghệ, phục vụ xây dựng NTM.

Nâng cao mục tiêu về sản xuất sản phẩm nông nghiệp chủ lực ở địa phương, đời sống vật chất, tinh thần, môi trường và đặc biệt hoàn thiện hạ tầng thiết yếu, phòng chống tệ nạn xã hội, đảm bảo an ninh trật tự - an toàn xã hội, giữ gìn bản sắc văn hóa ở nông thôn.

Tiếp tục chú trọng và khuyến khích các hợp tác xã phát triển kinh tế tập thể, tiếp tục phát triển và nhân rộng mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chè một cách bền vững; áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp nhằm khai thác hiệu quả diện tích đất nông nghiệp và hướng đến nền sản xuất nông nghiệp an toàn, hữu cơ để nâng cao chất lượng cuộc sống cũng như thu nhập cho người dân.

Xây dựng NTM là quá trình liên tục, lâu dài, là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, với mục tiêu không ngừng nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Hiện xã Tân Cương đã và đang nỗ lực phấn đấu xây dựng tốt mô hình điểm “xóm NTM kiểu mẫu” tại xóm Hồng Thái II để từ đó nhân rộng trên toàn xã và phấn đấu trở thành “xã NTM kiểu mẫu” trong giai đoạn 2020-2025.

Tác giả: Phạm Tuấn Minh

Nguồn: Tạp chí VHNT số 446, tháng 12-2020