Tây Nguyên là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và môi trường sinh thái của cả nước. Tuy nhiên, tình hình kinh tế - xã hội còn chậm phát triển, trình độ dân trí hạn chế, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn; tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, nhất là âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Trong bối cảnh tình hình mới với nhiều thuận lợi và thách thức đan xen, để góp phần thực hiện thắng lợi Chiến lược Quốc phòng, các Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh (BCHQST) trên địa bàn Tây Nguyên cần tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt, xung kích trong xây dựng “thế trận lòng dân”, củng cố lòng tin của các tầng lớp nhân dân vào sự lãnh đạo của Ðảng, chính quyền các cấp; tăng cường mối quan hệ đoàn kết quân - dân, góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững mạnh.

Chiến lược Quốc phòng khẳng định: xây dựng “thế trận lòng dân” làm cơ sở, nền tảng để xây dựng các tiềm lực khác của nền quốc phòng toàn dân; sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý hiệu lực, hiệu quả của Nhà nước đối với sự nghiệp quốc phòng; khối đại đoàn kết toàn dân tộc và “thế trận lòng dân” vững chắc là nhân tố trực tiếp, quyết định thắng lợi của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Đây là một trong những nhiệm vụ thường xuyên, trọng yếu của công tác quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay, đòi hỏi phải phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng và toàn xã hội.

Quán triệt quan điểm của Ðảng trong Nghị quyết Ðại hội XII: Xây dựng “thế trận lòng dân”, tạo nền tảng vững chắc để xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân”, thời gian qua, Ðảng ủy, các BCHQST trên địa bàn Tây Nguyên đã lãnh đạo, chỉ đạo lực lượng vũ trang tỉnh thường xuyên quan tâm, tham gia xây dựng, củng cố “thế trận lòng dân”. Với vai trò nòng cốt trong xây dựng “thế trận lòng dân”, BCHQST đã nêu cao trách nhiệm, chủ động tham gia xây dựng cơ sở chính trị, giúp nhân dân phát triển sản xuất, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh... Qua đó, tăng cường mối quan hệ quân - dân, tạo dựng niềm tin của nhân dân đối với quân đội, với Ðảng, Nhà nước. Các địa phương đã có nhiều chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể, tổ chức, lực lượng tham gia; xây dựng “thế trận lòng dân” thực sự trở thành một nhiệm vụ chính trị của lãnh đạo, chỉ huy và toàn bộ cán bộ, chiến sĩ, nhân dân. Cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương và đồng bào các dân tộc trên địa bàn xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân ngày thêm vững chắc, phát triển Tây Nguyên ngày càng giàu lên về kinh tế, ổn định về chính trị, xã hội, vững mạnh về quốc phòng, an ninh.

Tuy nhiên, việc phát huy vai trò trong xây dựng “thế trận lòng dân” của BCHQST trên địa bàn Tây Nguyên vẫn còn những hạn chế, bất cập. Ở một số đơn vị, việc thực hiện nội dung, biện pháp tham gia xây dựng “thế trận lòng dân” hiệu quả chưa cao. Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, tăng “sức đề kháng” của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trước âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch có thời điểm chưa được quan tâm đúng mức. Công tác tham mưu, đề xuất các chủ trương, chính sách, giải pháp xây dựng “thế trận lòng dân” có thời điểm chưa chủ động, sát thực. Bên cạnh đó, nhận thức về trách nhiệm của một bộ phận chủ thể còn chưa đầy đủ; cơ chế, chính sách và các điều kiện bảo đảm cũng còn có phần hạn chế so với yêu cầu, nhiệm vụ đòi hỏi trong tình hình mới.

Vì vậy, để góp phần xây dựng và giữ vững nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân trên địa bàn Tây Nguyên trong tình hình hiện nay cần phát huy hơn nữa vai trò BCHQT trong tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”; trong đó, tập trung hướng vào giải quyết tốt một số vấn đề sau:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên, chiến sỹ thuộc các BCHQST trong tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”

Quá trình này cần tiến hành kiên trì, thường xuyên, liên tục. Các tổ chức cần phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong công tác tuyên truyền, giáo dục đội ngũ cán bộ, đảng viên, chiến sĩ trong đơn vị về ý nghĩa, tầm quan trọng và trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức trong tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”.

Cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp cần nắm vững, quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc tư tưởng Hồ Chí Minh; các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, của Quân ủy Trung ương và của cấp ủy, tổ chức đảng về xây dựng “thế trận lòng dân”. Tiếp tục quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 25-QĐ/TW, ngày 3-6-2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, Nghị quyết số 49-NQ/QUTW, ngày 26-1-2015 của Quân ủy Trung ương về Tăng cường, đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới; Nghị quyết số 88 của Quốc hội khóa XIV phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Tăng cường giáo dục, tuyên truyền cho cán bộ, đảng viên, chiến sĩ thấy rõ thời cơ và thách thức đang đặt ra đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc nói chung, nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của BCHQST trong tham gia xây dựng “thế trận lòng dân” nói riêng. Quan tâm bồi dưỡng, giáo dục cho cán bộ, đảng viên, chiến sĩ có tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm, lòng tự tôn, tự hào về truyền thống đấu tranh bất khuất của dân tộc; kiến thức về các lĩnh vực của đời sống xã hội; am hiểu về đặc điểm tâm lý, kinh tế, văn hóa, ngôn ngữ, phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc, có tri thức về khoa học xã hội và nhân văn, về quân sự quốc phòng để tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, cảm hóa nhân dân trong tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân, tạo dựng “thế trận lòng dân” vững chắc. Giáo dục để mọi quân nhân hiểu rõ, hiểu đúng tình hình thực tế, bản chất của các vấn đề nhạy cảm, phức tạp đang diễn ra, những thách thức về an ninh phi truyền thống khu vực Tây Nguyên, nhận thức rõ các quan điểm sai trái, luận điệu phản động, âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, nhất là các thủ đoạn tuyên truyền, kích động, lôi kéo đồng bào vượt biên trái phép, chống đối chính quyền.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền địa phương đối với BCHQST trong tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”

Đây là giải pháp nền tảng, có tính nguyên tắc, mang ý nghĩa định hướng, soi đường cho BCHQST thực hiện vai trò tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”, bảo đảm đúng quan điển, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương. Theo đó, tổ chức đảng và chỉ huy các cấp trong BCHQST trên cơ sở nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu, Tỉnh ủy để cụ thể hóa thành các nghị quyết, kế hoạch, hướng dẫn cụ thể, sát thực, phù hợp với đơn vị. Nghị quyết của các cấp ủy đảng phải có tính thực tiễn, khả thi, phải tính đến điều kiện, môi trường, hoàn cảnh thực hiện xây dựng “thế trận lòng dân” trong từng thời điểm, địa bàn cụ thể. Coi trọng nâng cao chất lượng công tác giáo dục, rèn luyện, kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên, đảm bảo mỗi cán bộ, đảng viên thực sự là tấm gương sáng về phẩm chất, đạo đức, lối sống, luôn đi đầu, đi trước, làm trước, làm có hiệu quả để nhân dân tin theo trong quá trình xây dựng “thế trận lòng dân” từ cơ sở.

Đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số. Chủ động nghiên cứu, dự báo, đánh giá và nhận diện đúng tình hình mọi mặt, những vấn đề bức xúc, nổi cộm để kịp tham mưu với cấp ủy đảng và chính quyền địa phương kịp thời đề ra và triển khai thực hiện tốt những chủ trương, chính sách “hợp lòng dân”, tạo nên sự đồng thuận nhân dân với sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước. BCHQST chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể địa phương tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp tăng cường hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện tốt công tác quân sự - quốc phòng địa phương. Tích cực bám nắm, dự báo tình hình, tham mưu cho tỉnh hoạch định chủ trương, đối sách xử lý các tình huống về quốc phòng, an ninh, bảo vệ địa bàn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, không để bị động, bất ngờ. Lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh phong trào Thi đua “Dân vận khéo” gắn với phong trào Thi đua Quyết thắng trong BCHQST, phong trào Thi đua yêu nước của địa phương và các phong trào, cuộc vận động do Đảng ủy, UBND, Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, các ban, ngành phát động; nhân rộng các nhân tố mới, “điển hình tiên tiến”, gương “người tốt, việc tốt” trong công tác dân vận.

Ba là, đổi mới, đa dạng hóa nội dung, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”

Đổi mới, đa dạng hóa nội dung, hình thức tham gia xây dựng “thế trận lòng dân” của BCHQST trên địa bàn Tây Nguyên hiện nay phải được tiến hành thường xuyên, vận dụng linh hoạt, sáng tạo phù hợp với từng đơn vị, sát từng đối tượng, địa bàn và điều kiện cụ thể. Nội dung tham gia xây dựng “thế trận lòng dân” cần toàn diện, đồng bộ. Trong đó, cần tập trung quán triệt, quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương, đặc biệt là vấn đề dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền; kịp thời phát hiện, ngăn chặn, làm thất bại âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; chủ động giải quyết các vụ việc phức tạp liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số, không để kẻ địch lợi dụng kích động, gây phức tạp tình hình.

Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động xây dựng đời sống văn hóa ở buôn làng, loại bỏ dần hủ tục, hình thành nếp sống văn minh. Tổ chức và duy trì hiệu quả các hoạt động kết nghĩa giữa cơ quan, đơn vị với các thôn, làng, xã, huyện. Nghiên cứu, đề xuất thực hiện chế độ hội nghị liên tịch với địa phương, tổ chức gặp mặt già làng, trưởng thôn để thống nhất các nội dung, hình thức dân vận. Tham gia giúp cấp ủy các cấp (đặc biệt là cấp xã, thôn) nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng; làm tốt công tác giáo dục, rèn luyện đội ngũ đảng viên và phát triển đảng viên mới đối với hạ sĩ quan binh sĩ là đồng bào thiểu số, góp phần cùng địa phương xóa tình trạng: thôn, làng “trắng” đảng viên.

Bốn là, bổ sung, hoàn thiện các văn bản pháp luật,cơ chế, chính sách, các điều kiện bảo đảm nhằm phát huy vai trò của BCHQST tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”

Thực hiện giải pháp này cần có phương án xây dựng, bổ sung, nâng cấp các văn bản pháp quy, hình thành cơ chế hoạt động và phối hợp hoạt động giữa các tổ chức, lực lượng tham gia phát huy vai trò của BCHQST trong xây dựng thế trận lòng dân. Các điều, khoản, các quy phạm pháp luật cần thể hiện rõ về tính chính trị, tính chính danh của các tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”. Xây dựng và thực hiện tốt các chế độ chính sách bảo đảm cho lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân”. Cần có những quy định ưu tiên cho cán bộ, chiến sĩ hoạt động độc lập, thoát ly xa đơn vị, ở vùng sâu, vùng xa, những “điểm nóng” có thể nguy hiểm đến tính mạng, để kịp thời động viên, đãi ngộ thỏa đáng về vật chất và tinh thần cho lực lượng này. Công tác bảo đảm phải toàn diện, gồm cả thông tin nội dung, định hướng chỉ đạo, các điều kiện bảo đảm vật chất, tinh thần. Chú ý đến việc động viên, khen thưởng, chế độ chính sách… nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm và hiệu quả hoạt động của lực lượng này. Nghiên cứu đầu tư dài hạn, bài bản, coi trọng đầu tư hiện đại hóa phương tiện công nghệ về thông tin truyền dẫn, phát thanh, truyền hình, báo chí, xuất bản của BCHQST.

Quán triệt sâu sắc về vị trí, vai trò, ý nghĩa quan trọng của xây dựng “thế trận lòng dân” trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân vững chắc, cán bộ, đảng viên, chiến sĩ các BCHQST trên địa bàn Tây Nguyên sẽ tiếp tục phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, nêu cao ý chí tự lực tự cường, vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành tốt nhiệm vụ nói chung và phát huy vai trò trong tham gia xây dựng “thế trận lòng dân” nói riêng. Phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, cùng đồng bào các dân tộc trên địa bàn xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân ngày thêm vững chắc, phát triển Tây Nguyên giàu về kinh tế, ổn định về chính trị, xã hội, vững mạnh về quốc phòng, an ninh.

_________________

Tài liệu tham khảo:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.224 - 235.

2. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2016, tr.149.

Tác giả: Hồ Mạnh Cường

Nguồn: Tạp chí VHNT số 449, tháng 1-2021